title

KHÔNG RÚT ĐƯỢC TIỀN ĐÔ

Phạm Hoàng Chương

Tác giả: Phạm Hoài Chương 

Tôi có anh bạn học cũ thời trung học, lớp đệ nhất C ở trường Võ tánh, Nha trang, tên Dũng, rất thân. Đậu tú tài 2 năm 1963, Dũng vào làm ngành cảnh sát, lên chức đại úy trưởng ty ở Nha trang mấy năm thì VC vào năm 75, phải đi tù cải tạo 10 năm. Tôi tuy cũng nhập ngũ nhưng gốc giáo chức, nên chỉ ở tù một năm , sau đó về nhà nai lưng làm đủ thứ nghề lao động tay chân sinh sống qua ngày.

Năm 1983 tôi dẫn con trai vượt biên may mắn lọt qua Hongkong, đuợc định cư Mỹ, chịu khó đi học college lại và trở thành giáo viên trường Mỹ ở Nam Cali năm 1990. Năm 1996, tôi đổi lên San Jose dạy thì nhận đuợc cú phone Dũng trên đó gọi, rất đỗi ngạc nhiên.

-Ủa, ông qua Mỹ hồi nào vậy? Vuợt biên hay đi diện H.O ?

Té ra Dũng ở tù ra thì về ngoại ô Nha trang an phận cuốc đất trồng rau sống với mẹ già, nhưng vợ ở Saigon áp lực bắt làm đơn đi H.O vì tương lai 2 con, nên đành nghe lời qua Mỹ ở San Jose với chị vợ năm 1994, rồi ra riêng đi hái dâu hay làm lao động bậy bạ qua ngày. Dũng muốn tôi ở chung condo mướn cho bớt tiền rent, nhưng tôi từ chối, sau đó thì hai vợ chồng cãi lộn, vợ dẫn con đi ở chỗ khác, 

Dũng bay qua Florida ở với bà dì ruột qua Mỹ từ 75. Bà dì cho Dũng giúp việc trong office bảo lãnh đoàn tụ tư của bà một thời gian rồi giao miếng vườn lớn ở Orlando cho Dũng trông coi, trả lương, nhưng tánh hoang đàng từ nhỏ nên Dũng bỏ vườn đi phiêu lưu lên nhiều tiểu bang Đông bắc chơi, rồi làm công cho một hãng ở Vỉrginia. Từ dó tôi bặt không nghe tin Dũng nữa cho tới năm 2012 thình lình Dũng từ Việt nam gọi qua, cầu cứu mua vé máy bay cho Dũng bay qua Cali xin Sở An sinh xã hội cấp lại tiền hưu mấy tháng nay bị thằng em ruột ở Mỹ ăn cắp không gửi về Nha trang cho Dũng nữa, đói meo, phải đi vay nóng tụi công an sống qua ngày.

-Cái gì? Ông về hưu hồi nào? Mà sao về Viet nam ở? Có quốc tịch mà lại về đó ở?

-Tôi đang làm thì bị stroke năm 2008, bán thân bất toại, nên hãng cho nghỉ hưu non luôn, gửi vô nhà thương trị, sau đó 8 tháng bớt, nhà thương chuyển qua nursing home nằm nửa năm thì cho xuất viện, nhưng bắt thân nhân lãnh ra mới cho xuất viện, treo bằng lái, ăn tiền hưu có 600 mấy. 

Tôi về Vietnam ở với bà vợ ba, hồi xưa là y tá săn sóc má tôi, tính ở đó chờ chết luôn, ai dè đi tập therapy nó khỏe lại. Vì ở ngoài nước Mỹ nên không đuợc hưởng Medicaid, hay cho thêm vài trăm cho bằng tiền già. Tôi ủy quyền cho em trai tôi lãnh hàng tháng rồi gửi dịch vụ về Nha trang cho tôi. Mọi sự tốt đẹp cho tới một ngày nọ thằng em tôi nợ tiền cờ bạc hay hụt tiền gì đó, lấy tiền tôi xài, không gửi về Nha trang nữa. Tôi gọi qua, nó cúp phone không trả lời. Tôi phải đi vay công an trả lời tới 10 phân, đuợc hai tháng thì tôi nhớ tới ông đang ở Cali, có thể giúp tôi, bèn vô Phan rang tới nhà má ông xin sô phone gọi qua.

