title

Vì Ba, tôi có hai cái tên

Kim Loan 

Lúc tôi được sinh ra, má muốn đặt tên tôi là Kim Thoa để cùng vần Th với các anh chị em trong nhà, nào Thanh, Thăng, Thu, Thủy, Thiện, Thúy, Thoa….và còn nhiều tên vần Th… nối tiếp tương lai nữa má cũng đã nghĩ trước rồi, đẻ tới đâu là đặt tới đó.

Ba tôi đến xã làm giấy tờ, nhằm lúc người nhân viên hộ tịch đang lim dim thưởng thức trên Radio bài hát “Căn Nhà Ngoại Ô” với tiếng hát của cô ca sĩ xinh đẹp Kim Loan, nên có lẽ bị nhập tâm, mà đánh máy tên tôi trên giấy khai sanh là Kim Loan thay vì Kim Thoa. Khi ba tôi quay trở lại, nhận tờ giấy, bèn thắc mắc, ông “hộ tịch” nhìn ba tôi cười hối lỗi, nhưng vẫn cố thuyết phục:

– Tôi hỏi thật nhé, giữa cái tên Kim Thoa bình thường và cái tên Kim Loan đang nổi như cồn, “em ơi trái đất vẫn tròn, chúng mình hai đứa vẫn còn gặp nhau”, thì ông chọn cái tên nào cho con gái cưng của ông??

Ba tôi nghe cũng xuôi tai, vốn tính cả nể, dễ chịu, nên vui vẻ mang giấy khai sanh về nhà. Thấy má tôi hơi buồn, ba bảo:

– Thì ở nhà vẫn cứ gọi nó là Thoa, còn trên giấy tờ là Kim Loan, có chết thằng Tây nào đâu!

Và từ đó tôi có hai tên, một tên do má tôi đặt, một tên do ông hộ tịch đặt. Có điều, cái tên Thoa là tên thân mật trong nhà, lại được xài nhiều nhất. Cả gia đình tôi, xóm tôi, bạn bè thân và họ hàng làng nước, đều chỉ gọi tôi là Thoa cho đến tận bây giờ, thậm chí có rất nhiều người không hề biết tôi có tên giống nàng ca sĩ “Căn Nhà Ngoại Ô”. Cũng vậy, các bạn học của tôi, nếu không thân, cũng không thể biết tôi có tên gọi ở nhà là Thoa.

 

Lần đó, có anh bạn học chung ngoài Sài Gòn, có ý định đến nhà tôi chơi mà không báo trước, vì anh ta tự tin đã nhớ tên con hẻm nhà tôi. Anh ấy từng tuyên bố:

– Hẻm Bàn Cờ rối hơn canh hẹ, anh còn tìm ra, huống gì hẻm Gò Vấp xóm em, chỉ là chuyện vặt!

Anh ấy quả là có kinh nghiệm “tìm hẻm” nên đã đến đúng con hẻm xóm tôi, gặp ngay thằng Tửng, cái thằng khôn lanh nhứt xóm. Thằng Tửng trả lời rành rọt:

– Xóm này em thuộc tên từng người, và không có ai tên Loan hết á!

Anh ấy vẫn kiên nhẫn:

– Em có chắc không? Thôi giờ anh diễn tả chị ấy cho em nhe: chị để tóc ngang vai, mắt một mí lót, dáng cao cao…

– Xóm em có mấy chị như thế, ai biết anh muốn chị nào?

– À, chị ấy đi chiếc xe đạp màu vàng, có cái giỏ xe phía trước thắt cái nơ đỏ, hơi…màu mè cải lương đó cưng …

– Xời ơi, vậy là chị Thoa! Anh còn kể thiếu cái kẹp tóc xanh xanh trên đầu chị ấy, và còn cái răng khểnh nữa…

– Ðúng rồi! Ðúng rồi!

Thằng Tửng dẫn anh ấy đến tận cổng nhà gặp tôi, cười lập công:

– Nè chị Thoa, em phải đưa anh bạn chị đến đây vì em biết con chó nhà chị … dữ nhứt xóm này, nhưng nó nhìn thấy mặt em quen, sẽ không sủa bậy!

