title

Vợ Chồng Clinton Trong Vụ Whitewater 

Đỗ Văn Phúc 

Một chính khách nổi tiếng đã ví họ: “Không phải là cặp vợ chồng bình thường, mà là một cặp bài trùng hợp tác làm ăn” *(They are not a couple, but the business partners.) Đúng thế, điểm qua nửa thế kỷ từ khi Hillary tốt nghiệp đại học, làm việc từ ngành Luật cho đến nay, qua 16 năm làm Đệ Nhất Phu Nhân của Tiểu Bang rồi Liên Bang, 8 năm làm Thượng Nghị Sĩ và Bộ Trưởng Ngoại Giao, các hoạt động của bà ta và chồng đều có dính líu đến những vụ làm tiền nhờ vào địa vị và thế lực chính trị chứ không phải do khả năng kinh doanh. Người Việt gọi việc này là Hối Mại Quyền Thế. 

Ông Priesbus Chủ Tịch Đảng Cộng Hoà cũng đã nói về bà Hillary Clinton: “làm chính trị vì lợi nhuận riêng, coi chức vụ Tổng Thống để vắt ra tiền” (She practices politics for her own gains… The oval office is a cash cow). Câu nói này rất đúng khi nhìn vào số tiền trong tài khoản riêng 45 triệu đô la, cộng với hàng trăm (hay cả tỷ) trong trương mục của tổ chức Clinton Foundation thì phải thừa nhận họ làm tiền dễ dàng và quá nhanh chóng. 

Có thể đã có nhiều vụ nho nhỏ khi bà Clinton làm việc cho tổ hợp Rose Law Firm trong lúc chồng thì làm từ Giám Đốc Sở Tư Pháp Tiểu Bang cho đến chức Thống Đốc Tiểu Bang Arkansas. 

Nhưng nổi bật là vụ bê bối Whitewater. Whitewater là gì? Whitewater là một vụ scandal khá trầm trọng trong đó cả hai vợ chồng Clinton có dính dấp. Nhưng do thế lực quá lớn khi ông Bill làm Tổng thống, họ đã thoát nạn. Chỉ có các cộng sự viên là bị truy tố, tù đày và có những cái chết mờ ám như để bịt miệng. 

Lúc đó, Bill Clinton là Giám Đốc Sở Tư Pháp Tiểu Bang Arkansas. Whitewater là tên gọi của một công ty phát triển địa ốc ghi danh với tên chính thức là The Whitewater Development Corporation, nơi cặp bài trùng Bill và Hillary Clinton và các cộng sự viên là vợ chồng Jim và Susan McDougal đã có những đầu tư vào những thập niên 1979- 1980. 

Jim McDougal vừa là cộng sự viên về kinh doanh, vừa là Phụ Tá Kinh Tế cho Clinton khi ông này làm Thống Đốc Arkansas. Vợ Bill, bà Hillary Clinton cũng là luật sư trong Tổ Hợp Rose Law Firm đã dùng hiểu biết về luật để luồn lách, che đậy những việc phi pháp mà đã có sự điều tra kéo dài trong nhiều năm, đưa đến việc kết án tù nhiều người và cuối cùng dẫn đến những cái chết bí ẩn của vài người có dính líu. 

Riệng vợ chồng Bill Clinton thì do thế lực to lớn - từ Thống Đốc Tiểu Bang Arkansas và sau đó đắc cử Tổng Thống Hoa Kỳ - nên đã an toàn. Vào tháng 3 năm 1992, nhân mùa tranh cử Tổng Thống Hoa Kỳ, tờ báo New York Times đăng lên một bài viết về việc đầu tư thất bại của ông Clinton (lúc đó là Thống Đốc Tiểu bang Arkansas) và vợ là Hillary trong tổ hợp Whitewater Development Corporation. Bà L. Jean Lewis, một điều tra viên của tổ hợp Resolution Trust Corporation đã tìm tòi trong sự thất bại của công ty tài chánh có tên Madison Guaranty Savings and Loan, do vợ chồng Jim và Susan McDougal làm chủ. Bà khám phá ra sự móc nối giữa công ty này và vợ chồng Clinton. 

Vào ngày 2 tháng 9, 1992, bà đệ nạp hồ sơ hình sự đến cơ quan FBI có đưa tên hai vợ chồng Clinton vào danh sách nhân chứng. Dù Công Tố Liên Bang tại thành phố Little Rock và FBI từ chối truy tố, bà Lewis vẫn quyết theo đưổi sự vụ. Trong các năm từ 1992 đến 1994, bà đưa ra thêm nhiều tài liệu buộc tội Clinton và kêu gọi Bộ Tư Pháp phải xét đến. Sự vụ nổ ra ngoài công luận và năm 1995, Thượng Viện đã lập Ủy ban Whitewater và mời bà Hillary Clinton ra điều trần. 

