title

Mức Độ Chính Xác Về Con Số Thống Kê Tử Vong Do COVID-19 

BS. Hồ Ngọc Minh

Tiêu chuẩn định nghĩa về tử vong do COVID-19 của CDC khác với WHO. (Hình minh hoạ: Cindy Ord/Getty Images)

Tuần trước, ông Elon Musk, CEO của công ty Tesla, đã tweet: “Classifying all deaths as corona even if corona didn’t cause the death is simply a lie,” tạm dịch là “Liệt kê tất cả các trường hợp tử vong do Corona được thống kê cho dù Corona không phải là nguyên nhân gây ra cái chết là một điều xạo sự.”

Elon Musk có thể là một thiên tài, mà thiên tài thì thường hay gàn bướng. Ví dụ, hôm Thứ Sáu tuần rồi, 1 Tháng Năm, sau khi ông tweet: “Giá cổ phần của Tesla lên quá cao!” Thế là trị giá chứng khoán của Tesla mất $15 tỷ “nhờ” tweet của chính ông chủ công ty, kéo theo sự tụt giảm của thị trường chứng khoán do đồng thanh tương ứng.

Trong thời kỳ cao điểm của COVID-19, khác với ở Trung Quốc, tại Ý những người chỉ có triệu chứng đáng nghi ngờ và qua đời trong thời kỳ này, cho dù không được thử nghiệm, hoặc chết ở nhà, vẫn được xem là chết vì virus Corona.

Ngược lại, ở Thụy Điển, tuy không có lệnh phong tỏa và cách ly, nhưng con số tử vong so ra lại thấp nhất so với các nước lân cận. Có nhiều lý do dẫn giải ngoài phạm vi của bài viết này, nhưng tại Thụy Điển con số tử vong được ghi nhận có độ chặt chẽ và trung thực hơn là ở các nước khác.

Cá nhân tôi là y sĩ cũng từng ký nhiều giấy khai sanh và không ít giấy khai tử. Trong giấy khai tử thường có hai đoạn để đúc kết nguyên nhân của cái chết. Phần thứ nhất là tường trình những tình trạng trực tiếp dẫn đến cái chết. Phần thứ hai là liệt kê những tình trạng khác cũng góp phần vào cái chết nhưng không trùng hợp với đoạn ở trên.

Chẳng hạn nếu như phần một chết vì sưng phổi là nguyên nhân trực tiếp và phần hai chết vì COVID-19 là nguyên nhân góp phần. Vấn đề ở đây là Trung Tâm Phòng Ngừa Bệnh Tật CDC cũng rất lờ mờ về định nghĩa cho phần hai vì không cần phải có thử nghiệm chứng minh mà chỉ cần những triệu chứng tiêu biểu đáng nghi ngờ. CDC đã thay đổi định nghĩa vài ba lần trong Tháng Ba và Tháng Tư theo lối “xin nói lại cho đúng.” Như vậy, một người có thể chết vì đột quỵ tim và có triệu chứng đáng nghi ngờ vì virus Corona vẫn được ghi vào phần 2 của giấy khai tử. Khi không chắc thì cứ ghi như vậy cho… khỏe! Chưa kể đến ở một số bệnh viện giấy tờ khai tử được chuẩn bị do y tá hay nhân viên y tế và bác sĩ chỉ ký tên phía dưới cho tiện!

Ngoài ra, tiêu chuẩn định nghĩa về tử vong do COVID-19 của CDC khác với WHO. Vì vậy, con số chết vì COVID-19 không bao giờ biết chính xác được, có thể nhiều hơn hay ít hơn, không những ở Mỹ, mà cả nhiều nơi trên thế giới.

Không ít người cho rằng, do những chứng bệnh kinh niên có sẵn, đa số những người chết vì virus Corona trước sau gì cũng chết sớm hơn người mạnh khỏe. “Sanh, Lão, Bệnh, Tử,” COVID-19 chỉ rút ngắn giai đoạn từ Lão sang Tử mà thôi!

Bên cạnh đó, con số chết vì tự tử tăng lên 1% trong mùa dịch COVID-19. Chưa kể đến con số người chết vì tuy có bệnh nặng nhưng chần chờ không dám vào bệnh viện do sợ lây virrus hay vì những chữa trị chỉ nhằm vào bệnh nhân bị COVID-19 mà bỏ quên đi những ca bệnh khác.

Ngoài ra, sự hạn chế của việc thử nghiệm nên có thể có rất nhiều người đã mắc bệnh mà không biết và nhiều người lại không có triệu chứng. Chính vì vậy, đây là một ẩn số lớn.

Nhiều người mặc nhiên thừa nhận rằng, tỷ lệ phần trăm tử vong thật sự thấp hơn là dự tính, và càng ngày càng giảm đi.

Khi bàn về con số thống kê, các bác sĩ, nhà khoa học, chuyên gia về thống kê, nhà kinh tế và các chính trị gia sẽ phân tích con số ấy một cách khác nhau. Riêng mỗi cá nhân chúng ta, hãy nhìn vào tỷ số tử vong đó và tìm mọi cách để tránh trở thành một phần trong con số thống kê. Cho dù tỷ số tử vong vì COVID1-19 là 2% hay 4% không ai biết chắc, nhưng nếu chính ta hay người thân của ta mất mạng thì tỷ số ấy sẽ rất chính xác 100% không ai chối cãi được! 

Bác Sĩ Hồ Ngọc Minh