title

Người Luyện Kim – The Alchemist

By Paulo Coelho - Thành Lacey dịch thuật

Đây là quyển tiểu thuyết được xem là “ Một Hiện tượng Sách được Bán chạy nhất trên nhiều Quốc gia” (International Bestselling Phenomenon) do văn sĩ người Brazil tên Paulo Coelho, sinh năm 1947 tại Rio de Janeiro, là một trong những văn sĩ có ảnh hưởng to lớn nhất trên thế giới. Đa số truyện của ông đã được bán hơn 135 triệu cuốn trên 168 quốc gia và đã đươc dịch sang 73 thứ tiếng. Văn sĩ được tờ báo danh tiếng New York Times có lời phê là : “ Phù thuỷ người Brazil này làm sách ông biến mất khỏi các hiệu sách.”

Trong nhiều năm qua, truyện này đã được quay thành phim, viết thành nhạc kịch.

Lời giới thiệu của tác giả

Tôi nhớ có nhận một lá thư từ nhà xuất bản Hoa kỳ là Harper Collins nội dung là: “ đọc quyển The Alchemist giống như là thức dạy lúc hừng đông và thấy mặt trời lên trong khi cả thế giới vẫn còn ngáy ngủ.” Tôi bước ra ngòai, nhìn lên bâu trời và tự nghỉ: “ Thì ra, sách sẽ được in băng Anh ngữ!” Trong thời điểm đó, tôi cố gắng cách chật vật để tạo cho mình vị thế của một văn sĩ và theo đuổi con đưong đó dù cho ai cũng nói là tôi làm một chuyện bất khả thi.

Từng lúc, từng lúc, giấc mơ của tôi trở thành hiện thực. Mưoi, rồi một trăm, rồi cả ngàn rồi một triệu cuốn được bán tại Mỹ. Một bửa nọ, một nhà báo người Brazil gọi tôi và nói rằng người ta chụp hình Tổng Thống Clinton đang đọc quyển sách của tôi. Sau đó một ít lâu, khi tôi ở Thổ nhỉ Kỳ, tôi mở tạp chí Vanity Fair đọc là nữ tài tử nổi danh Julia Roberts cho biết là cô rất thích quyển truyện. Khi đi dọc con đường ở Miami, tôi nghe một cô gái bảo mẹ mình: “ Mẹ phải đọc quyển The Alchemist.”

Quyển truyện đã được dịch sang năm mươi sáu thứ tiếng, đã bán được hơn hai mươi triệu cuốn và người ta bắt đầu hỏi: Không biết bí mật của sự thành công to lớn này là gì?

Câu trả lời thật tình của tôi là: Tôi không biết. Tôi chỉ biết là, giống như Santago, anh chàng chăn cừu, chúng ta chỉ cần biết tiếng gọi của đời mình. Tiếng gọi của đời mình là gì? Đó là ơn phước của Thượng đế, đó là con đường mà Ngài chọn cho ta trên cỏi đời này. Bất cứ khi nào ta làm một việc gì đó với tất cà nhiệt tâm là ta đang theo đưổi lý tưởng của đời mình. Tuy nhiên, không phải ai trong chúng ta cũng có can đảm đối mặt với những ước mơ của mình.

Tóm lược câu chuyện

Câu truyện làm ta say mê của Paulo Coelho gây cảm hứng cho những theo đuổi nhiệt thành khắp mọi nơi trên trái đất. Câu truyện này làm ta hoa mắt vì sự giản dị lại mạnh mẻ của nó và làm nẩy sinh trong ta sự khôn sáng về một thanh niên chăn cừu ở một vùng hẻo lánh của xứ Tây ban Nha tên Santago. 

