Hai Ông Phó
..dường như vai trò chánh phó đã bị đảo ngược...
Bên CH, ông Trump đã lựa thống đốc Mike Pence của tiểu bang Indiana đứng cùng liên danh, trong khi bên DC, bà Hillary đã lựa TNS Tim Kaine của tiểu bang Virginia.
Ta hãy xét qua hai nhân vật này.
THỐNG ĐỐC MIKE PENCE
Ông Michael Pence năm nay 59 tuổi, sanh năm 1957. Ông xuất thân là luật sư, làm dân biểu liên bang trong 10 năm, từ 2001 đến hết 2010, đắc cử thống đốc năm 2012. Ông có ba người con, con trai trưởng đang làm trung úy TQLC.
Gốc gác lao động, với ông nội làm nghề lái xe buýt và bố làm nghề đổ xăng.
Dân biểu Pence thuộc hạng bảo thủ chính gốc, biểu quyết chống lại việc TT Bush cứu nguy các ngân hàng và ba hãng xe Mỹ trong khủng hoảng cuối năm 2008. Ông cũng chống lại luật cải tổ tài chánh và luật kích cầu kinh tế của tân TT Obama, đồng thời cũng biểu quyết chống việc tăng lương tối thiểu lên 15 đô một giờ, nhưng ủng hộ tất cả các hiệp ước thương mại quốc tế. Ông cũng chống luôn Obamacare dĩ nhiên. Ông biểu quyết cho TT Bush đánh Afghanistan và Iraq. Dĩ nhiên, ông Pence kịch liệt chống chuyện hôn nhân đồng tính. Tháng Ba năm 2015, ông ký luật đặc biệt tại tiểu bang Indiana cho phép các nhà hàng cửa tiệm có quyền từ chối dịch vụ đối với những người đồng tính, lưỡng tính hay chuyển giới, nhân danh đức tin thiên chúa giáo. Luật này khi đó đã nổ bùng như “đại chiến tôn giáo”, bị truyền thông dòng chính làm rùm beng.
Có điểm khá đặc biệt là ông Pence chỉ trích việc ông Trump muốn cấm tất cả di dân Hồi giáo, mà ông cho là một việc làm vi phạm nhân quyền và vi phạm Hiến Pháp.
Có thể nói ông Pence là chính khách dầy kinh nghiệm và bảo thủ tuyết đối và rõ ràng, không ai chối cãi được.
Việc lựa chọn ông Pence thật ra không mang lại thêm phiếu gì cho ông Trump tại Indiana. Hầu hết các tiểu bang quanh Đại Hồ đều là thành đồng của giới lao động thợ thuyền Mỹ, kiểm soát chặt chẽ bởi các nghiệp đoàn khổng lồ của Mỹ, trong đó có các tiểu bang New York, Pennsylvania, Michigan, Wisconsin, Illinois, đều là thành đồng của đảng DC.
Nhưng tring vùng đó có hai tiểu bang đặc biệt. Ohio là tiểu bang “xôi đậu” nghiêng qua ngả lại, khó ai biết trước. Ohio hai lần bầu cho ông Bush con, nhưng sau đó, hai lần bầu cho ông Obama. Đây là tiểu bang xôi đậu quan trọng nhất. Khó ai có thể đắc cử vào Nhà Trắng nếu không thắng được Ohio. Thống đốc Ohio hiện nay là ông CH John Kasich, trước đây ứng cử tổng thống, nhưng bị ông Trump đá văng. Indiana là tiểu bang đặc biệt thứ hai. Mặc dù trong vùng kỹ nghệ gọi là rust belt –vòng đai rỉ xét- của Mỹ, nơi mà các nghiệp đoàn rất mạnh, nhưng Indiana lại là thành đồng của CH. Hai lần bỏ phiếu cho ông Bush con, một lần TNS Obama thắng khít nút, sau đó bỏ phiếu lại cho TĐ Romney.
Việc ông Trump chọn TĐ Pence là một bất ngờ khá lớn, trước đó không ai đoán được.
