title

VẪN CHUYỆN SÚNG ĐẠN MỸ

Thời gian qua, cả nước rúng động vì 3 vụ xả súng bắn loạn đả vào dân vô tội.

Chuyện mấy tay khùng điên vác súng bắn loạn đả là chuyện... xin lỗi, chán hơn cơm nếp nát ở cái xứ Mỹ quái chiêu này. Đọc câu này, dĩ nhiên nhiều người sẽ xỉa tay chửi kẻ này là vô cảm, thấy cả chục người vô tội bị giết oan mà gọi là chuyện cơm nếp nát. Thật ra, kẻ này chỉ muốn nói lên một cái nhìn chán chường, chán chường cho tình trạng khùng điên của cái quê hương thứ hai này, chán chường cho các chính quyền cả CH lẫn DC của một đại cường hạng nhất trên thế giới chỉ giỏi cãi nhau những chuyện vớ vẩn nhưng hoàn toàn bất lực trước một vấn nạn khổng lồ của đất nước, và nhất là chán chường cho cái giả dối thô bỉ của các chính khách cả CH lẫn DC chỉ lo khai thác, chính trị hóa những thảm họa của người dân để phục vụ nhu cầu chính trị của mình và phe đảng mình.

Nếu phải tóm lược lại thì cả 3 vụ bắn loạn đả đều chẳng có gì mới lạ.

Đây là những điểm chính của diễn tiến:

1. Một tên khùng vác súng bắn loạn đả, nhiều người chết và bị thương;

2. Cả nước bị sốc vì thương tâm cho những cái chết oan mạng vô lý;

3. Tất cả chính khách vội vã lên án và nguyện cầu cho nạn nhân;

4. Đối lập mau mắn khai thác khiá cạnh chính trị để công kích chính quyền;

5. Phe cấp tiến chộp cơ hội hô hào chống bán hay sở hữu súng;

6. Câu chuyện nổi đình nổi đám, cãi nhau hơn mổ bò một thời gian ngắn;

7. Rồi tất cả… vũ như cẩn, mọi chuyện đi vào quên lãng;

8. Cho đến khi một vụ bắn loạn đả khác xẩy ra và kịch bản tái diễn.

Toàn bộ các điểm từ 1 đến 8 đều có thể áp dụng cho tất cả các vụ bắn loạn đả, chỉ cần thay đổi tên thủ phạm, ngày giờ và địa điểm, và số nạn nhân. Trong tương lai, có lẽ cũng sẽ chẳng khác bao nhiêu.

Ta nhìn lại những vụ giết người loạn đả mới nhất.

Gilroy: 17/7/2019, một tên điên 19 tuổi nổ súng bắn loạn vào đám đông trong Lễ Hội Tỏi –Garlic Festival- tại Gilroy, ‘thủ đô tỏi’ của Mỹ, phiá nam thành phố San Jose, tiểu bang Cali. Ba người chết; 12 người bị thương. Phe cấp tiến nhanh nhảu tố cáo thủ phạm là một tên “da trắng thượng tôn, bắn di dân gốc nam Mỹ”. Cho tới khi biết rõ được trong 3 người chết cũng một người da trắng từ New York, trong khi hung thủ tên là Santino Legan, không phải da trắng gì mà là người gốc nam Mỹ. Vội vã im, quên lãng chuyện này.

El Paso: 3/8/2019, một tên điên khác vác súng vào siêu thị Walmart tại El Paso, một thành phố nam Texas, sát biên giới Mễ, bắn loạn đả, khiến 22 người chết và 26 bị thương. Thủ phạm là Patrick Crusius, 21 tuổi, có tư tưởng “chống xâm lăng của di dân nam Mỹ”. Phe ta xúm vào khai thác, ồn ào tố thủ phạm là da trắng thượng tôn kỳ thị.