Trước khi quay đi, nó còn dặn tôi:

– À, lần sau chị có mời ai đến nhà chơi, thì nhớ nói chị có hai tên nha, kẻo tội nghiệp “người ta”!

Bây giờ xin trở lại chuyện ba tôi. Khi qua định cư bên Mỹ theo diện ODP, ba còn tuổi lao động, nên vào làm trong hãng thịt bò ở Liberal, Kansas. Tại đây, họ phân chia công việc theo sức lực khả năng. Công việc của ba là cầm một cái móc nhọn nhỏ bé cỡ bằng một bàn tay, khi dãy đùi bò treo trên băng dây chuyền chầm chậm đi qua, ba chỉ việc cầm cái móc đẩy khúc thịt đùi to tổ chảng ấy về một phía để anh Mễ to lớn ở line bên cạnh thuận tiện dùng dao cắt xẻo.

Ba tôi luôn tự hào vì còn làm ra tiền, không cần nhờ vả con cái, không ăn bám chính phủ Mỹ. Với vốn liếng tiếng Pháp kha khá từ hồi còn bên nhà và tiếng Anh na ná giống nhau nên ba học tiếng Anh chỉ hiểu lõm bõm nhưng cũng … đủ xài, đủ để “nói chuyện” với tên cai (supervisor) cộng thêm “ngôn ngữ tay chân” và bản tính vui vẻ nên không có trục trặc gì. Thậm chí có lần ba còn làm “thông dịch” giùm anh chàng miền biển mới qua từ Việt Nam không biết nửa chữ tiếng Anh. Bữa đó, anh chàng đi làm muộn, bị tên cai tra hỏi, đang ú ớ thì ba đi tới, anh chàng năn nỉ ba giải thích giúp là anh ta ngủ quên vì đồng hồ báo thức bị hư. Ba mỉm cười nhìn tên cai rồi nói gọn lỏn: “He sleep forget!” vậy mà tên cai hiểu và thông cảm, cho qua!

Liberal là một town nhỏ xíu, vắng vẻ trong tiểu bang Kansas, nên mấy người Việt làm chung hãng bò đều biết nhau. Mùa Ðông tuyết rơi ngập trời, lạnh lẽo, ba biết mấy người độc thân sẽ buồn bã cô đơn nên rủ về nhà, cùng nấu một nồi phở bự (thịt bò tươi rói mua từ hãng về nấu liền, nên mùi phở thơm lừng ngất ngây). Mọi người ăn uống, xem video ca nhạc của trung tâm Asia hay Thuý Nga, cho vơi đi nỗi nhớ nhà bên bờ đại dương. Từ đó, chẳng cần phải mùa Ðông, mà cứ mỗi cuối tuần là họ lại kéo về nhà ba, tìm đến không khí thân thương của tình đồng hương trong những ngày đầu trên đất Mỹ.

Sau mấy năm làm hãng bò thì ba đến tuổi hưu. Chúng tôi sợ ba nhớ quê hương làng nước nên khuyến khích ba về Việt Nam nghỉ ngơi một chuyến. Vé mua cho hai tháng mà chưa đầy một tháng ba đã trở về Mỹ, ba nói:

– Xã hội Mỹ có tự do, dân chủ, đường phố sạch đẹp, thức ăn vệ sinh an toàn quen rồi, giờ về bên kia thấy lạc lõng, không phù hợp, xa nước Mỹ ngày nào là thiệt thòi ngày đó. Mỹ là Number One, không đi đâu nữa!

Sau đó ba dọn qua vùng Little Sài Gòn, Nam California, nơi đó có người anh thứ năm của tôi đang sinh sống, anh làm kỹ sư hãng Boeing tại Long Beach, nhưng ba không ở với anh tôi mà ở cùng với người anh ruột của ba (tức là bác của tôi). Hai ông xin chung một căn Housing của chính phủ sống với nhau, an hưởng tuổi già, không làm phiền các con các cháu.