Ông David Hale, vào tháng 11, 1993, người khởi tố vợ chồng Clinton về tội hình sự khai rằng vợ chồng Clinton đã ép buộc ông ta phải cho Susan McDougal vay một món nợ bất hợp pháp 300 ngàn đô la. Susan là người hợp tác với Clinton trong vụ Whitewater có liên quan đến đất đai. Suốt vụ kiện có nhiều diễn biến mà chúng tôi không cần phải dài dòng ở đây. Nhưng kết quả vụ kiện cho thấy bà Susan đã bị Ủy Ban U.S. Securities and Exchange Commission điều tra và kết tội về vai trò của họ trong vụ Whitewater. Ông Jim Guy Turker, người kế vị Bill Clinton trong chức vụ Thống Đốc Arkansas cũng bị kết án 4 năm thử thách (probation). 

Clinton thoát tội vì những người ủng hộ ông ta đã cho rằng David Hale đã không nêu tên Clinton khi khởi đầu vụ kiện; và sau 3 lần thẩm vấn, các nhân viên thẩm vấn kết luận không đủ yếu tố để buộc tội. Bà Susan McDougal ở tù 18 tháng thì được chính Bill Clinton ân xá trước khi ông ta hết nhiệm kỳ.

Whitewater xảy ra như thế nào? Vào thời gian 1977-1979, Bill Clinton làm chức Giám Đốc Tư Pháp của Arkansas, hai vợ chồng còn nghèo. Họ sống trong một căn nhà nhỏ 980 Sq ft ở một khu Hillcrest tại thành phố Little Rock. Lương của Bill hồi đó khoảng 26500 đô la mỗi năm, Hillary thì làm luật sư trong tổ hợp Rose Law Firm, lãnh 24500 đô la mỗi năm. Lợi tức gia đình tổng cộng là 51 ngàn/năm (tương đương 186 ngàn vào thời điểm hiện nay). 

Sau khi ông Clinton đắc cử Thống Đốc, số lương tăng lên nhiều gấp bội. Nhưng họ còn muốn nhiều hơn nữa. Do đó, bằng quyền thế trong tay, họ phải tìm cách đầu tư kiếm thêm tiền. Bill quen biết với vợ chồng Jim McDougal và từng có những đầu tư nhỏ hợp tác với ông này từ 1977. 

Đầu năm 1978, hai cặp vợ chồng này vay một khoản nợ 203 ngàn đô la để mua một khu đất rộng 230 mẫu tây ở bờ nam sông White River gần Flippin, trong dãy núi Ozark, Arkansas. Mục đích là sau đó phân chia ra các lô để xây các căn nhà nghỉ mát cho những người từ Chicago và Detroit với những thuận lợi như thuế nhẹ, có nơi câu cá, chèo thuyền và ngoạn cảnh núi non. Họ dự trù giữ khu đất vài năm rồi bán lại để kiếm lời. 

Sau đó, ngày 18 tháng 6, 1979, họ thành lập công ty cổ phần Whitewater Development Corporation, trong đó 4 người có số cổ phần bằng nhau. Cũng khoảng thời gian đó thì mức thuế tăng lên rất cao, đến gần 20%. Không có người nào muốn mua các căn nhà nghỉ mát. Bốn người bàn nhau xây một căn nhà mẫu để đó chờ thời. 

Năm 1980, Khi Bill Clinton ra tái tranh cử Thống Đốc nhiệm kỳ 1981-1983 và thất bại, Jim McDougal cũng mất chức Phụ Tá về Kinh Tế cho Thống Đốc. Jim nhảy vào ngành ngân hàng, mua lại Bank of Kingston và Woodruff Savings & Loan năm 1982, sau đó đổi tên thành Madison Bank & Trust và The Madison Guaranty Savings & Loan. 

Năm 1985, Jim tổ chức một cuộc quyên góp để giúp cho Clinton trả món nợ vay khi ra tranh cử. Năm 1985, khi McDougal tham gia một dự án Castle Grande, cần gần 2 triệu để mua khu đất 1000 mẫu tây phía nam thành phố Little Rock, ông ta đã nhờ nhiều người gây thêm quỹ và chuyển tiền bất hợp pháp qua lại giữa các ngân hàng và các nhà đầu tư để tránh sự điều tra. Việc làm phi pháp này có bàn tay của luật sư Hillary Clinton. 