Anh ta làm một chuyến du hành từ quê nhà của mình ở xứ TBN đến sa mạc xứ Ai cập để tìm kho báu vật chôn trong Kim Tự Tháp. Trên đường đi, anh gặp một người đàn bà thầy bói dân du mục nhóm Gypsy, rồi một người đàn ông tự gọi mình là vua và một người luyện kim. Tất cả họ chỉ dẫn cho Santago về hướng mà anh ta tìm kiếm. Không ai biết kho báu đó là gì hay Santago có vựơt qua được những trở ngại ở dọc đường hay không. Tuy lúc khởi đầu cho cuộc hành trình này là để kiếm của cải vật chất nhưng sau đó lại biến thành một sự khám phá ra một thứ kho tàng nằm ẩn bên trong anh ta. Phong phú, dồi dào ý nghĩa và mang tính cách nhân bản sâu đậm, câu truyện ve Santago là một chứng minh vĩnh cữu cho quyền năng biến dạng những ước mơ của ta thành sự thật và sự quan trọng của việc lắng nghe tiếng nói phát ra từ trái tim ta.

Tại sao phải lắng nghe tiếng nói phát ra từ trái tim?

Có bốn chướng ngại. Trước tiên, ngay từ thuở bé, chúng ta bị bảo là mọi thứ ta muốn đều không thể có được. Chúng ta lớn lên với ấn tưong này khi tuổi đời càng chồng chất thì những lớp thành kiến, sợ sệt, và tôi lỗi cũng dầy lên theo. Rôì cho đến một lúc mà tiếng gọi của đời mình bị dìm quá sâu dưới tâm hồn của mình và bị xem là không còn nữa. Thật ra, nó vẫn còn trong ta.

Nếu ta có can đảm khi quật ước mơ đó lên ta lại đối diện với trở ngaị thứ hai: tình yêu. Ta biết mình muốn là gì nhưng lại sợ làm phật lòng ngừơi chung quanh ta khi ta bỏ hết mọi thứ để theo đuổi ước mơ của minh. Chúng ta không hận ra được là tình yêu là động lực thúc đẩy ta chớ không phải thứ gì đó ngăn cản ta tiến tới trước. Chúng ta không nhận ra được rằng những người chân thật chúc lành cho ta, muốn ta được hạnh phúc và sẵn lòng theo ta trên cuộc hành trình đó.

Một khi mà ta đã chấp nhận tình yêu là một động lực, chúng ta gặp ngay một trở ngaị thứ ba: nổi lo sợ mình bị thất bại trên con đường mình đang theo đuổi. Chúng ta, là kẻ chiến đấu cho ước mơ của mình, chịu nhiều đau khổ hơn khi ta không thực hiện được vì ta không thể dựa vào cái viện cớ cố hữu là: “ Mà thôi, dù sao mình không thực sự muốn nó.” Mà thực ra ta hết lòng muốn được nó và biết rằng ta đặt cá hết mọi thứ vào nó và biết là con đường đi theo tiếng gọi của đời mình cũng khó khăn như bất cứ con đường nào khác chỉ trừ điều là ta không đặt hết tim óc vào nó trên cuộc hành trình. Rồi, chúng ta - những chiến sĩ cho ánh sáng - phải chuẩn bị để có lòng kiên nhẩn trong lúc khó khăn và biết rằng Quyền năng Vũ Trụ đang kết hợp thuận lợi cho chúng ta dù chúng ta không hiểu tại sao như vậy.

Tôi – tác giả - tự hỏi mình: những thất bại có cần thiết không?

Thì ra, cần hay không cần chúng cũng xãy đến. Lúc khởi đầu cuộc chiến đấu cho ước mơ của mình, ta không có kinh nghiệm và phạm nhiều lỗi lầm. Tuy nhiên bí mật của đời sống là khi ta bị ngã bảy lần thì đứng dậy tám lần.

Nếu thế thì tại sao rất quan trọng khi ta sống theo tiếng gọi của đời mình mà lại phải chịu đựng nhiều hơn người khác? 

