MIỆNG NHÀ QUAN CÓ GANG CÓ THÉP
Lời nói đầu: thời gian gần đây chính phủ của TT Trump gặp rất nhiều rắc rối, bị thưa kiện nhiều nơi khác nhau. Có nhiều vụ kiện vẫn đang trong vòng tranh chấp ở các Toà Phúc Thẩm và Tối Cao Pháp Viện, cùng lúc với nhiều phán quyết trái ngược nhau.
Hôm nay chúng ta tìm hiểu sơ qua một số vấn đề xoay quanh những vụ kiện này mà báo chí dòng chính “quên” không nhắc đến. Bài viết này có mượn một số từ ngữ pháp lý đã được dịch thuật bởi độc giả Dan Nguyen trên Diễn Đàn Trái Chiều. Xin cám ơn ông Dan Nguyen.
------------------
Hoa Kỳ đi tiên phong trong việc tạo ra thể chế dân chủ đầu tiên trên thế giới với nền tảng tam quyền phân lập, cùng kiểm soát lẫn nhau. Như người viết từng đề cập trong những bài viết trước đây, các tổ phụ Mỹ rất e ngại chính quyền Liên Bang quá mạnh, trở thành độc tài, chèn ép dân và các tiểu bang qua các chính sách cai trị. Họ đã tạo ra thủ tục đàn hặc để Lập Pháp khống chế TT. Thẩm phán (TP) đại diện cho ngành Tư Pháp có thể điều chỉnh Hành Pháp qua các lệnh injunction mỗi khi Hành Pháp quá đà vi phạm Hiến Pháp.
Injunction là phán quyết của TP dùng để giới hạn hoặc cấm phe bị cáo tiếp tục làm một việc nào đó. Bài viết này injunction nên hiểu là TP cấm chính phủ không được thi hành công việc vì đã vi phạm Hiến Pháp. Bị cáo có quyền kháng án các lệnh injunction nếu họ cho là sai. Các TP cũng có thể dùng temporary restraining order (TRO) như injunction cho những phán quyết nhỏ hơn. Tuy nhiên, TRO mang tính tạm thời, có hiệu lực tối đa trong 14 ngày và bị cáo không thể kháng án.
Sau thất bại nặng nề ở phòng phiếu 2024, đảng DC mất Hành Pháp và trở thành thiểu số ở lưỡng viện, không thể dùng thế đa số để đàn hặc và biểu quyết chống TT như nhiệm kỳ đầu, họ mượn tay các TP được Clinton, Obama và Biden đề cử để trói tay TT Trump qua những lệnh injunction áp dụng trên toàn quốc. Nhưng quan trọng hơn cả, đảng DC dùng injunction như những cái bẫy lùa TT Trump vào tròng bất tuân lệnh toà để họ lấy cớ đàn hặc và truất phế ông ta.
Trong 175 năm đầu tiên, toà án chỉ viết 12 lệnh injunction đối với chính quyền Liên Bang. Từ năm 1963 trở đi, có 127 lệnh injunction buộc chính phủ phải thi hành. TT Obama là người thực hiện nhiều lệnh Hành Pháp và có nhiều chính sách cấp tiến thiên tả nhất bị 12 injunction, trong đó 7 cái đến từ TX do các TP do CH đề cử (58,3%). Chỉ trong năm đầu tiên, Trump bị 20 lệnh injunction. Sau 4 năm Trump bị 64 injunction, bằng nửa số injunction từ 1963-2024. 59/64 injunction của TT Trump đến từ các TP do phe đối lập đề cử, tức là 92,2%.
Từ 20/1/2025- 27/3/2025 TT Trump bị 17 injunctions trên toàn quốc.
Chúng ta cùng điểm lại danh sách những TP đã có những phán quyết chống lại các Sắc Lệnh Hành Pháp và những chính sách của TT Trump. Lưu ý, tôi chỉ liệt kê chứ hoàn toàn không hiểu các phán quyết này sai hay đúng.
TP Brendan Hudson: Maryland, do Biden đề cử, cấm Trump không được cúp ngân sách liên bang giúp thiếu nhi chuyển giới.
TP Adam Abelson: Maryland, Biden đề cử, cấm Trump cúp tiền tài trợ cho các chương trình DEI cho các cơ quan liên bang. Toà Phúc Thẩm đã lật ngược lệnh này.