Dayton: 4/8/2019, một ngày sau vụ bắn tại El Paso, một tên điên nữa vác súng vào một khu ăn chơi về đêm của thành phố Dayton, tiểu bang Ohio, bắn loạn đả nhưng bị cảnh sát tình cờ đi tuần gần đó phản ứng mau lẹ, bắn chết tại chỗ. Dù vậy cũng đã có 9 người chết và 27 người bị thương. Hung thủ là Connor Betts, 24 tuổi, da trắng, nhưng thuộc loại thiên tả cực đoan, chống Trump và chống bảo thủ CH, ủng hộ bà ứng cử viên tổng thống thiên tả Elizabeth Warren, bị nghi ngờ là thành viên Antifa.

Ngoại trừ mẫu số chung là cả ba tên đều ‘mát dây’, các thủ phạm đều có nguồn gốc và động cơ hành động khác nhau: một tên gốc nam Mỹ, một tên da trắng chống di dân, một tên da trắng chống Trump. Nhìn vào đó thì bất cứ ai có công tâm cũng thấy đây là một vấn nạn chung cho nước Mỹ: quá nhiều người đủ khuynh hướng hay gốc gác, điên khùng có súng mang đi bắn loạn. Nhưng theo phe cấp tiến và TTDC thì 3 cuộc giết người chỉ phản ảnh tính kỳ thị hiếu sát của đám dân da trắng thượng tôn. Trong cả tuần qua, TTDC và các chính khách khua chiêng trống rùm beng về vụ El Paso với tên da trắng kỳ thị là thủ phạm, nhưng phớt lờ vụ Gilroy với tên gốc nam Mỹ là thủ phạm, và vụ Dayton với tên thiên tả là thủ phạm.

Kẻ này là dân da vàng mũi tẹt mắt hí 100% dĩ nhiên không thể nào chấp nhận ‘bưng bô’ cho dân da trắng thượng tôn, và cũng dĩ nhiên không kém, càng không thể chấp nhận những chuyện bắn giết người vô lối và vô nhân như vậy. Nhưng kẻ này cũng còn đủ tỉnh táo để nhìn thấy đây là một vấn nạn của văn hóa bạo động Mỹ, chẳng liên quan gì đến chuyện da trắng, da đen, da nâu, da đỏ hay da vàng, thượng tôn hay không.

Một người chết cũng đủ là một thảm trạng, đừng nói đến cả chục người chết oan lãng xẹc. Nhưng cái thảm trạng đáng bực mình hơn chính là việc các xác chết oan chưa được chôn cất thì các chính trị gia như cú vọ đã nhào vào bới xác kiếm ăn.

Mỗi lần có một tên khùng bắn loạn đả, y như rằng, phe cấp tiến, đảng DC, TTDC nhẩy dựng lên hỏi phe CH “Enough?”, đủ chưa? Để bảo đảm thiên hạ hiểu rõ ý họ muốn nói ai là thủ phạm, phe ta luôn luôn ân cần nhắc nhở chỉ có đám ‘da trắng thượng tôn’ theo đảng CH, mới có thể là thủ phạm, cho dù đa số những người bị giết oan cũng là da trắng luôn.

Bây giờ, trong mùa tranh cử, phe ta lại khám phá ra thêm một lý cớ chống Trump, tố ‘tay hung thần da trắng thượng tôn kỳ thị’ này đích thực là thủ phạm đã xúi đốc đám đệ tử ra tay giết thiên hạ. Anh cựu dân biểu, ứng cử viên tổng thống Beto O’Rourke, đã mau mắn xỉa tay tố Trump đúng là thủ phạm, nhưng khôn ngoan không nhắc lại cho ai biết El Paso chính là đơn vị của anh ta trước đây. Cũng không khác gì ông Elijah Cummings là dân biểu của bãi rác Baltimore, lo chuyện ‘quốc sự’ vui hơn là lo chuyện địa phương, nhưng khi địa phương có rắc rồi thì dĩ nhiên là lỗi của Trump thôi.

Phản ứng của anh Beto cũng bình thường, không có gì đáng nói. Phản ứng của cụ ‘siêu luật gia’ Lawrence Tribe mới hay: cụ mau mắn nhân danh một chuyên gia hiểu luật rất rành, đã phán ngay vụ bắn tại El Paso đúng là lý do chính đáng để đàn hặc Trump!