Sáng sớm ngủ dậy, đi bộ loanh quanh khu nhà cho dãn gân cốt rồi ba bước qua khu Bolsa, đến Hội Người Già đánh cờ tướng và tán gẫu với mấy người bạn già đồng hương. Buổi trưa ăn trong mall Phước Lộc Thọ các món “cơm chỉ”, xong mua mấy tờ báo Tiếng Việt đem về nhà, buổi chiều thảnh thơi đọc báo sau giờ cơm tối, xem tivi. Thỉnh thoảng cuối tuần ba bắt xe bus lên Casino chơi, hoặc đi thăm người quen.

Thời gian thấm thoắt trôi, năm nay ba tôi bước qua tuổi 94, nhờ trời thương, sức khoẻ vẫn ổn định, không phải uống thuốc trừ cơm. Tuy nhiên, ba cũng có những triệu chứng của tuổi già thông thường, là hơi lãng tai và lãng trí. Ðôi khi nấu cơm quên tắt bếp, và cũng có đôi lần không nhớ đường đi bộ về nhà, hoặc nhầm tên con, cháu (ba chỉ có tám người con, mười sáu đứa cháu, chắt, cộng thêm đám dâu, rể… thôi à!)

Năm ngoái, đại gia đình tôi có buổi Family Reunion tại Arlington, Texas nhân dịp đám cưới đứa cháu. Tôi là đứa con duy nhất sống bên Canada nên ít gặp ba hơn những anh chị em khác trong nhà, tôi đến trước mặt ba hỏi thăm (và để kiểm tra):

– Ba ơi, con là ai nà, con tên gì?

Ba liếc tôi, cười khẩy:

– Con Thoa chớ còn ai vào đây?!

– Không… Con là Kim Loan!

Ba lại cười:

– Thoa Tẹt chớ Kim Loan gì!

Chẳng biết vì lâu quá không xài tới tên thật trong giấy tờ của tôi, hay vì ba tuổi già lúc nhớ lúc quên?

Cũng trong lần họp mặt đó, chúng tôi xúm lại khuyên ba nên dọn về Texas vì các con cháu đông đúc, để nếu lỡ có “bề gì” thì tiện đường chăm sóc. Ba gật gù đồng ý với kế hoạch, sẽ bay về California chuẩn bị giấy tờ hồ sơ rồi chuyển về Texas. Vậy mà về tới bên đó, ba chẳng có động tĩnh gì, bà chị Cả phải phone thúc giục thì ba đáp tỉnh bơ:

– Ba chẳng dọn đi đâu cả! Hồi ở Texas tụi bay đông quá ba cãi không lại nên phải … giả vờ đồng ý, chớ ba đang yên đang lành với Cali ấm áp, cảnh đẹp, về Texas nắng cháy buồn tênh, ngày ngày ăn xong rồi nằm ngủ hay xem ti vi, có khi lại đổ bệnh!

Vậy là ba tôi chưa lẫn!

Mùa dịch Covid ập đến, chính phủ Mỹ có chương trình cứu trợ toàn dân, ba tôi cũng được tấm cheque $1,200. Số tiền già hàng tháng hơn $900 xài còn chưa hết, nay thêm số tiền “mùa dịch” quá nhiều, ba chẳng biết làm gì. Các con cháu thì không ai thiếu thốn, nên ba quyết định gửi về cho mấy người họ hàng ngoài miền Bắc Việt Nam, mỗi gia đình $200 (dù chưa tới thời hạn gửi tiền cuối năm thường niên). Nhận được tiền, họ vui lắm, phone qua cho ba để cảm ơn. Hai bên đầu dây đều xấp xỉ lứa tuổi “tám-chín bó” nên ai cũng lãng tai, nói như hét trên điện thoại. Bên kia:

– Cám ơn các bác đã gửi tiền cho chúng em đúng lúc các cháu đang khổ sở lăn lộn với dịch vật khó khăn! Tivi có nói chính phủ Việt Nam hỗ trợ 62 nghìn tỷ nhưng đến giờ vẫn chưa thấy đồng nào, chẳng biết chúng em có… sống tới lúc nhận tiền ấy không??