TP Amir Ali: thuộc toà vùng DC, do Biden đề cử. Ông Ali sinh ra và lớn lên tại Canada, vào quốc tịch Mỹ năm 2019 đã ra lệnh cấm Trump không được đóng cửa USAID.
TP Loren Alikhan: thuộc toà DC, do Biden đề cử, đã ra lệnh cấm Trump không được ngừng các trợ cấp federal grant và cho vay tiền để các tổ chức bất vụ lợi NGO có thể tiếp tục xài tiền thuế dân.
TP William Alsup: toà Bắc Cali do Clinton đề cử, buộc Trump phải nhận lại 16 ngàn nhân viên liên bang bị đuổi vì đang trong vòng thử thách (probation). Ông ta còn buộc Trump phải cho họ trở lại công việc cũ, mặc dù các việc này đã bị cắt và không được thuyên chuyển sang các bộ phận khác. Rất may, tuần này TCPV đã ra phán quyết 7/2 bác bỏ injunction của Alsup. Ông này cũng là người đã ra lệnh cấm Trump không được thu hồi quyền sinh sống tại Mỹ của đám di dân lậu DACA năm 2018, mặc dù TCPV đã cảnh cáo DACA do Sắc Lệnh Hành Pháp Obama, Trump có quyền rút lại, thuộc về thẩm quyền của Hành Pháp. Nhưng ông Alsup vẫn không nghe.
TP John Bates: toà DC, do Bush 43 đề cử, ông này bắt cơ quan y tế phải để tin tức về vấn đề chuyển giới trên trang mạng liên bang sau khi Trump ký Sắc Lệnh chỉ có hai giống đực và cái. TP Bates hiện đang nằm trong danh sách sẽ bị đàn hặc.
TP Amy Berman Jackson: toà DC, do Obama đề cử; bà này buộc Trump không được đuổi tên Hampton Dellinger trong chức vụ công tố đặc biệt. Dellinger là bạn học của Hunter Biden. Rất may, toà Phúc Thẩm bác injunction này. Hiện bà đang thụ lý vụ Trump giải thể Consumer Financial Protection Bureau.
TP Deborah Boardman: thuộc toà Maryland, do Biden đề cử. Hiện bà đang thụ lý chuyện Trump muốn chấm dứt quyền lợi cha mẹ di dân lậu đẻ con tự động có quốc tịch Mỹ. Đây là phiên tòa nên theo dõi.
TP James Bredar: thuộc toà Maryland, Obama đề cử. Ông này ra lệnh cấm Trump không được đuổi 16.000 nhân viên trong vòng thử thách của 18 cơ quan khác nhau trên toàn quốc.
TP James Boasberg: là chánh thẩm toà DC, do Obama đề cử. Đây là TP cực tả nhất. Khi 5 người bị tình nghi thuộc nhóm Tren de Aragua (TdA) là một tổ chức khủng bố có liên hệ với TT Maduro của Venezuela xâm nhập vào Mỹ, bị bắt tại TX, họ đâm đơn kiện chính phủ đã không cho họ có cơ hội tìm hiểu tại sao bị trục xuất tại toà ở Washington DC. Khi ấy là 2:30 am, TP Boasberg đang nghỉ vacation, không phải là TP trực (emergency judge), nhưng dù không có nhiệm vụ, ông này vẫn ‘xung phong’ lãnh trọng trách phân xử
Vợ của ông ta, Elizabeth Manson, là người đứng đầu clinic chuyên dùng ngân sách Medicaid để phá thai [đạo luật Hyde Amendment có từ 1976 cấm không được dùng ngân sách chính phủ cho việc phá thai, mỗi năm đáo hạn cần QH biểu quyết lại. Joe Biden ủng hộ luật này, luôn chống phá thai, cho đến vài năm gần đây thì đi ngược lại]. Manson từng ủng hộ cho đảng DC 10.000đ cho quỹ tranh cử. Con gái là Katherine Boasberg nằm trong tổ chức nhận tiền của USAID để cãi thí cho di dân bất hợp pháp. Chị hoặc em của ông ta Margaret Boasberg cũng nằm trong nhóm NGO nhận tiền do chính phủ Liên Bang đài thọ.
