title

Quyền được thử (Right to Try)

Đó là một khoảnh khắc xúc động vào ngày 30/05/2018 khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ôm chặt lấy Jordan McLinn, một cậu bé đang chiến đấu với chứng rối loạn cơ bắp quái ác, nói lời động viên: "Nếu ông nhìn được [ngon lành] như thế, ông đã là Tổng thống từ mười năm trước. Nếu ông có khuôn mặt đó. Nếu ông có mái đầu tóc đó, ông đã là tổng thống lâu rồi. Thật tuyệt."

Ngay trước đó, ông đã ký thông qua luật Quyền được thử (Right to Try), cho phép các bịnh nhân nan y như Jordan được tiếp cận các biện pháp điều trị y tế đang trong giai đoạn thử nghiệm mà chưa được Cơ quan Quản lý Dược và Thực phẩm (FDA) phê duyệt. Nó giúp bỏ qua quá trình kiểm nghiệm và chuẩn thuận tốn nhiều thời gian và thủ tục pháp lý của FDA, để các bác sỹ nhanh chóng tiến hành điều trị cho các bịnh nhân nan y đang gánh chịu đau đớn, giúp họ có thể sớm thử nghiệm các loại thuốc có khả năng cứu sống họ mà không cần phải chờ đợi nhiều năm để loại thuốc đó được bán rộng rãi trên thị trường, khi mà họ có thể đã yên giấc ngàn thu trong một nghĩa trang nào đó.

"Hàng ngàn người Mỹ mắc bịnh nan y cuối cùng sẽ có hy vọng, và cơ hội chiến đấu [với bịnh tật], và tôi nghĩ đó sẽ là cơ hội tốt hơn để họ sẽ được điều trị, họ sẽ được giúp đỡ, và có thể ở với gia đình họ dài lâu hoặc có thể chỉ là được ở lại lâu hơn." - Ông Trump tuyên bố lý do tại buổi lễ ký thông qua luật.

Thời điểm đó, ông Trump cũng hứng chịu rất nhiều chỉ trích vì quyết định táo bạo của mình, nhiều người lên án ông vì đã mang đến "hy vọng giả tạo" (false hope). Nhưng đối với các đối với các bịnh nhân nan y, những người không có nhiều lựa chọn trong thời khắc sanh tử, đó thực sự là một tia sáng cuối đường hầm, một hy vọng thiết thực trong hành trình mưu cầu sự sống mong manh.

Hiện tại, chuyện tương tự đang lặp lại trong tâm bão của đại dịch Chinese virus. Tuần trước, Tổng thống Trump thắp lên hy vọng khi loan báo thuốc trị sốt rét hydroxychloroquine và chloroquine cùng thuốc kháng sinh azithromycin "có cơ hội thực sự là một trong những nhân tố đóng vai trò thay đổi cuộc chơi lớn nhứt trong lịch sử y học." Ngay sau đó, FDA đã chuẩn thuận việc sử dụng chloroquine làm dược phẩm điều trị thử nghiệm cho các bịnh nhân nhiễm Chinese virus. Một lần nữa, truyền thông dòng chánh chỉ trích ông kịch liệt vì "dám qua mặt chuyên gia". Một lần nữa, các bịnh nhân TDS (Trump Derangement Syndrome) lên án ông vì đã lại mang đến "hy vọng giả tạo".

Nhưng, với sự cương quyết của mình, ông Trump kêu gọi hành động: "Hãy cùng chờ xem nó hiệu quả ra sao. Có thể có. Cũng có thể không.", đồng thời khẳng định: "Tôi đã chỉ đạo FDA loại bỏ các quy tắc rườm rà và thủ tục quan liêu để công việc có thể tiến hành nhanh chóng, mau lẹ."

Tố chất của một lãnh đạo hàng đầu là trực giác nhạy bén và khả năng ra quyết định (make decision) trong hoàn cảnh khó khăn dưới áp lực cao, đồng thời là tinh thần sẵn sàng chịu trách nhiệm (responsibility) và giải trình (accountability) cho những hệ quả của quyết định đó. Và ông Trump đã cho thấy bản lãnh của một nhà lãnh đạo quyết đoán là như thế nào!

Để rồi hôm nay, sau những ngày thử nghiệm lâm sàng với kết quả khả quan, FDA đã chánh thức chuẩn thuận việc sử dụng khẩn cấp hai loại thuốc hydroxychloroquine và chloroquine trong việc điều trị bịnh do Chinese virus gây ra. Theo đó, các loại thuốc này sẽ được phân phối và kê toa một cách thích hợp cho các bịnh nhân trên 13 tuổi, bởi các bác sỹ chuyên khoa. Mặc dù, theo Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Mỹ thừa nhận, vẫn cần thêm nhiều cuộc thử nghiệm lâm sàng để cung cấp thêm bằng chứng khoa học về hiệu quả điều trị của hai loại thuốc này, nhưng có thể thấy, như lời Bộ trưởng Alex Azar: "Tổng thống Trump đang tiến hành mọi bước đi có thể để bảo vệ người Mỹ khỏi Coronavirus và mang đến cho họ hy vọng."

Và trên cả hy vọng, đó còn là Quyền được thử, Quyền mưu cầu sự sống!

(Fb Minh Pham)