-Trời đất… Vậy chớ hiện giờ ông ở với ai bên đó?

-Tôi ở với bà Lành, y tá ngày xưa nuôi bệnh má tôi khi tôi ở tù về. Tuy có vợ hai ở Saigon với 2 con, tôi muốn ở gần má tôi, nên về ngoai ô Nha trang ở chung với bà này, lần lần nảy sinh tình cảm với bã. Bà hai ở Saigon biết, giận lắm, nhưng vì đang nhờ cậy tôi làm hồ sơ cả gia đình đi H.O nên ráng nhịn, không nói gì. 

Nhưng khi tụi tôi qua Mỹ rồi thì nhờ có cô em vợ ( qua Mỹ từ 75 ) có nhà ở, nhà cho thuê, giàu có, giúp đỡ cho chị ở nhà không lấy tiền, bã bắt đầu hắt hủi, khinh rẻ tôi. Hai đứa con trai cũng vậy, đi làm đi học, không them ngó tới tôi. Tôi buồn tình bay về Florida ở với bà dì. Từ đó là vợ con không thèm liên lạc nữa, hiện giờ tôi cũng chả biết họ ở đâu. 

Nhà này tôi rút 15 ngàn đô tiền 401k chỗ hãng tôi làm ở Mỹ, lúc chưa bị đột quỵ, gửi về cho bà Lành “y tá” xây cái nhà ngói 4 phòng ở Diên khánh cho má tôi có chỗ ở đàng hoàng, đứng tên bã. Xây trên đất của cha mẹ bã để lại, nên nhà đứng tên bã. Tôi gửi má tôi cho bã săn sóc, tháng tháng gửi tiền về cho bã chăm chút nuôi má tôi. Nay má tôi chết rồi, thì bã quay qua săn sóc tôi, cũng nuôi gà nuôi heo, trồng rau bán, phụ với sô tiền hưu ít ỏi em tôi gửi về hàng tháng cũng đắp đổi qua ngày.

- Số ông là số con rệp. Qua Mỹ bà dì cho miếng vườn ở sinh lợi, không chịu khó lo làm để dành, lại đi lang thang, ăn nhậu bia rượu, đến nỗi bị stroke, tan nát cuộc đời già. Vậy chứ mấy đứa em khác của ông ở MỸ đâu, không thấy ai giúp ông?

-Ôi, bầy em bảy đứa của tôi, nhờ bà dì làm cho USAID năm 76 mang qua Mỹ bằng máy bay nhân đạo theo diện con mồ côi, phân phát cho Mỹ đen, Mỹ trắng nuôi, tan tác khắp nuớc Mỹ, giờ đây không nhờ đuợc đứa nào. Tụi nó cũng nhớ tôi là anh Hai, nhớ bà già, nhưng tình cảm sau 20 năm lưu lạc giang hồ, lạt lẽo hết rồi. Hồi bà già chết, có mỗi một mình tôi là anh cả, về chịu tang, lo chôn cất bã, mấy đứa nó chỉ gửi phụ chút tiền bạc, chả đứa nào về. Nói tới gia đình tôi, buồn lắm… ông à.

-OK, vậy thì tôi sẽ mua vé cho ông qua, ở nhà tôi, tôi đưa lên An sinh xã hội giúp cho ông.

Dũng mừng rỡ, cám ơn rối rít. Tánh tôi thấy ai khổ, áy náy không chịu được, nhất lại là Dũng, bạn học hai năm đệ nhị, đệ nhất rất thân ngày xưa ở trung học Vó tánh, Nha trang. Hình như Dũng và tôi có nhân duyên, ơn nghĩa nợ nần gì với nhau ở kiếp trước, cứ lâu lâu gặp lại, mà gặp là có chuyện phải giúp Dũng.. 