Vì, khi ta thắng được trở ngại - và chúng ta luôn vượt thắng – ta sẽ thất thật là hoan hỉ và tự tin. Trong thầm lặng của trái tim, ta biết rằng ta đang tự chứng tỏ là mình xứng đáng với điều nhiệm mầu của cuộc sống. Mỗi ngày, mỗi giờ ,là một phần của cuộc chiến đấu có ý nghĩa. Chúng ta bắt đầu sống với lòng nhiệt thành và hoan lạc. Những thống khổ cùng cực và bất ngờ sẽ qua nhanh hơn những khổ nạn mà ta chịu đựng được nhưng chúng lại kéo dài theo năm tháng mà chúng ta không nhận ra. Chúng gậm nhấm dần mòn tâm hồn ta cho đến một ngày ta không còn có thể giải thóat được chính mình khỏi sự cay đắng và chịu để chúng nằm trong ta suốt cả đời mình. 

Khi ta khai quật lên ước mơ của mình, dùng sức mạnh của tình yêu để nuôi dưỡng nó và sống nhiều năm với đầy những vết sẹo, chúng ta chợt để ý là những gì ta luôn mong muốn lại nằm ở đó, đang chờ chúng ta , có lẽ thật là gần. Thì chính lúc đó, chướng ngại thứ tư lại đến: nổi lo sợ thực hiện ước mơ mà chúng ta chiến đấu cho cả đời mình.

Văn sĩ Oscar Wilde có nói: “Mỗi người giết đi thứ mình yêu chuộng.” Và đó là sự thật. Chỉ cái khả -hữu có- được -những –gì- mình - muốn làm tràn ngập tâm hồn của thường nhân như là một ý tưởng tội lỗi. Ta nhìn quanh vào những ngừơi thất bại và cũng cảm thấy là mình không xứng đáng có đựơc những gì mình mong muốn. Chúng ta quên hết những trở ngại mà ta đã vượt qua, những thống khổ mìng đã phải chịu, tất cả những gì chúng ta phải hy sinh để đạt tới được ngày nay. Tôi biết có nhiều người khi tiếng gọi của đời họ nằm trong tầm tay thì họ lại đi phạm những lỗi lầm thiếu suy nghỉ và không bao giờ đạt được mục tiêu – trong khi nó chỉ nằm trong tầm tay.

Đây là trở ngại nguy hiểm nhất vì nó được bao bọc bởi một hào quang có tính cách thánh thiện: sự từ bỏ đi niềm vui và sự chinh phục mục tiêu. Nhưng nếu bạn tự tin là mình xứng đáng vợi những gì mìng chiến đấu cam go cho thì bạn sẽ trở thành một dụng cụ của Thượng Đế, bạn giúp cho Linh hồn của Vũ Trụ, và bạn hiểu được là tại sao mình có mặt ở cỏi đời này.

Paulo Coelho, Rio de Janerio, November 2002

Bối cảnh sáng tác

Coelho viết truyện The Alchemist chỉ trong vòng hai tuần lễ năm 1987. Ông giải thích là sở dĩ ông có thể viết ở nhịp độ đó vì truyện đã “ đã viết sẵn trong tâm hồn tôi.”

Chủ đề của quyển sách phải đựợc coi như là về sự tìm kiếm định mạng của một người, tuy nhiên theo lời nhận xét của tờ The New York Times, thì truyện mang tính cách “ tu thân, học làm người” hơn là một thể loạii tiểu thuyết. Lời khuyên cho nhân vật chính Santiago là “ khi bạn thực sự muốn một điều gì xãy ra, cả vũ trụ sẽ hợp sức, trợ lực để biến ước mơ của bạn thành hiện thực” là cốt lỏi của triết lý và là động lực cho toàn quyển truyện. 

Quyển The Alchemist ấn hành lần đầu bởi một nhà xuất bản cuả Brazil không tiếng tăm. Dù cuốn sách bán “khá” nhưng nhà xuất bản quyết định trả lại cho Coelho bản quyền vì ít độc giả. Để “phục hồi” lại từ trở ngại này, Coelho cùng vợ rời Rio de Janiero và sống ở sa mạc Mojave trong 40 ngày. Trở về từ chuyến du hành này, Coelho quyết định tiếp tục nổ lực và “ rất rất tin là đây là một quyển sách hay và tiếp tục gỏ cữa nhiều nhà xuất bản khác. 