Ai cũng biết ông Trump rất cần một chính khách CH với một lô đặc tính cần thiết như bảo thủ có bảo chứng, không ai nghi ngờ được để bù lại việc nhiều người nghi ông Trump là cấp tiến nằm vùng, hay bảo thủ cuội. Ai cũng biết ông Trump vì không có kinh nghiệm chính trị, cũng rất cần một chính khách lão làng, với kinh nghiệm dầy đặc về lập pháp và nhất là hành pháp. Nghe thì giản dị, nhưng thực tế rất khó đoán, vì có cả chục, cả trăm chính khách CH đáp ứng những đòi hỏi này. Nổi bật nhất là các thống đốc Chris Christie của New Jersey, cựu chủ tịch Hạ Viện Newt Gingrich, và cả chục người khác.
Người ta cũng nghĩ đến những nhân vật khác như Bà Susane Martinez, thống đốc New Mexico, vừa là phụ nữ, vừa là gốc La-tinh, có thể hoá giải những lời xầm xì về ông Trump kỳ thị dân gốc La-tinh và khinh thường phụ nữ. Người ta cũng nghĩ đến bà Joni Ersnt, thượng nghị sĩ Iowa, một tiểu bang “xôi đậu” mà CH rất cần. Nhưng cả hai bà đều mau mắn cải chính mọi tin đồn và cho biết không có tham vọng đứng cùng liên danh làm phó cho ông Trump. Thậm chí, bà Martinez còn công khai lên tiếng sỉ vả ông Trump, đưa đến chuyện hai người đấu võ miệng chống nhau một thời gian.
Theo tin của báo New York Times, người được ông Trump chọn thật ra là TĐ John Kasich của Ohio, một người đã từng tranh cử chống ông đến cùng, vì ông Trump rất cần Ohio và các tiểu bang vùng Đại Hồ. Một người con của ông Trump đã đi gặp TĐ Kasich và đề nghị ông ra cùng liên danh làm phó, và sẽ được ông Trump nếu đắc cử làm tổng thống, trao cho nhiều quyền nhất trong tất cả các phó tổng thống trong lịch sử Mỹ. Ông Trump đề nghị ông Kasich sẽ có toàn quyền điều khiển về chính sách đối nội cũng như đối ngoại trong khi ông Trump sẽ đóng vai trò quốc trưởng, đại khái ông phó Kasich sẽ làm “thủ tướng” với toàn quyền, trong khi ông Trump sẽ làm vua. Ông Kasich đã khước từ, chẳng những vậy, còn không thèm tham gia đại hội đảng tổ chức ngay trong tiểu bang của ông.
Còn rất nhiều tên tuổi khác được đưa ra, phần lớn do truyền thông đoán mò, hay do ông Trump đưa ra làm bong bóng thăm dò dư luận. Tất cả mù mịt hơn đêm 30, chẳng ai đoán gì được hết.
Đến giờ chót, bất ngờ xuất hiện tên TĐ Indiana Mike Pence, để rồi cuối cùng ông này được lựa.
Việc lựa ông Pence, được hầu hết chuyên gia và truyền thông cho là một quyết định sáng suốt nhất của ông Trump, chứng tỏ cái mũi chính trị của ông Trump rất thính. Ông Pence là một thống đốc bảo thủ có đóng dấu bảo thủ trên trán, ai cũng nhìn thấy.
Ông cũng là một người nghiêm chỉnh, chững chạc, khác xa với ông thợ nổ Trump. Ông Pence là một chính khách lão làng của khối bảo thủ CH.
THƯỢNG NGHỊ SĨ TIM KAINE
Ông Tim Kaine là thượng nghị sĩ Virginia. Ông năm nay 58 tuổi, sanh năm 1958. Xuất thân là một luật sư tốt nghiệp đại học Harvard, khởi nghiệp bằng các cuộc tranh cãi cho nhân quyền và dân quyền cho dân da màu. Ông nói thành thạo tiếng Tây Ban Nha nhờ kinh nghiệm làm nhà truyền giáo hồi trẻ tại Honduras, một xứ Nam Mỹ.