Năm 63, đậu tú tài ra, Dũng cũng đã có lần dẫn cô vợ đầu tới tận nhà tôi ở Phan rang, tay trắng cầu xin giúp đỡ. Ba má tôi đã từng giúp cho Dũng. Ba cho Dũng dạy Việt văn trường trung học bán công mà ông đang làm hiệu trưởng, má tôi cho hai người ở nhờ căn phố bán tap hóa đường Thống nhất, rồi nói cô tôi đang mở tiệm thuốc tây cho vợ Dũng job phụ bán thuốc tây, trước khi tôi ra Huế học Đại học sư phạm. 

Một năm sau, hai vợ chồng thuê đuợc căn nhà ngoại ô, sống vững vàng thì ba tôi mất, bà ngoại tôi cũng mất sau đó 3 tuần, Phan rang đập Đa nhim vỡ, nước lụt 4 thước ngập thành phố, Dũng phụ má tôi đầu chít khăn tang trắng, dẫn một bầy con bỏ nhà lội nước qua nhà bà cô tôi bán thuốc có lầu cao trú ngụ. Dũng sau dó buồn, cảm thấy lẻ loi, vì không còn ba tôi hậu thuẫn, đưa vợ về Nha trang ở với cha mẹ, rồi thi vào Ty cảnh sát làm việc.

Hồi đó chúng tôi mới tuổi 20, 22. Khi tôi kéo Dũng qua Mỹ ở nhà tôi đi An sinh xã hội điều chỉnh tiền hưu năm 2012 thì Dũng đã 70, còn tôi ngoài 65, về hưu mới mấy năm. Họ gạt tên thằng em ăn quỵt tiền hưu của Dũng ra, thế tên tôi vào, khuyên tôi mở chuơng mục nhà bank, dành cho Dũng một account để họ rót tiền vô hàng tháng rồi bên Nha trang, Dũng dùng thẻ mà rút ra tiêu. Nếu có gì trục trặc, tôi sẽ ở Mỹ (đại diện cho Dũng bên VN) lên bank mà khiếu nại. 

Tôi bèn mở account với Citibank, vì họ có đại lý ở Saigon, nếu Dũng có gặp rắc rối thì vào Saigon mà khiếu nại. Mấy nhà bank lớn khác không có đại lý ở Vietnam.Dũng không chịu ở lai Cali xin housing sống, vì tiền hưu SSA 750$ chỉ suýt soát gần bằng tiền già SSI, sẽ thiếu hụt liên tục, sẽ không đuợc lái xe, nên sống như ở tù, trong khi ở Nha trang có sẵn nhà vợ y tá Lành để ở, có xe honda thồ chở đi, giá sinh hoạt ăn uống bên đó rẻ hơn, gần 15 triệu đồng VN một tháng, sống thoải mái hơn bên Mỹ nhiều. 

Tuy là công dân Hoa kỳ, nhưng không phải là thường trú nhân Cali (California permanent resident), Dũng không được Medi- Cal hay Medi-Medi, mà phải đóng medicare premium khoảng 100$ một tháng. Đóng 100$ mà khi bệnh đột ngột lại không thể bay kịp qua Mỹ mà nhập viện chữa trị free, chưa kể chắc gì đã có tiền mua vé máy bay qua Mỹ. Tánh Dũng xưa nay vốn xài hoang, không biết dè xẻn tiết kiệm nên lúc nào cũng thấy mượn tiền, xin tiền, lang thang như người bất đắc chí. Tôi trình bày cho Dũng tất cả lợi và hại của việc chọn ở VN, Dũng cứ nhất định khăng khăng đòi về Nha trang ở.

Thế là Dũng bay về ở Vietnam năm 2012, cứ 6 tháng phải lên đồn công an đóng tiền gia hạn cư trú tạm (renew temporary residency) tại VN, công an cho nhập hộ khẩu, tạo điều kiện dễ dàng, nên mỗi khi công an có đám tiệc hay đám cưới mời, Dũng phải “chơi đẹp” , mua vài két bia tới đãi để lấy cảm tình. Mỗi tháng phát cho vợ 200 đô lo cơm nước, còn dư 450$ tàn tàn sáng sáng đi uống cà phê, mua vé số mơ thành triệu phú, hay bị dân địa phương lợi dụng xin tiền vì biết mác Việt kiều dư giả, phè phỡn. 