Dưới lý luận của đảng DC và TTDC, TT Trump đã trở thành hung thủ của tất cả các vụ bắn giết loạn đả khùng điên, bất cứ do ai, ở đâu, vì lý do gì. Mới đây, có vụ bắn loạn đả tuốt tuột bên New Zealand, bên kia địa cầu, cũng lỗi tại Trump vì ông ta đã là ‘nguồn cảm hứng cho hung thủ’.

Khiến kẻ này thắc mắc một chuyện. Bắn người tập thể đã xẩy ra ở Mỹ trong tất cả các đời tổng thống trong lịch sử cận đại Mỹ. Gần đây nhất là theo tạp chí TIME, dưới TT Obama có 36 vụ bắn người tập thể lớn (với ít nhất 3 chết), với tổng cộng gần 300 người bị thiệt mạng, không kể cả trăm người khác bị thương, hơn xa tất cả các tổng thống khác. Câu hỏi cho quý vị nào đổ thừa cho TT Trump: trong thời Obama đó, đã có đám ‘da trắng thượng tôn’ đệ tử của Trump chưa? Khi đó Trump có là thủ phạm đốc thúc chúng hay là nguồn cảm hứng cho chúng không? Thời Obama, mỗi khi nổ súng, không ai thấy báo nào tố cáo đó là lỗi của tổng thống, bây giờ ‘nhất trí’ là lỗi tổng thống. Có cái gì phe đảng lố bịch không? Quý vị nào thật công tâm, không phe nào nghĩ sao?

Cựu tông tông Obama vừa cao giọng giảng đạo, đại khái đó là lỗi của lãnh đạo đã góp phần tạo nên bầu không khí thù hận hoặc bình thường hóa thái độ kỳ thị chủng tộc. Ông cũng kêu gọi phải ra luật kiểm soát vũ khí ngay. Xin lỗi tổng thống, thế thì mấy trăm người bị bắn chết trong lúc ông còn ngồi ở Tòa Bạch Ốc có liên quan gì đến việc ông lãnh đạo nước Mỹ không? Thế thì trong 8 năm ông nắm quyền, ông đã ra luật gì để kiểm soát súng?

Theo phe cấp tiến, một tên da trắng khùng vác súng đi bắn di dân Nam Mỹ: đó là tại tay da trắng Trump nêu gương kỳ thị chống di dân. Thế dưới thời Obama, khi một tên Hồi giáo khùng vác súng đi bắn chết 50 anh đồng tính trong một hộp đêm tại Orlando thì có phải vì TT Obama đã nêu gương bài bác đồng tính không? Hay khi một thiếu tá Hồi giáo vác súng bắn chết một tá quân nhân đồng đội da trắng thì sao?

Không biết khi những vụ này xẩy ra, ông Tribe có lên tiếng đòi đàn hặc TT Obama không vậy? Nếu bênh vực cho Obama và nói Obama không liên hệ gì đến những vụ bắn này thì sao có thể nói Trump liên hệ đến vụ El Paso? Lập luận có tính phe đảng một chiều không?

Còn tên khùng ở Dayton mà thần tượng của hắn là bà xã nghĩa Elizabeth Warren thì sao? Có phải bà Warren đã là nguồn cảm hứng cho tên sát nhân thân cộng này không?

Trong đoạn mở đầu của bài bình luận này, tôi đã viết tất cả mọi diễn tiến đều theo một bài bản cổ điển từ điểm 1 đến điểm 8 trong tất cả các vụ bắn loạn đả. Tuy nhiên, lần này kịch bản có chút thay đổi. Những lần trước, phe cấp tiến tố cáo thủ phạm là… súng. Do đó một hai đòi cấm bán súng, tịch thu súng,… Lần này, kịch bản chuyển qua việc tố thủ phạm là TT Trump, là tính kỳ thị của ông ta, là những diễn văn khích động cử tri da trắng thượng tôn,… Cố vặn vẹo cho ra thêm lý do đàn hặc, đảo chánh, xóa bỏ kết quả bầu cử!