Bên này ba cũng hét lên đáp lại:

– Này, không phải tiền của tôi, mà là tiền của Tổng Thống Trump…biếu tôi, tôi không xài hết nên chia lại. Tiền của ông Trump đấy nhá!

Bên kia thắc mắc:

– Thế không phải chính phủ cứu đói các bác hở? Nghe nói nước Mỹ thiếu khẩu trang và thiếu cả thịt trong mùa dịch nên người Mỹ phải vào rừng săn bắn. Báo Việt Nam đăng hình các đoàn xe nối đuôi nhau chờ lãnh thực phẩm cứu đói, chúng em đọc mà thấy thương các bác bên ấy quá.

May quá ba nghe trọn câu này và đáp lại ngay:

– Các bác ơi, chính phủ Việt Nam dù đang cần Mỹ nhưng vẫn nói xấu Mỹ. Chúng nói không thành có, nói có thành không, để khỏi mất mặt với đám hậu duệ là ngày xưa từng chiến đấu chống Mỹ, chẳng lẽ bây giờ lại khen Mỹ, bác hiểu chửa?

– À, em hiểu rồi. Các bác cán bộ thời nay đều có con cháu du học bên Mỹ cả đấy chứ! Nhưng vẫn phải chê Mỹ cho đúng bài bản, nhể!

Ba giải thích thêm:

– Những người đang đi làm thất nghiệp được lãnh tiền cứu trợ đã đành. Những người lãnh tiền hưu hay tiền già như tôi dù có dịch hay không số tiền ấy chúng tôi vẫn đủ sống. Thế mà chính phủ vẫn cho hưởng tiền trợ cấp mùa dịch như mọi người nên tôi mới dư thừa gởi biếu thân nhân ở Việt Nam.

Người bên kia xuýt xoa:

– Ôi! Quý hoá quá! Sao đế quốc Mỹ, ấy lộn, chính phủ Mỹ lại rộng lượng, tử tế đến thế? Ở Việt Nam bao nhiêu hộ nghèo rớt mồng tơi cả làng xã đều biết mà còn chưa thấy đồng trợ cấp nào! Nghe nói ngoài Thanh Hoá, người dân còn bị “động viên” tình nguyện làm đơn không nhận tiền cứu trợ nữa đấy. Khổ lắm các bác ạ!

Nói xong người bên Việt Nam kết luận:

– Vậy bác cho chúng em gửi lời cảm ơn Tổng Thống Chum của bác nhé. À bác này, em mới nghe tin nước Mỹ đang rối ren bạo loạn, đốt phá khắp nơi vì cái vụ ông da đen nào đó bị cảnh sát Mỹ bóp cổ chết, có thật không hở bác?

– Xứ Mỹ tự do báo chí truyền thông nên chuyện tốt xấu gì dân chúng đều tỏ tường, chứ không theo “định hướng” của ai cả. Ðó chính là điểm đặc biệt của các nước dân chủ! Kẻ nào lợi dụng bạo loạn để cướp bóc hôi của rồi cũng sẽ bị đưa ra ánh sáng.

– Vâng! Chúng em biết rồi, đâu phải tự dưng mà nước Mỹ được cả thế giới “nhìn ra ngó vào” bác nhỉ!

Ba vẫn say sưa, hãnh diện:

– Nước Mỹ là thế đó, nhân đạo và anh hùng. Mỹ nói là làm, chớ không phải như cộng sản Việt Nam, nói một đàng làm một nẻo, cho dân ăn bánh vẽ là giỏi thôi!!

Ai nói ba tôi lẫn nà!

Bởi vậy, nếu ba chỉ nhớ tên tôi là Thoa mà không nhớ tên Kim Loan tôi cũng chẳng thấy buồn (miễn sao ba vẫn nhớ những chuyện đại sự quan trọng là được!)

Tôi cũng chưa bao giờ buồn vì tên tôi khác vần Th với các anh chị em trong nhà!

Và tôi thấy tên Kim Loan cũng đẹp lắm chớ! 

KL

Edmonton, 6.2020