Cô vợ y tá của Dũng có đứa con trai riêng ngoài 20, lúc còn độc thân say rượu gây lộn với Dũng mấy lần,”mày mày tao tao”, có lần bỏ lên Nha trang thuê phòng ở riêng vì cảnh xung khắc với cha ghẻ. Lúc nó cưới vợ, Dũng phải bỏ ra cả tháng lương để lo đám cưới, rước dâu. Khi có con, nó lại mang vợ con dọn về ở chung với mẹ và cha ghẻ, lục đục nhiều lần. Mỗi lần có chuyện, lại gọi qua tôi, nghẹn ngào kể lể. Mỗi lần than túng quẩn, lại năn nỉ tôi ra dịch vụ gửi về cho 100 đô. Đúng là cái nợ.

Năm 2016 tôi có về nước chơi, Dũng mời ra Diên khánh (ngoại ô Nha trang) thăm nhà cho biết. Thấy nhà cây cối xanh tươi bao bọc, phòng ốc rộng rãi, tôi cũng mừng, thấy vợ than túng tiền vì Dũng tiêu xài quá sức, lắc đầu, móc túi cho mỗi người một trăm. 

Năm 2018, má tôi bệnh nặng mất, tôi về chịu tang, Dũng cũng lò mò vô, thắp nhang lễ bái, ngủ lại một đêm. Bị nhiều thứ bệnh, áp huyết cao, tiểu đường, hai mắt mờ, chân đi run rẩy, hay đái són vì nhiếp hộ tuyến nở, tôi thấy Dũng đang sống những ngày cuối đời trong suy kiệt thể chất và tinh thần. Mỗi lần bệnh, vào nhà thương, Dũng phải móc túi trả tiền mặt mỗi ngày cả triệu đồng vì không mua bảo hiểm sức khỏe, nghe cô em dâu Dũng tên Hồng ở gần đó kể hãng bảo hiểm chê không bán vì sức khỏe quá bết bác. Hồng nói “vợ con ảnh lúc này hắt hủi ảnh, thấy ảnh lủi thủi đi ngoài đường hoài”.

Đầu năm 2019, tôi nghe Dũng gọi qua, than bệnh nặng nhập viện, không đủ tiền nộp phí nên trốn về nhà nằm.Tôi gửi cho 100$, gọi cô em dâu khác ở Nha trang ghé thăm, cô này cũng bỏ tiền ra lo tiền nhà thương tiền thuốc tươm tất. Hai cô em dâu này chồng đều đã chết, nên còn ở Nha trang, cũng là cái phước cho Dũng không đến nỗi cô đơn lẻ loi. 

Giữa năm 2019 lại nghe Dũng nghẹn ngào gọi qua nói bị vợ đuổi khỏi nhà, thằng con trai xúi mẹ nó lấy sổ đỏ cái nhà đem thế nhà bank mượn mấy tỷ bạc để làm ăn gì đó. Dũng đuợc một bà hàng xóm nọ thương tình đem về cho ở chung với ông anh ruột bà một phòng lớn,còn bà ở phòng nhỏ. Nhà này chỉ là túp nhà tranh ọp ẹp của con trai bà ở trước đây, nay lấy vợ dọn sang nhà mới nên giao cho bà ở. BÀ nấu cơm cho Dũng ăn luôn, tất nhiên Dũng phải đóng tiền ăn ở cho bà. Tôi cũng không biết nói sao. Lòng dạ con người thay đổi không biết đâu mà luờng. Dũng thì ngây thơ khờ khạo. Lấy vợ thì bà nào cũng có con riêng. Con ruột thì nghe lời mẹ, bỏ mặc cha, vì 10 năm tuổi thơ cha đi ở tù, chỉ ở với mẹ, nghe mẹ nói toàn thói hư tật xấu của cha, “ăn xài hoang phí, vô trách nhiệm với gia đình,” nên lớn lên qua Mỹ, bỏ đi mất, chả thèm đoái hoài tới cha.