Ba vụ giết người loạn đả mới xẩy ra được phe ta khua chiêng trống rầm rộ, thật ra chỉ là chuyện lẻ tẻ, phần nổi của tảng đá ngầm khổng lồ. Vấn nạn súng đạn ở Mỹ này lớn hơn nhiều. Vì đằng sau vài vụ lẻ tẻ nay đây mai đó như ta vừa thấy, là tình trạng bắn giết thường trực mà báo chí không đăng vì quá nhiều và nhàm chán hơn cơm nếp nát thật.

Ta thử nhìn vào thành phố Chicago xem. Chicago là thành đồng của đảng DC từ ngày thành lập cách đây cả trăm năm.

Tháng Giêng vừa qua, Chicago mừng rỡ loan tin đã đạt được kỷ lục mới, một kỷ lục chưa từng thấy từ gần một chục năm qua: đó là số người bị giết chết trong tháng Giêng đó ‘chỉ có’ 20 người. Một ‘tiến bộ vĩ đại’!

Đây là những con số của vài năm trước: năm 2016: 777 người bị chết, 2017: 660 người, 2018: 561 người. Đại khái năm bẩy chục người bị giết mỗi tháng, đầu năm nay, ‘chỉ là’ hai chục, quá tài giỏi!

Nói chung, mỗi năm, có chừng 30.000 dân Mỹ chết vì súng ống, kể cả một số lớn tự tử, tức là mang súng bắn chính mình. Do đó, nhìn vào ba vụ bắn vừa qua, cần phải có con số mấy chục ngàn người này trong đầu để cân nhắc vấn đề cho đúng mức.

Bình tâm mà nhận định, vấn đề súng đạn ở Mỹ là chuyện... đại nan giải mà chẳng ai có giải pháp gì hết, bất kể tổng thống DC hay CH, bất kể quốc hội do DC hay CH kiểm soát. Chuyện tố giác TT Trump chỉ là màn xiếc chính trị rẻ tiền, thỏa mãn được những người cuồng chống Trump trong nhất thời, để rồi cuối cùng cũng vẫn chẳng đi đến đâu hết. Bây giờ cho dù nghe lời ông giáo sư Tribe, lấy lý do bắn giết loạn đả này mang TT Trump ra đàn hặc và truất phế thật thì vấn nạn súng đạn của Mỹ vẫn còn đó, chẳng đi đâu hết. Bắn giết loạn đả đã có cả mấy chục năm trước Trump, sẽ còn cả mấy chục năm sau khi Trump vui thú điền viên.

Ngày thứ Hai sau vụ bắn giết El Paso và Dayton, TT Trump lên án ‘da trắng thượng tôn’ và kêu gọi có biện pháp kiểm soát gắt gao hơn. TTDC hoan nghênh ông? Thưa không, dĩ nhiên. Washington Post phán ngay “Trump đọc teleprompter”, ý muốn nói TT Trump chỉ miễn cưỡng đọc những gì cố vấn đã viết giùm thôi. Với TTDC, TT Trump binh đường nào cũng lủng, không binh cũng chết!

Nguyên nhân việc không có giải pháp cho vấn nạn súng đạn ai cũng thấy là quyền tự do mua và sở hữu súng tại cái xứ cao bồi này. Từ đó, giải pháp dễ ai cũng thấy là cấm bán và sở hữu súng. Dễ thật! Quá dễ đến độ trở thành không tưởng, không có cách nào làm được.

Thực tế, tại sao không ai có giải pháp?

Ta phải hiểu khẩu súng đóng một vai trò cực quan trọng trong lịch sử Mỹ: trước hết, khẩu súng đã giúp những di dân đầu tiên từ Âu Châu qua khai phá, vừa đi săn để kiếm sống vừa đánh nhau với thổ dân da đỏ để chiếm đất sống. Sau đó, khẩu súng cũng đã giúp cho dân thuộc địa Mỹ dành được độc lập từ đế quốc Anh. Khẩu súng đã trở thành biểu tượng cho sự sống còn, tự do và độc lập của dân Mỹ. Đó chính là lý do tại sao sở hữu súng đã là một quyền được bảo vệ và ghi rõ trong Hiến Pháp Mỹ, và quan trọng hơn thế nữa, là một thứ quyền nằm trong máu dân Mỹ, mà không ai có dám đụng tới, kể cả ông ‘linh mục’ Jimmy Carter.