Bà vợ ông được thống đốc Virginia bổ nhiệm làm bộ trưởng Giáo Dục cho tiểu bang. Cũng giống như ông Pence, con trai trưởng của ông Kaine đang là trung úy TQLC.
Ông đã từng làm phó thống đốc trong bốn năm, thống đốc trong bốn năm, sau đó là Chủ Tịch Ủy Ban Phối Hợp Quốc Gia của đảng DC, tương đương với trách nhiệm chủ tịch đảng, trong ba năm, và đắc cử thượng nghị sĩ năm 2012, thay thế TNS Jim Webb là ông cựu chiến binh tại Việt Nam, có bà vợ Việt Nam. Ông Kaine trước đây đã là một trong những chính khách DC ủng hộ TNS Obama sớm nhất và mạnh nhất, do đó cũng đã vào vòng chung kết làm phó cho ứng viên Obama năm 2008, nhưng bị ông Biden hạ.
Ông Kaine là công giáo nặng, và công khai tuyên bố cá nhân ông chống lại việc phá thai, nhưng tôn trọng Hiến Pháp khi Hiến Pháp cho phép phá thai và khuyến cáo nên cố tránh phá thai càng nhiều càng tốt. Ông từng chỉ trích Obamacare đã ép buộc những người theo công giáo không chấp nhận ngừa thai hay phá thai phải mua bảo hiểm trong đó có tính tiền ngừa thai và phá thai. Dĩ nhiên, ông Kaine ủng hộ Obamacare nói chung, cũng như ủng hộ hôn nhân đồng tính. Ông bị tổ chức NRA, là tổ chức bảo vệ quyền sở hữu súng, coi như kẻ thù.
Trong vấn đề Trung Đông, ông ủng hộ việc rút quân sớm tại Afghanistan, nhưng lại biểu quyết yêu cầu TT Obama đánh ISIS mạnh hơn, và chỉ trích TT Obama đã quá yếu đuối đối với Syria, không chịu tích cực giúp các nhóm chống TT Assad mạnh hơn.
Nói chung, ông Kaine giống bà Hillary nhiều điểm: cấp tiến trong các chính sách xã hội đối nội, nhưng diều hâu hơn TT Obama trong chính sách đối ngoại, nhất là chống Hồi giáo quá khích tại Trung Đông.
Việc bà Hillary lựa ông Kaine, khác với việc ông Trump lựa ông Pence, không có gì bất ngờ. Ngay từ đầu, phần lớn các chuyên gia đều đã đoán ông Kaine sẽ trúng số.
Dĩ nhiên truyền thông đã bàn đến khá nhiều nhân vật khác, nhưng hiển nhiên, có vẻ như tung tên ra cho có chuyện để bàn, hay tung tin hỏa mù đoán mò, hay tung ra để câu phiếu cử tri thôi.
Người được nhắc nhở nhiều nhất là bà thượng nghị sĩ Elizabeth Warren. Bà này thuộc loại cấp tiến cực đoan không thua gì cụ xã nghiã Bernie Sanders, suốt ngày ra rả chửi “tài phiệt tư bản”. Bà được suy đoán sẽ có thể thu hút phiếu của tất cả các cử tri của cụ Sanders. Bà này cũng thuộc loại... gà chọi hặng nặng, mà báo chí gọi một cách hơi khiếm nhã là “attack dog”, chó tấn công. Bà nổi tiếng vì tài... sỉ vả ông Trump cực kỳ nặng nề, khác xa thái độ tương đối có vẻ lịch sự của bà Hillary. Và bà được hậu thuẫn rất mạnh của khối cấp tiến cực đoan, nhất là giới trẻ. Bà đi vận động cùng với bà Hillary, thu hút được cả vạn người tham gia, hò hét như điên cuồng. Truyền thông suy đoán bà Hillary sẽ cần bà Warren, và hai bà đứng cùng liên danh sẽ có hy vọng đè bẹp dúm ông Trump, và sẽ đi vào lịch sử như chuyện độc nhất vô nhị: một liên danh với hai bà.