Nhiều lúc tôi thật sự lo cho Dũng, vì đầu tháng nào cũng vậy, mới 3 tây đã ra ATM rút tiền hết tháng đó, có khi mới 20 ngày đã gọi than hết tiền, xin tôi cho mượn gửi về một ít qua dịch vụ tiêu đỡ. Tôi ở cách xa Bolsa , muốn gửi dịch vụ phải lái xe cả trăm dặm khứ hồi. Tự hỏi nếu Dũng lỡ chết thình lình thì ai chịu bỏ tiền ra hỏa thiêu hay chôn cất bên đó. 

Một hôm tôi nhận thư Sở an sinh gửi báo cáo hàng năm về tiền gửi cho Dũng, thấy họ giữ medicare premium cho Dũng mỗi tháng tới 144$ (lúc trước chỉ có 83$ ròi tăng lên nhiều đợt, bây giờ là 144$) phòng khi Dũng khám bệnh, vô nhà thương chữa trị. Tôi thấy Dũng mất oan số tiền này mỗi tháng vì Dũng đã quyết tâm chết ở VN, hễ đau bệnh thì trả tiền mặt vô nhà thương bên đó, đâu có hưởng được sự chữa trị thuốc men của bác sĩ tại Mỹ, bèn lên mạng kiếm thấy cái đơn xin đừng khấu trừ tiền medicare premium gửi cho Sở An sinh. Tôi đánh bạo điền đơn, ký tên tôi, đem lên nộp cho họ, trình bày hoàn cảnh Dũng gần chết cần tiền khấu trừ này để trả cho bệnh viện bên đó khi nhập viện... Tưởng họ đòi phải có chữ ký Dũng, ai ngờ họ thấy bằng lái xe Dũng tôi đưa ra với hình ảnh và tên tuổi ngày tháng năm sinh, thấy bank statement có tên tôi làm chủ và account mang tên Dũng nằm dưới tên tôi thì tin ngay tôi là người bạn lâu nay đại diện cho Dũng bên VN, lập tức dồng ý cho hay kể từ đầu 2020 sẽ không khấu trừ tiền premium này nữa. Tiền này xẽ nhập chung với tiền lâu nay gửi vô account Dũng tổng cọng là 820$. Tôi rất mừng, không ngờ mọi cự thành tựu theo ý mình dễ dàng như vậy, bèn gọi báo tin vui cho Dũng:

-Rồi, tôi làm xong rồi, họ chấp thuận rồi, từ rày SSA của ông là 820$ thay vì 676$ như trước, nhưng tôi sẽ giữ lại 144$ tiền medicare này mỗi tháng để dành làm ‘death benefit” cho ông , khi nào đủ 1000 đô đủ tiền hỏa thiêu ông, sẽ ngưng không cất giữ nữa, tha hồ cho ông xài trọn 820$. Chịu chưa?. Khi nào hai cô em dâu ông báo tin ông chết, tôi sẽ gửi dịch vụ về.

Dũng chịu ngay, cám ơn tôi đã giải quyết vấn đề khúc mắc quan trọng này. Cá nhân Dũng tự hiểu không đủ nghị lực tiết kiệm dè sẻn để dành nỗi tiền hỏa thiêu cho mình mỗi tháng, phải có tôi nhúng tay vào và chặn trước từ bên Mỹ. Dù muốn có xài hết 820$ cũng không đuợc, vì bên này khuya 2 tây, tôi sẽ nhanh tay chuyển tiền 144$ đó qua account riêng tôi ( trên app của cell phone tôi), trước khi Dũng ra nhà bank rút mỗi sáng 3 tây đầu tháng.

Tưởng mọi sự từ đây ổn định, ai dè qua tháng 2, dịch cúm corona bùng phát…Hôm 3 tây Dũng ra nhà bank rút 150$ , tiền không nhả ra, tưởng máy trục trặc, đút thẻ vô ATM, rút lần nữa tiền cũng không ra, dại dột đút thêm 2 lần nữa tổng cọng 450$ cũng không ra đồng đô nào, mà còn bị charged tiền fee 8$ cho 4 lần rút. Dũng thất sắc gọi qua tôi, nhờ tới Citibank bên đó rút thử coi có trục trặc gì không. Tôi vô trong kể lể sự tình, họ nói Dũng phải gọi số phone Citibank quốc tế ( international phone) hỏi tại sao, chứ họ không giải quyết đuợc gì cả. Tôi kể cho nghe và gửi dịch vụ 200$ về cho Dũng xài đỡ. 