TP Boasberg là người đã ra lệnh miệng buộc hai phi cơ chở băng đảng Venezuela phải ngừng và quay lại Mỹ. Sau đó ông ta vào VP viết lệnh giấy. Phe Trump viện cớ lệnh miệng không có giá trị, chỉ thi hành khi có trát, và chữ ký. Lệnh giấy được viết 2 tiếng sau đó, phe Trump cho rằng máy bay đã rời không phận Mỹ, sẽ trực thuộc sự quản lý của Hành Pháp, trát toà hết hiệu lực. Boasberg đòi Bộ TP, NG, Nội An phải trình bày rõ vị trí của hai phi cơ khi lệnh được viết ra. Cả 3 BT Bondi, Rubio, Noem từ chối không trả lời đích xác vị trí máy bay viện lý do an ninh quốc gia, an toàn cho quân nhân, và các vấn đề ngoại giao nhạy cảm với các nước láng giềng, tôn trọng không phận các quốc gia lân cận,…
Đây là những lý do chính đáng mà Tư Pháp và Lập Pháp luôn tôn trọng, cho Hành Pháp toàn quyền sử dụng. Thay vì dùng lệnh injunction cấm Trump không được trục xuất TdA, Boasberg dùng TRO áp đặt Trump không cho trục xuất tất cả thành viên TdA trên phạm vi toàn quốc. Trump không thể kháng án được buộc phải gửi đơn khẩn cấp lên TCPV. TCPV vừa ra phán quyết vô hiệu hoá lệnh TRO của Boasberg vì ông ta vượt quá thẩm quyền trong quy tắc habeas corpus, tức là bị giam giữ ở đâu thì thưa gửi ở tòa nơi đó, không được chọn toà theo ý.
Tuy nhiên, Boasberg cực kỳ ngoan cố, dù bị TCPV bác bỏ thẩm quyền của mình, vẫn đòi xử tiếp. Ông ta gia hạn và mớm cho luật sư phe TdA rằng ngày 16/4/2025 phải cho ông ta rõ bước kế tiếp của việc có cần ông ta cho một injunction dài hạn hơn nữa không.
James Boasberg cũng là TP sẽ thụ lý vụ kiện bộ QP để lọt tin tức trong cuộc chiến với Houthis sắp tới.
TP Theodore Chuang: toà Maryland, do Obama đề cử. TP Chuang ra lệnh injunction cho DOGE phải mướn lại tất cả nhân viên USAID bị sa thải dựa trên các tuýt trên trang mạng xã hội của Elon Musk. Lệnh này đã bị tòa Phúc Thẩm thuộc khu vực pháp lý 4 lật ngược lại.
TP Rudolf Contreras: toà DC, do Obama đề cử, đã ra lệnh cấm Trump không được đuổi Cathy Harris, một quan lại hành chính theo đảng DC. Sau đó phán quyết của ông bị lật ngược ở toà trên. Vài ngày sau toàn bộ Toà Phúc Thẩm bác phán quyết này, ra lệnh y án cũ. Vụ kiện này sẽ phải nhờ TCPV phán quyết. Ông này là thẩm phán trong vụ xử tướng Michael Flynn, nhưng sau đó rút lui cho người khác thay thế vì Peter Strzok là bạn của Contreras. Strzok là nhân viên FBI, một trong nhiều thành viên trong nhóm của công tố đặc biệt Mueller đi điều tra chuyện Trump thông đồng với Nga và Steele dossier do chính Hillary Clinton bịa ra.
TP John Coughenour: 83t được TT Reagan đề cử 1981, lên lão làng, được thăng chức TP thâm niên khu vực Tây Bắc, Seatle. Ông này cũng phán cấm Trump không được xét lại TCA 14, quyền công dân cho con cái di dân lậu.
TP Jesse Furman: được Obama đề cử vào vị trí Southern District of NY, là nơi Trump bị đánh tối đa. Năm 2019, TP Furman cấm nội các Trump không được hỏi cử tri có quốc tịch Mỹ trong đơn điều tra dân số. Năm nay, Furman cũng cấm bộ TP trục xuất tên Mahmoud Khalil, người Palestine tích cực sách động các phong trào bạo loạn chống Do Thái tại các trường ĐH.
