title

Tuesday, November 5, 2024

Chuyến bay lịch sử Polaris Dawn

Vừa qua, một nhóm phi hành gia tư nhân cùng với SpaceX đã hoàn thành cuộc đi bộ ngoài không gian thương mại đầu tiên, mở ra những ranh giới mới cho công ty không gian do tỷ phú Elon Musk lãnh đạo và lập thêm một thành tích mới trong nỗ lực thám hiểm không gian của nhân loại.

Polaris Dawn – SpaceX

Cuộc đi bộ ngoài không gian – là trọng tâm của chuyến bay không gian Polaris Dawn (Bình minh Bắc đẩu) hoàn toàn do tư nhân tài trợ – được khởi động ngay sau 6 giờ sáng giờ miền Đông Hoa Kỳ vào hôm thứ Năm 12/9, sau khi dưỡng khí oxy bắt đầu được bơm vào bên trong bộ đồ phi hành của 4 phi hành gia do SpaceX chế tạo.

Sau khi kiểm tra về rò rỉ và tăng áp suất bên trong bộ đồ, SpaceX đã cho phát trực tiếp hình ảnh cho thấy Jared Isaacman, một tỷ phú trong ngành kỹ thuật, rời khỏi phi thuyền SpaceX Crew Dragon qua nắp cửa ở phần đầu của phi thuyền, thực hiện một loạt các thử nghiệm chuyển động cơ thể và quay trở lại bên trong phi thuyền vào khoảng 7 giờ sáng. Toàn bộ chiếc phi thuyền, kể cả khoang phi hành đoàn, đều phải tiếp xúc với môi trường chân không của không gian.

Sau khi Isaacman quay trở lại, đến lượt Sarah Gillis, một kỹ sư của SpaceX và cũng là thành viên của phi hành đoàn, rời khỏi phi thuyền để thực hiện một loạt các kiểm tra khác của riêng cô. Khoảng 7 giờ 15 phút sáng, nắp cửa của phi thuyền được đóng lại và khoang phi hành đoàn được đưa trở lại điều kiện bình thường.

Cột mốc quan trọng

Chuyến bay không gian Polaris Dawn đánh dấu một cột mốc quan trọng đối với công ty SpaceX, với tham vọng là sẽ đưa loài người trở lại mặt trăng và cuối cùng là đưa người lên tận hỏa tinh trong một tương lai không xa. Các thành viên phi hành đoàn – ngoài Isaacman và Gillis còn có Scott Poteet, cựu phi công của Không quân Hoa Kỳ, và Anna Menon, kỹ sư của SpaceX – đã mặc những bộ đồ phi hành do SpaceX thiết kế và sản xuất mà trước đây chưa từng được thử nghiệm trên quỹ đạo.

Trong một bài đăng trên trang mạng X, SpaceX cho biết: “Việc xây dựng một căn cứ trên mặt trăng và một thành phố trên hỏa tinh sẽ cần đến hàng nghìn bộ đồ phi hành như thế.”

Chuyến bay Polaris Dawn vừa qua của SpaceX được cho là chuyến đầu tiên trong loạt 3 chuyến bay Polaris, tất cả được tài trợ bởi tỷ phú Isaacman và SpaceX mà không có sự can dự của bất kỳ tổ chức hay chính phủ nào khác.

Mục tiêu của loạt chuyến bay Polaris là giúp SpaceX phát triển các kỹ năng và kỹ thuật cần thiết để đạt được các mục tiêu dài hạn hơn là đưa loài người lên hỏa tinh. Công ty hy vọng chuyến bay đầu tiên này sẽ là một thử nghiệm hữu ích về khả năng tồn tại của phi thuyền và các thiết bị của con tàu trong điều kiện khắc nghiệt của không gian, đặc biệt là khi phi thuyền phải bay qua vành đai bức xạ Van Allen, là các khu vực trong không gian bao quanh trái đất và có tính phóng xạ rất cao. Những tia phóng xạ nguy hiểm này đã được phát hiện trong chuyến bay không gian đầu tiên của Hoa Kỳ vào năm 1958 và các hạt tích điện và năng lượng cao của chúng có thể làm hư hại các thiết bị của phi thuyền.

Phi hành đoàn đã bay qua vành đai Van Allen trên đường để đến điểm xa nhất trong hành trình của họ cách mặt đất 870 dặm, được xem là chuyến bay không gian đi xa nhất kể từ Apollo 17 lên mặt trăng vào năm 1972, và qua chuyến bay thử nghiệm cho thấy các thiết bị kỹ thuật trên phi thuyền – và toàn bộ phi hành đoàn – dường như đã chịu được bức xạ đó.