Các cộng sự của bà Hillary trong Rose Law Firm như ông Webster Hubbell sau khi Bill đắc cử, đã được bổ nhiệm Phụ Tá Bộ Trưởng Tư Pháp; ông Vince Foster và William Kennedy đều làm Phụ tá cố vấn cho Toà Bạch Cung. Hubbell sau đó bị kết án và chết trong tù, Foster thì tự sát. Cả hai người này và 6 người khác từng làm việc với Clinton đều chết một cách bí ẩn. 

Chính phủ Liên Bang đã Phản Ứng Thế Nào? Năm 1986, khi Liên Bang nhận thấy việc mờ ám, đã đánh giá dự án Castle Grande là dự án ma, coi tất cả số tiền đầu tư là do từ công ty tài chánh Madison của chính Jim. Lúc đó, Jim đã từ chức khỏi công ty này, và người kế vị là Seth Ward phải hứng chịu cuộc điều tra. Castle Grand đã nhận hơn 2 triệu đô la tiền commission và chi phí cho các nhân viên của Madison, cũng như chi phí cho tổ hợp luật sư Rose Law Firm. Tổng cộng khoảng 4 triệu đô la từ ngân sách chính phủ. Tiếp theo là sự phá sản của công ty Madison Guaranty. Chính phủ phải nhảy vào để điều hành nhằm cứu vãn. Vào thời kỳ khủng hoảng về tài chánh của nước Mỹ, tổng số tiền mà chính phủ mất vào vụ này là 73 triệu đô la. Những chi tiết về vụ này khá nhiều và rối rắm. Quý vị muốn tìm hiểu cặn kẽ, xin vào tìm trong hàng trăm tài liệu trên các trang web. Vợ chồng Clinton khai mất từ 37 ngàn đến 69 ngàn trong vụ đầu tư vào Whitewater. Một bản điều tra của Pillsbury kết luận rằng Jim McDougal là vai chính trong vụ, còn Bill Clinton chỉ là vai thụ động. 

Nhưng như thế không có nghĩa là Bill Clinton không có tội gì. Báo New York Times trong thời gian Bill tranh cử Tổng Thống năm 1992 đã hỏi ông ta về vụ thất bại của Whitewater. Do sự lưu ý của New York Times, Bộ Tư Pháp đã mở cuộc điều tra, trong khi áp lực từ truyền thông càng ngày càng tăng. 

Ngày 22 tháng 4, 1994, Hillary Clinton mở cuộc họp báo ngay trong phòng ăn dành đãi quốc khách trong toà Bạch Cung. Bà chỉ nhận rằng hai vợ chồng bà chỉ là vai phụ và không làm điều gì sai trong vụ Whitewater. Nhưng bà cũng thú nhận rằng những lời giải thích trước đây của mình là mơ hồ. Theo yêu cầu của Tổng Thống Clinton, bà Bộ Trưởng Tư Pháp Janet Reno đã bổ nhiệm Công Tố Viên Robert Fiske để mở cuộc điều tra mới về những vụ chuyển tiền của Whitewater. 

Việc điều tra đã khui ra hai chuyện: 
1.- Ông Clinton đã gây áp lực với David Hale để có một khoản nợ mà chính Bill Clinton và các chủ nhân của Madison Guaranty được thu lợi. 

2.- Ngân hàng Arkansas đã che đậy các dịch vụ chuyển ngân có liên quan đến chiến dịch tranh cử Thống Đốc của Bill Clinton. Vào tháng 5, 1994, Công Tố Viên Fiske đã ra lệnh cho hai vợ chồng Clinton phải giao nộp tất cả các tài liệu có liên quan đến Madison Guaranty trong một thời hạn 30 ngày. Nhưng Clinton báo cáo rằng hồ sơ đã bị mất hết. Thực ra, thì hồ sơ vụ Whitewater được Maggie William, Chánh văn phòng của Đệ Nhất Phu Nhân Hillary Clinton cất giữ trong 1 két sắt, sau đó bàn giao cho luật sư riêng của Clinton. Gần 2 năm sau, một nhân viên trong Toà Bạch Cung tìm thấy các hồ sơ của Rose Law Firm về các chi thu này trong tư dinh của vợ chồng Clinton. 