TP Beryl Howell: được Obama đề cử vào khu vực DC. TP Howell đã cho phép Jack Smith lén lục trương mục X của TT Trump. Chủ nhân X Elon Musk phản đối, cho là vi phạm TCA I của công dân Trump. Howell ra lệnh phạt Elon mỗi ngày 50.000đ nếu vẫn không nghe và tiền phạt theo lũy tiến mà tăng lên. Musk phải nhượng bộ sau khi bị phạt 350.000đ. Hiện tại Howell ra hai lệnh cấm Trump không được cắt giảm nhân viên hành chính và không được loại tổ hợp luật Perkins Coie ra khỏi danh mục được nhận tin mật. Michael Sussmann và Marc Elias làm việc cho Perkins Coie, cố vấn pháp lý cho ban tranh cử của Hillary. Hai tên này là tác giả chính chụp mũ Trump thông đồng với Nga qua nhà băng Alpha và Steele dossier. FBI cũng cấp cho Sussmann một bàn làm việc tại trụ sở FBI, có quyền dùng FBI như là công cụ cá nhân trong việc triệt hạ những đối thủ chính trị của Hillary. Xin tìm đọc bài “Hậu chấn phiên tòa Sussmann, Vòi Hillary dài cỡ nào?” do tôi viết
TP Paula Xinis: được Obama đề cử vào khu vực Maryland. Bà này ra lệnh buộc bộ TP phải tức tốc đem tên cướp Kilmar Abrego Garcia bị trục xuất tới El Salvador phải mang về lại Mỹ. Kilmar Garcia là di dân lậu vào Mỹ năm 2011, bị bắt nhiều lần đủ thứ tội, bị ra toà Di Trú 2 lần, chịu lệnh trục xuất dưới 2 TP khác nhau vì tội tham gia đảng cướp MS-13 và nhập cảnh lậu. Bà ra lệnh miệng chiều thứ sáu 4/4/2025 bộ TP phải bằng mọi giá mang Kilmar quay lại Mỹ trước 12:00 đêm thứ hai 7/4/2025 mặc dù đến sáng thứ hai mới vô toà viết án lệnh. Điều khôi hài là luật sư của Kilmar chỉ xin bà ta ra lệnh đóng cửa những nơi giam giữ di dân lậu, nhưng bà này lại ra lệnh “hồi hương” cuớp Kilmar về lại Maryland là nơi bà làm việc. Chánh thẩm John Roberts bác lệnh của Xinis, bộ TP không cần làm gì đối với tên này.
Ngoài ra còn khoảng 12 TP khác đa số do Obama và Biden đề cử, làm việc chung quanh Hoa Thịnh Đốn hoặc các tiểu bang cấp tiến vùng Đông Bắc, với cùng lệnh cấm chung như nhau: không được cắt giảm ngân sách cho các nhóm NGO sống bám tiền thuế dân, cấm cắt tiền cho việc chuyển giới, cấm đụng tới quyền công dân của những trẻ em có cha mẹ là dân bất hợp pháp,v.v…
Nói chung nền tư pháp Hoa Kỳ đã trở thành phe đảng rõ rệt. Một số nhỏ Injunction cấm hai chính phủ Biden và Obama xuất phát từ các toà án khu vực Texas (khoảng 12 injunction) và ngược lại rất nhiều injunction (gần 90 lệnh cấm) chống các chính sách điều hành, an ninh lãnh thổ và cắt giảm chi tiêu của TT Trump đến từ Hoa Thịnh Đốn và các tiểu bang miền duyên hải của các TP do Clinton, Obama và Biden đề cử.
Đã đến lúc Quốc Hội cần phải nhìn lại vấn đề phe đảng mù quáng làm ô uế hệ thống pháp lý Hoa Kỳ khi trưởng khối đa số Thượng Viện chỉ còn biết nhắm mắt chạy đua bổ nhiệm các thẩm phán cầm cân nảy mực dựa vào quan điểm chính trị. Khi Trump đề cử 234 TP thì Biden phải vượt kỷ lục thành 235.
Đây là cái giá quá đắt do chính đảng Dân Chủ gây ra năm 2013 dưới triều đại của Obama. Khi đó đảng DC chiếm đại đa số, super majority, 60 TNS tại Thượng Viện. Lãnh đạo khối đa số, TNS Harry Reid (DC), đã khai mào, dùng nuclear option bỏ luật có từ thời lập quốc cần có 60 phiếu thuận trong việc bổ nhiệm nhân sự xuống còn 51 phiếu. Đáp lễ lại, TNS Mitch McConnell cũng loại 60 phiếu bổ nhiệm các chánh án xuống còn 51 năm 2017.
Ngành Lập Pháp đã tạo ra những thẩm phán quái dị, đưa Hoa Kỳ đến gần với những bạo chúa ngược ý nguyện của các tổ phụ. Thật đáng tiếc!
Freedom Fighter
9/4/2025
Tài liệu tham khảo:
Phần đóng góp ý kiến của độc giả Dan Nguyen
No comments:
Post a Comment