Ngày 14/12, theo một báo cáo trên tờ The Times, ông David Steinman, nhà kinh tế học người Mỹ, cũng là người được đề cử giải Nobel Hòa bình, đã cáo buộc ông Tedros Adhanom, Tổng giám đốc của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), từng là thủ lĩnh của một tổ chức khủng bố với một loạt tội ác chồng chất.

Ông Tedros từng phục vụ trong Chính phủ Ethiopia với tư cách là Bộ trưởng Bộ Y tế từ năm 2005 đến 2012, và là Bộ trưởng Bộ Ngoại giao từ năm 2012 đến 2016. “Mặt trận Giải phóng nhân dân Tigray (Tigray People’s Liberation Front, TPLF)” – một đảng phái chính trị với tính chất chủ nghĩa xã hội mà ông Tedros tham gia khi đó là lực lượng chính của liên minh cầm quyền Ethiopia.

Theo bài báo, chính phủ Hoa Kỳ đã liệt “Mặt trận Giải phóng nhân dân Tigray” là tổ chức khủng bố toàn cầu và được đưa vào “Kho dữ liệu về khủng bố toàn cầu” (Global Terrorism Database) của Đại học Maryland. Tổ chức này (TPLF) theo đuổi quyền thống trị khủng bố, ngoài việc săn lùng và giết hại bừa bãi những người bất đồng chính kiến, họ còn chiếm giữ khoảng 34% đất đai của người Oromo, tộc người lớn nhất Ethiopia.

Theo The Times, ông Steinman còn cáo buộc rằng, ông Tedros còn tham gia giám sát việc giết hại các thành viên của các bộ lạc Amhara, Konso, Oromo và Somali ở Ethiopia, đồng thời có âm mưu tiêu diệt toàn bộ hoặc một phần thành viên của các bộ lạc này. Điều này đã gây ra những tổn hại nghiêm trọng cả về thể chất lẫn tinh thần cho người dân nơi đây.

Đây không phải là lần đầu tiên ông Tedros trở thành tâm điểm gây tranh cãi ở quê nhà Ethiopia.

Tháng 10/2017, ông Tedros đã bổ nhiệm Robert Mugabe – nhà độc tài khét tiếng người Zimbabwe làm “đại sứ thiện chí” để giúp chống lại các bệnh không lây nhiễm (non-communicable diseases) ở châu Phi. Trước việc ông Mugabe từng bức hại nhân quyền ở Zimbabwe dẫn đến các dịch vụ y tế của nước này bị sụp đổ, quyết định này của ông Tedros đã gây ra sự phẫn nộ trong giới y tế và các tổ chức nhân quyền. Sau đó, ông Tedros đành phải từ bỏ quyết định ủng hộ Mugabe.

Ông Steinman cho biết, trước đây ông Tedros là thành viên của liên minh cầm quyền Ethiopia “Mặt trận Dân chủ Cách mạng Nhân dân Ethiopia” (The Ethiopian People’s Revolutionary Democratic Front – EPRDF). Ông từng là Bộ trưởng Bộ Y tế và Bộ trưởng Bộ Ngoại giao của chính phủ Ethiopia cũ. 

Tuy nhiên, sau khi Thủ tướng đương nhiệm Abiy Ahmed nhậm chức vào năm 2018, EPRDF cũng tan rã và tách thành Đảng Thịnh vượng cầm quyền hiện tại và “Mặt trận Giải phóng Nhân dân Tigray” (TPLF). Vì lý do này, Thủ tướng Abiy Ahmed đã được trao giải Nobel Hòa bình vào năm ngoái (năm 2019).

Tỉnh Tigray (Tigray) nằm ở phía bắc của Ethiopia, ông Tedros cũng đã gia nhập và là một thành viên quan trọng của TPLF. Ông ta đã tham gia vào việc đe dọa các ứng cử viên và những người ủng hộ phe đối lập, bao gồm việc bắt giữ tùy tiện và giam giữ trước khi xét xử dài hạn. Ông Tedros là “người ra quyết định quan trọng cho việc giết hại, giam giữ tùy tiện và tra tấn quân đội Ethiopia”.

Kể từ khi TPLF nổi dậy đến nay, chính phủ Ethiopia đã luôn chất vấn về những nỗ lực của ông Tedros trong việc hỗ trợ TPLF lật đổ chính phủ. Tham mưu trưởng Quân đội Chính phủ Ethiopia Berhanu Jula đã chỉ trích ông Tedros là nhân vật gây cản trở trong việc dẹp loạn của chính phủ.

Ông Jula chỉ ra rằng ông Tedros lên án các hành động quân sự của lực lượng Chính phủ Ethiopia ở nước ngoài. Ngoài việc tìm kiếm biện pháp ngoại giao của các quốc gia khác, nhằm ngăn chặn hành động của lực lượng chính phủ, ông Tedros còn giúp TPLF có được sự ủng hộ của quốc tế và hỗ trợ quân sự. Ông Jula nói rằng ông Tedros đã cố gắng hết sức để làm mọi thứ cho TPLF, và ông này đang ở cùng nhóm với những kẻ nổi loạn.

Hiện tại, cuộc giao tranh ác liệt giữa quân chính phủ Ethiopia với quân nổi dậy ở tỉnh Tigray đã kéo dài hơn một tháng.

Ông Tedros đã phủ nhận mọi cáo buộc và nói rằng ông ủng hộ phe hòa bình.

Ông Steinman tuyên bố đã đệ đơn kiện ông Tedros lên Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) với tội danh “diệt chủng hàng loạt”. Nếu tòa án thụ lý hồ sơ vụ án này, ông Tedros sẽ trở thành quan chức cấp cao đầu tiên của Liên Hợp Quốc bị truy tố.