Đọc truyện này, ta nhặt được những ‘lời vàng ngọc’ từ những nhân vật trong sách như:

Cách duy nhất để ta học hỏi là ở hành động

Ta phải thanh tẩy chính mình

Ta sẽ hối tiếc nếu không theo đuổi ước mơ của mình

Không ai biết ta hơn chính ta

Khi ta khao khát một điều gì thì vũ trụ sẽ hiệp lực với ta để giúp ta đạt được điều đó.

“ Khi thiên hạ đến thỉnh ý ta không phải vì ta đọc được tương lai mà vì ta tiên đoán về tương lai. Tương lai tuỳ thuộc vào Thượng đế và chỉ có Ngài mới khai mở nó trong những tình huống đặc biệt. Làm sao ta tiên đoán được tương lai? Đó là dựa vào những điềm trong hiện tại. Bí mật ở đây là hiện tại. Nếu ngươi chăm chú vào hiện tại, ngươi có thể cải thiện nó và những gì đến sau đó sẽ được tốt đẹp hơn. Hãy quên tương lai đi và sống mỗi ngày theo lời dạy và tin rằng Thượng đế yêu thương các con của Ngài. Mỗi ngày, tự trong chính nó, mang theo bên trong tính hằng cữu nội tại...” - trang 103 - Ấn bản bìa dầy đầu tiên của nxb Harper Collins năm 1993.

Vài lời phê bình về The Alchemist:

“ Một câu chuyện dịu dàng và tế nhị nhất. Một hạt đá quý và chắc chắn sẽ làm rung động đến tận đáy trái tim của những ai thực lòng tìm kiếm định cho chính mình trên cuộc hành trình của cuộc đời.

- Gerald G. Jampolsky, tác giả có tiếng và là bác sĩ

“ Paulo Coelho gây trong ta cảm hứng theo đuổi ước mơ của chính mình bằng cách nhìn thế giới qua nhản quang của chính mình chứ không phải qua con mắt của người khác.”

- Lynn Andrews, nữ tác giả của loạt truyện ăn khách, the Medecine Woman

“ Trong giới văn sĩ Châu Mỹ La tinh, chỉ có văn hào Gabriel Garcia Marquez là qua mặt được Paulo Coelho.

- The Economist

“ Paulo Coelho biết được bí mật của phép luyện kim văn chương.”

- Kenzaburo Oe, người đoạt giải Nobel về Văn chương

* Paulo Coelho được Oprah – Người phụ nữ danh tiếng trên thế giới - mời phỏng vấn riêng về ý nghĩa trong truyện The Alchemist .

Nhân tiện đây xin được giới thiệu trước một quyển sách khác cũng có tầm quan trọng về mặt cải tiến bản thân tên The Greatest Salesman in The World do tác giả Og Mandino viết. Sách này đã bán được trên 9 triệu cuốn, được dịch sang mười bảy thứ tiếng và trở thành cuốn sách ‘gối đầu ‘ trong giới thương mại trên tòan thế giới. 

Đây là một câu truyện về một người chăn lạc đà nhờ có được mười cuộn bí kiếp về thành công và hạnh phúc sau một lần tình cờ viếng thăm máng lừa ớ Bethlehem. Có tù nhân, có người nghiện ngập, có những nữ tu ở Phi lấy nó làm sách gối đầu, và các nhân viên trong đại doanh nghiệp Fortune 500 được các giám đốc phân phát để đọc và học trong khi các đại ca sĩ như Johnny Cash và Michael Jackson hết lời ca ngợi. Rất mong sẽ có dịp được giới thiệu với các bạn quyển ‘kỳ thư’ này trong tương lai – 

ttt.