Hiến Pháp ghi rõ tất cả mọi người dân đều có quyền có súng để chẳng những tự vệ cho cá nhân và gia đình, mà còn để có phương tiện chống xâm lăng của ngoại bang, và nhất là nổi loạn chống bất cứ chính quyền nào không phục vụ họ, không hợp ý họ, tức là không hợp ý dân. Các ‘cha già khai quốc’ Mỹ cho rằng nếu người dân bị cấm sở hữu súng ống thì Nhà Nước sẽ là sở hữu chủ súng đạn duy nhất, và sẽ toàn quyền đàn áp dân mà dân không thể chống đỡ được. Dân sở hữu súng là phương tiện hữu hiệu nhất chống một Nhà Nước độc tài. Không phải tự nhiên mà các nước độc tài, cộng sản, tuyệt đối cấm dân sở hữu súng.

Trước khi chửi chuyện sở hữu súng, cần phải hiểu cho đúng cái nguyên lý này. Chúng ta có thể không đồng ý, cũng có thể nghĩ đây là chuyện lịch sử hơn 250 năm trước, không còn thích hợp nữa. Nhưng không thể quên đây là một trong những nguyên tắc nền tảng của việc lập nước và dựng nước của cái xứ này.

Sở hữu súng là một trong những nét đặc thù của văn hoá Mỹ. Do đó, kêu gọi thu hồi súng và cấm bán súng là chuyện không tưởng, không bao giờ thực hiện được.

Đó là nói về nguyên tắc. Nói chuyện thực tế, việc thu hồi hay cấm bán súng còn khó gấp vạn lần.

Tố cáo các chính khách Mỹ lệ thuộc NRA, là tổ chức của những người sở hữu súng, là nhìn vấn đề dưới con mắt đơn giản hời hợt vì thật ra, cho dù không có NRA thì dân Mỹ vẫn mê súng như thường và cũng sẽ chống lại việc lấy súng của họ. Cần phải nói thêm nữa là dân Mỹ muốn có NRA để bảo vệ quyền giữ súng của họ. Nếu dân Mỹ không ủng hộ thì NRA không thể nào trở thành tổ chức với nhiều hội viên và nhiều tiền nhất nước, mỗi năm sẵn sàng bỏ ra cả triệu bạc đấm mõm chính khách của cả hai đảng CH và DC.

Ta nhìn lại những giải pháp phe chống vũ khí hô hào.

Cấm bán súng sao? Thế thì súng sẽ được bán lậu như thời xưa Mỹ đã có lúc cấm bán rượu, làm giàu cho những tay Mafia bán rượu lậu như Al Capone. Bây giờ cấm bán súng sẽ làm giàu cho những tay mafia buôn súng lậu, để rồi cuối cùng chỉ giúp cho dân ăn cướp, phạm pháp là còn có súng, và dân lương thiện chỉ còn hai tay trắng chống đỡ chúng.

Bán súng với sự kiểm soát chặt chẽ như phải có giấy phép, phải có điều tra lý lịch, phải có thời gian chờ đợi,... được không? Không ai không đồng ý và trên thực tế, đã có rất nhiều biện pháp kiểm soát việc bán súng khá chặt chẽ. Nhưng tất cả đều không có nhiều hiệu quả.