Qua năm 1994, một ủy ban gồm 3 vị thẩm phán đã giao cho ông Kenneth Starr thay thế ông Robert Fiske tiếp tục điều tra vụ Whitewater. Lý do của sự thay thế này là vì ông Fiske được sự bổ nhiệm của bà Janet Reno, là Bộ Trưởng Tư Pháp dưới quyền Tổng Thống Bill Clinton, vì thế chắc chắn sẽ có vấn đề thiên vị (Conflict of interest) Qua cuộc điều tra, David Hale đã có những lời khai cho rằng ông Bill Clinton đã dùng thế lực của một Thống Đốc, ép buộc ông ta cho bà Susan McDougal vay một món nợ bất hợp pháp là 300 ngàn đô la. Clinton dĩ nhiên chối phăng việc này. Hale bị phạt giam 21 ngày trong tù. Công tố Starr sau đó vào năm 1997, đã soạn thảo bản văn gửi lên Quốc Hội đề nghị bãi chức Tổng Thống của Bill Clinton với tội danh Perjury (gian dối với pháp luật) với những chứng cờ rõ ràng, đáng tin cậy. 

Trên tập san The American Spectator, ông Theodore B. Olson viết nhiều bài báo tố cáo Bill Clinton về những việc làm phi pháp. Việc này nằm trong một kế hoạch mà ông gọi là "Arkansas Project". Những bài đầu tiên đăng tải vào tháng 2, 1994, nêu ra hàng loạt những việc phạm pháp (criminal) của Clinton và các đồng lõa. Vào tháng 12, 1994, một thành viên trong vụ án là Webster Hubbell nhận tội gian lận thuế vụ và chuyển đi những thư từ gian lận. Vào tháng tư 1998, khi vụ Bill Clinton gian dâm với Monica Lewinsky nổ ra, việc điều tra vụ Whitewater bị khựng lại. Và cũng là lúc vai trò đại bồi thẩm (grand jury) của Starr gần hết thời hiệu. Các can phạm Hubbell, Jim Guy Tucker, Susan McDougal trở chứng, từ chối không chịu hợp tác trong vụ điều tra nữa. Cuộc điều tra được kết thúc vào tháng 5, 1998 chỉ buộc tội Susan McDougal mà thôi do bà ta từ chối không chịu khai hữu thệ những gì liên quan đến Bill Clinton. Susan bị giam tù 18 tháng trong đó có 8 tháng bị biệt giam. Sau đó, Bill Clinton dùng quyền Tổng Thống ân xá cho bà ta. 

Bản báo cáo do Starr phổ biến vào tháng 9, 1998 có ghi các tội mà Bill Clinton đã vi phạm (trong đó có luôn tội gian dâm với Lewinsky). Vào tháng 2, 1996, bà Hillary Clinton ra khai trước đại bồi thẩm về các việc diễn ra ở Whitewater. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử Hoa Kỳ mà một Đệ Nhất Phu Nhân bị toà triệu tập ra khai báo. Bà ta chối tất cả các cáo buộc về việc vay tiền bất hợp pháp của ngân hàng. Có đến 15 người, trong đó có vợ chồng McDougal, Webster Hubbell (lúc đó là cố vấn trong Bạch Cung) và Thống Đốc Arkansas Jim Guy Tucker đều bị buộc các tội cấp liên bang. Clinton đã ân xá cho 4 trong số 15 người bị giam tù. Dưới đây là danh sách 15 người dính líu bị kết án tù bởi 40 tội danh khác nhau: 

1. Jim Guy Tucker: Thống Đốc Arkansas , mất chức (gian lận, 3 counts) 
2. John Haley: luật sư của Jim Guy Tucker (gian thuế) 
3. William J. Marks, Sr.: đồng sự trong doanh nghiệp của Jim Guy Tucker (âm mưu) 
4. Stephen Smith: cựu phụ tá của Thống Đốc Bill Clinton (âm mưu). Được Bill Clinton ân xá. 
5. Webster Hubbell: người ủng hộ Bill Clinton, đồng sự của Hillary trong Rose Law Firm. (gian lận) 
6. Jim McDougal: Chủ nhà băng, đồng sự trong doanh nghiệp của Clinton. (18 felonies, varied) 
7. Susan McDougal: Vợ của Jim (nhiều gian lận về tín dụng). Được Bill Clinton ân xá. 
8. David Hale: Chủ nhà băng, ủng hộ Clinton. (âm mưu và gian lận) 
9. Neal Ainley: Giám đốc ngân hàng Perry County Bank (yểm trợ cho Clinton trong mùa tranh cử) 
10. Chris Wade: chuyên viên địa ốc trong Whitewater (nhiều gian lận về tín dụng). Được Bill Clinton ân xá. 
11. Larry Kuca: chuyên viên địa ốc trong Madison Guaranty (nhiều gian lận về tín dụng) 
12. Robert W. Palmer: Người lượng giá trong Madison Guaranty (Appraiser) (âm mưu). Được Bill Clinton ân xá. 
13. John Latham: Madison Bank CEO (gian lận ngân hàng) 
14. Eugene Fitzhugh: Whitewater (hối lộ) 
15. Charles Matthews: Whitewater (hối lộ) 