Đầu tháng 3, tôi lấy thẻ tôi rút 300$ tiền trong account Dũng gửi về cho Dũng đi Saigon khiếu nại với Citibank trong đó. Dũng đang nói chuyện với cô bankteller VN, hỏi địa chỉ tôi ở Mỹ để họ gửi mail cho tôi cho biết code mới đặng Dũng đút thẻ rút tiền, vì code cũ đã invalid. Tôi hỏi còn vụ mất 450$ thi họ giải quyết ra sao? Dũng nói họ sẽ giải quyết sau. Dũng nói Vn có luật mới là thẻ do nuớc ngoài cấp sẽ không rút được tiền ở nhà bank tại VN. Tôi không hiểu tại sao ai ra luật gì mà lạ vậy. Chả lẽ họ sợ khách du lịch qua VN rút tiền, rờ tiền lây bệnh cho dân VN. Như vậy khách du lịch tiền đâu mà ăn tiêu, trả tiền mướn hotel ở VN?

Mấy ngày sau tôi coi trên Yutube thấy có tin Mỹ sợ trao đổi tiền giấy dollar sẽ truyền bệnh corona lên tờ giấy bạc Mỹ nên khách ngoại quốc rút tiền đô MỸ ở các nước gần trung quốc(Đài loan, Vietnam, Phi,Nam hàn…) sẽ không nhận đươc tiền đô. Chả biết fake news, hay tin thật, mà không nghe báo chí nhắc tới. Chẳng có ai tôi quen là Việt kiều sống ở VN như trường hợp Dũng, nên tôi không biết hỏi ai tin đó có đúng không. Lại nghe tin Vn tính in tiền giấy mới , chuẩn bị đổi tiền mới thay thế cho tiền đang lưu hành.Tôi thấy rầu cho Dũng quá. Người đâu mà cả đời cứ khổ sở lo âu vì tiền. Và tại sao tôi phải đóng vai thủ quỹ bất đắc dĩ này mãi cho ông bạn già gần đất xa trời này.

Mấy ngày sau, tôi nhận đuợc mail Citibank headquarter ở Texas gửi cho “ code” mới để đút thẻ debit rút tiền bên VN. Tôi gọi cho Dũng biết để đút thẻ coi thử có “work “ không. Dũng gọi qua nói không được, không thấy hiện ra cái gì cả. Tôi bực mình viết thư khiếu nai với Texas là code mới mấy ông cho không “match” với thẻ của Dũng, và tiền Dũng rút 450$ không ra hồi tháng 2, mấy ông sẽ giải quyết và hoàn trả lại cách nào. Mấy ngày rồi mà chả thấy họ hồi âm gì cả. Tôi cũng chán. Giữa tháng 3 thì số nhiễm corona và sô người chết trên thế giới tăng ào ào. Dũng nói Nha trang khuyến cáo mọi người ở nhà, đừng ra ngoài, vì đã có nhiều kẻ bị lây, nên Dũng đắp mền nằm nhà cả ngày.

Thôi đành bỏ qua vậy. Biết đâu “của di thay người”. Nhờ mất tiền mà Dũng không phải đau ốm nhập viện. Từ rày về sau, tôi sẽ rút bên này gửi dịch vụ về cho Dũng cho chắc ăn. Dũng cũng đồng ý như vậy, khỏi phải khó nhọc tun rẩy lê chân bước thấp, bước cao ra nhà bank gần nhà rút tiền, chỉ cần nằm nhà có người đem tiền tới giao tận tay, khỏe re như con bò kéo xe.. Người khổ mới là tôi, phải chạy xe cả trăm dặm vùa đi vừa về qua Bolsa gửi dịch vụ 2 lần một tháng, chứ gửi một lần là bên đó xài sạch láng ngay, rồi lại kêu réo năn nỉ nhức đầu.... Freeway 91 đông nghẹt xe cộ mấy năm sau này, “stop and go” liên tục, tuổi già lái xe thật là vất vã. Ai ở trong hoàn cảnh tôi mới biết khổ như thế nào.