Chuyến bay Polaris Dawn được phóng đi hôm thứ Ba 10/9 – SpaceX

Bộ đồ phi hành mới

Chuyến bay cũng là để thử nghiệm về các thiết kế của bộ đồ phi hành mới nhất của SpaceX, được thiết kế chỉ trong vòng hai năm rưỡi – là một khoảng thời gian ngắn đáng kinh ngạc theo tiêu chuẩn của các chương trình thám hiểm không gian – và được cho là bản thiết kế có nhiều tiến bộ so với những bộ đồ cồng kềnh quen thuộc của NASA được mọi người biết tới từ nhiều thập niên qua. Thay vì kết hợp tất cả các hệ thống hỗ trợ sự sống vào trong bộ đồ, giống như của NASA, bộ đồ mới của Space X được kết nối với phi thuyền thông qua một chiếc ống – và tất cả các phi hành gia của chuyến bay Polaris Dawn đều sử dụng chức năng đó để thở trong khi Isaacman và Gillis thực hiện cuộc đi bộ ngoài không gian của họ.

Đó là vì, mặc dù chỉ có Isaacman và Gillis rời khỏi phi thuyền, cả 4 phi hành gia đều tiếp xúc với không gian (và điều đó có nghĩa là, về mặt kỹ thuật, cả 4 phi hành gia đều đã hoàn thành cuộc đi bộ ngoài không gian). Để hoàn thành cuộc đi bộ ngoài không gian, Isaacman và Gillis phải mở nắp cửa nằm ở phần đầu của phi thuyền Crew Dragon để đi ra ngoài, khiến những phi hành gia khác ở bên trong phi thuyền phải tiếp xúc với chân không. Mặc dù cách này từng là sự lựa chọn đơn giản và tiện lợi để các phi hành gia rời khỏi phi thuyền của họ, các phi hành gia hiện đại thường đi ra ngoài qua một khoảng cách không có hai cửa để chân không của không gian không xâm nhập vào trong phi thuyền.

Bước ra bên ngoài qua nắp cửa được xem như một thành tích mới và có thể là cách thức mà các chuyến bay không gian khác trong tương lai sẽ noi theo để tránh không cần sử dụng đến khoang cách không như hiện nay. Trong quá trình đi bộ ngoài không gian – Isaacman và Gillis, thay vì để bay bổng tự do trong không gian, họ bám vào một chiếc thang được thiết kế đặc biệt dẫn ra khỏi khoang phi hành đoàn – và 2 phi hành gia nói trên đã hoàn thành một loạt các động tác nhằm kiểm tra khả năng cử động của cơ thể và chức năng của bộ đồ phi hành khi đang ở ngoài không gian.

Bộ đồ phi hành được xem là trọng tâm thử nghiệm đặc biệt cho chuyến bay lần này không chỉ vì là thiết kế mới, mà còn vì SpaceX coi việc hoàn thiện thiết kế bộ đồ phi hành vừa bền bỉ vừa rẻ tiền sẽ là chìa khóa cho sứ mệnh thám hiểm không gian của họ trong việc hỗ trợ cho tham vọng đưa người lên sinh sống ở ngoài không gian trong tương lai.

Phi hành đoàn Polaris Dawn – SpaceX

Một số thử nghiệm khác

Trong mấy ngày cuối cùng của chuyến bay kéo dài 5 ngày ở ngoài không gian, các phi hành gia thực hiện thêm một số thí nghiệm khác nhằm hỗ trợ cho mục tiêu thám hiểm dài hạn, trong đó bao gồm một số thí nghiệm liên quan đến hiện tượng say tàu khi đang bay và một số khác tập trung vào các thử nghiệm liên lạc liên quan đến hệ thống vệ tinh Starlink của SpaceX. Trên mặt đất, hệ thống này được sử dụng để cung cấp dịch vụ internet, đặc biệt là đến các địa điểm xa xôi hẻo lánh; trong chuyến bay Polaris Dawn, các phi hành gia cho thực hiện một số thử nghiệm sơ khởi để kiểm tra tính hữu dụng của hệ thống vệ tinh trong việc liên lạc với trái đất từ ngoài không gian.

Sau khi hoàn tất các thử nghiệm trên, công việc còn lại của phi hành đoàn là quay trở về trái đất – trong quá khứ, đây là một trong những giai đoạn nguy hiểm nhất của các chuyến bay không gian. Vào năm 2003, trong quá trình quay trở lại, phi thuyền con thoi Columbia của NASA đã bị nổ tung vì một vài trục trặc kỹ thuật.

Sau khi trở về an toàn, chuyến bay Polaris Dawn đã hoàn thành một sứ mệnh lịch sử với nhiều cột mốc lần đầu tiên: cuộc đi bộ ngoài không gian do tư nhân thực hiện đầu tiên, nhiều phi hành gia đi bộ ngoài không gian nhất cùng một lúc, và Menon và Gillis là hai phụ nữ duy nhất đã bay một khoảng cách xa nhất ngoài không gian tính từ trái đất.