Quốc Hội đã làm những gì trong vụ Whitewater? Quốc hội lưỡng viện cũng mở các cuộc điều tra song song với các cuộc điều tra của Starr và Fiske. Ủy Ban Tài Chánh Hạ Viện cũng dự tính mở cuộc điều trần vào tháng 3 năm 1994, nhưng phải hoãn lại đến tháng 7 vì có những văn thư xung khắc từ ông Henry Gonzalez, Chủ Tịch Ủy ban Ngân Hàng thuộc Đảng Dân Chủ gửi cho Dân Biểu Jim Leach thuộc Đảng Cộng Hoà. Ở Thượng Viện, Ủy Ban về Ngân Hàng, Gia Cư và Đô Thị cũng mở cuộc điều trần vào tháng 7, 1994. Cuộc điều trần của Ủy Ban điều tra về Whitewater kéo dài trong 13 tháng với 300 giờ của 60 kỳ họp. Bản điều tra dày 10 ngàn trang khai báo và 35 ngàn trang phỏng vấn với lời khai của 250 người. Cũng như vụ Email và vụ Benghazi của Hillary Clinton. Vụ Bill Clinton cũng bị Phe Cộng Hoà lên án, trong khi phe Dân Chủ thì ra sức bào chữa. 

Sau cùng, ngày 18 tháng 6, 1996, Ủy Ban Đặc Biệt của Thượng Viện về vụ Whitewater ra một báo cáo dày 800 trang trong đó chỉ kết tội Bill Clinton một cách nhẹ nhàng là: “Sử dụng quyền hạn một cách sai lầm, vượt quá giới hạn của thẩm quyền và có ý che dấu sự thật ("an American presidency [that] misused its power, circumvented the limits on its authority and attempted to manipulate the truth"). 

Đối với Hillary Clinton thì bị nhiều chỉ trích hơn về những hành vi sai trái. Để bênh gà nhà, phe Dân Chủ đã cho rằng bản báo cáo này là phóng đại, trò phù thủy, và thủ đoạn chính trị ("a legislative travesty", "a witch hunt", "a political game”) 

Vào tháng Ba, 1992, trong kỳ tranh cử Tổng Thống, Bill Clinton thú nhận có khai gian khoản tiền khấu trừ (deduction) khi khai thuế năm 1984, 1985. Đó là khoản tiền trả tiền lời của Công Ty Whitewater mà Clinton đã man khai tiền do cá nhân ông ta trả. Gần hai năm sau thì Clinton mới hoàn trả cho Sở Thuế Liên Bang số tiền khai gian này. Đó là lúc mà các Ủy Ban Điều Tra sắp sửa nhìn vào hồ sơ vụ Whitewater. Với phe Dân Chủ, họ coi vụ này như một đòn chính trị nhằm hạ đối thủ, trong khi phe Cộng Hoà thì vô cùng bất mãn khi vợ chồng Bill Clinton nhờ thế lực và phe đảng mà thoát lưới pháp luật. Đối với công chúng, thì vụ việc kéo dài đến 4 năm trời có quá nhiều chi tiết rối rắm khó hiểu thấu đáo. 

Hiện nay, nhóm Judicial Watch cũng mở lại hồ sơ này để kiện Hillary Clinton. Trong cuốn truyện trẻ em nhan đề Cuộc Phiêu Lưu của Pinocchio của nhà văn Ý Carlo Collodi, nhân vật chính là chú bé Pinocchio được đẽo ra từ một khúc gỗ biết nói. Do bản chất còn sơ khai, khờ khạo nhưng chú rất liếng thoắng và nói láo tài tình. Mỗi lần chú nóí láo, cái mũi của chú dài thêm 1 gang. Khi bà Clinton nhiều lần nói láo về chuyện email, tờ báo Washington Post đã vẽ hình hí hoạ với khuôn mặt của bà trên đó có những cái mũi dài của Pinocchio. 

Nhưng qua những câu chuyện kiếm tiền bất chính của cặp vợ chồng Clinton, tôi lại liên tưởng đến hai nhân vật phụ cũng trong truyện Pinocchio. Đó là anh chàng cáo John the Fox và cô mèo Gideon the Cat. Cặp nam nữ này chuyên nghề lừa bịp, đã theo sát Pinocchio và dụ dỗ chú bé nhiều lần để sau cùng đoạt hết số tiền dành dụm của Pinocchio.