Trong tất cả những vụ bắn giết tập thể gần đây, tất cả hung thủ đều sử dụng súng mua một cách hợp pháp. Đúng theo thủ tục mua súng, chẳng có tên nào mua súng lậu hết. Việc xiết chặt luật lệ mua súng thực tế chẳng giúp gì hết. Nhưng tên mua súng đều chẳng có tiền án, còn tỉnh táo khi mua súng, chỉ nổi cơn điên khùng sau đó rất lâu, cả mấy năm trời không chừng. Nghĩa là thực tế chẳng có biện pháp hữu hiệu nào cản việc mua bán súng được. Những tên buôn ma tuý dĩ nhiên có đầy đủ súng ống mà chẳng cần phải mua hợp pháp gì hết. Dưới thời Obama, bộ Tư Pháp còn bán súng cho các tay buôn ma tuý nữa cơ.

Thu hồi súng ư? Bằng cách nào? Mua lại súng sao?

Nhìn vào kinh nghiệm của Úc. Chính quyền cho mua lại súng, vô điều kiện. Tốn bạc tỷ mua lại cả vạn súng của dân. Nhưng toàn là súng cũ, có khi là loại súng thời Đệ Nhất Thế Chiến. Dân có súng cũ mang bán cho chính quyền, lấy tiền mua súng mới hơn, tốt hơn, bắn nhiều đạn hơn, nhanh hơn, chính xác hơn. Anh ứng cử viên DC Beto O’Rourke, hình như không đọc báo Úc, đã lớn tiếng kêu gọi Mỹ theo gương Úc, tung ra chương trình mua lại súng của dân Mỹ. Đúng là ấm ớ!

Chưa kể ở Mỹ hiện có gần 400 triệu cây súng do dân sở hữu. Làm sao mua hết được? Bao nhiêu tiền? Ai chịu bán?

Thế thì không còn giải pháp nào, phải chịu trận sao? Thật ra, không ai có câu trả lời, có giải pháp gì hết. Nếu có thì nước Mỹ đã thoát nạn từ lâu rồi.

Giải pháp có thể nghĩ đến chỉ là tìm cách thay đổi cái văn hóa bạo động trong máu Mỹ. Gọi là ‘thay máu’ cho dân Mỹ! Theo thời gian, một hai thế hệ may ra có thể thay đổi được gì. Cái súng tự nó chẳng bắn được ai, mà bắn là do người cầm súng. Có muốn ‘sửa’ thì phải sửa cái đầu người cấm súng.

Nhưng nói dễ làm khó khi cái văn hóa bạo động đó được nuôi dưỡng cho sống lâu sống bền bởi cả một kỹ nghệ làm phim đầy bạo lực giết người vô lý và tan bạo nhất (xem phim mới nhất The Hunt thì biết) và một kỹ nghệ làm những trò chơi điện tử đầy cảnh bắn giết, máu me đỏ lòm.

Đọc đến đây, chắc hẳn quý độc giả tinh ý đã hiểu ngay ai là những người sống bằng những cái kỹ nghệ máu me này: 

1) đạo diễn và tài tử Hồ Ly Vọng và 

2) chuyên gia sáng tạo games trên computer cho trẻ con. Cả ba tay sát nhân tại Cali, Texas và Ohio mới đây đều là hạng thanh niên lớn lên trong các trò chơi điện tử đẫm máu này.

Giới sản xuất phim ảnh và trò chơi điện tử toàn là những đại đại gia giàu sụ và có ảnh hưởng chính trị khổng lồ, ít ai dám đụng tới. Mà cái vô lý, chéo cẳng ngỗng nhất, cái đám này cũng là cái đám cấp tiến nhất, toàn là dân của cái tiểu bang tự cho là văn minh, tiến bộ nhất nước Mỹ: California, trong hai cái ổ cấp tiến là Hollywood và San Jose. Nôm na ra, lại một giả dối thô bạo của đám cấp tiến.

Nói cách khác, giải pháp lâu dài có thể tìm thấy bằng cách đóng cửa tất cả các phim trường và cấm sản xuất tất cả các trò chơi điện tử. Nếu nghe vô lý, không thể thực hiện được thì đó là vì … vô lý thật.

Còn một giải pháp nữa: Nhà Nước phát cho mỗi người dân một cái áo giáp sắt và mũ sắt, ra luật bắt tất cả phải mặc khi ra đường.

Vũ Linh