Nhưng ngay từ đầu, kẻ viết này đã suy đoán không có cách nào bà Hillary sẽ mời bà Warren đứng chung liên danh. Bà Hillary, một người với tham vọng cá nhân cực lớn, sẽ không thể nào chấp nhận ngôi sao Warren sáng hơn ngôi sao của chính mình, không thể chấp nhận báo chí phê phán bà đắc cử nhờ bà Warren. Lý do thứ hai, hai bà cấp tiến cực đoan như vậy ngồi chung với nhau sẽ không thể nào đắc cử được vì quá cực đoan, khối độc lập không đảng nào sẽ khó chấp nhận, và một phần rất lớn các ông sẽ chống, và các đại tài phiệt mạnh thường quân ủng hộ tiền cho bà Hillary sẽ phản đối mạnh vì bà Warren nổi toếng là chống Wall Street kịch liệt. Lý do thứ ba, nếu bà Warren ra tranh cử và đắc cử PTT, sẽ phải từ chức thượng nghị sĩ Massachusetts, và thống đốc tiểu bang này, một ông CH, Charlie Baker, sẽ bổ nhiệm ngay một ông hay bà CH thay thế, và đảng DC sẽ mất một ghế tại Thượng Viện.
Một nhân vật thứ hai được truyền thông cho rằng đã vào vòng chung kết là TNS Cory Booker của New Jersey. Ông này là TNS da đen, trẻ, đẹp trai, ăn nói lưu loát, một Obama thứ hai. Nhưng điều hiển nhiên là ông Booker cũng đã được bày hàng chỉ cốt chiêu dụ khối dân da đen thôi, chứ cũng chẳng có hy vọng gì nhiều. Ông này quá trẻ, chưa có kinh nghiệm gì hết. Lý do thứ hai, bà Hillary chắc chắn sẽ thu được 90%-95% phiếu của dân da đen, nên bà không cần ông này. Lý do nữa, cũng giống như trường hợp bà Warren, ông này thuộc tiểu bang New Jersey, nếu ông ra tranh cử với bà Hillary và đắc cử làm phó, thống đốc New Jersey là ông CH Chris Christie sẽ bổ nhiệm ngay một ông hay bà CH thay thế, DC sẽ mất một ghế tại Thượng viện.
Nhân vật thứ ba được truyền thông tung tên ra là bộ trưởng Gia Cư Julian Castro. Ngôi sao sáng, trẻ, gốc Mễ đầy tương lai của đảng DC, bảo đảm sẽ thu hút hết phiếu của dân gốc La-tinh. Đáng tiếc là ngôi sao Castro lu mờ rất mau chóng sau khi ông Trump xuất quân, sỉ vả dân gốc Mễ toàn là đầu trâu mặt ngựa, chuyên ăn cướp và hãm hiếp phụ nữ. Với ngôn từ này, hầu như tất cả dân gốc La-tinh sẽ bỏ phiếu cho bà Hillary, bất kể có hay không có ông Castro. Ông Castro trở thành... không cần thiết. Ông Castro là cựu thị trưởng Austin, một thành phố lớn của Texas. Dù vậy, việc ông này ra chung liên danh với bà Hillary cũng chẳng thể nào giúp bà chiếm được Texas, là thành đồng của CH.
Ta có thể ghi nhận tên hai nhân vật này, TNS Cory Booker và bộ trưởng Julian Castro. Hai nhân vật trẻ này đều có tương lai rất sáng lạng trong đảng DC, rất có thể sẽ ra tranh cử tổng thống năm 2020 nếu năm nay ông Trump đắc cử, hay năm 2024 nếu bà Hillary đắc cử.
Bà Hillary cũng ngắm nghiá TNS Sherrod Brown của Ohio rất kỹ, nhưng tính đi tính lại, ông này cũng... vô dụng vì uy tín ông này tại Ohio thua xa thống đốc John Kasich.
Ông Tim Kaine là một chính khách rất được lòng dân của tiểu bang Virginia. Có nhiều hy vọng ông Kaine bảo đảm sẽ mang lại thắng lớn cho bà Hillary tại Virginia, một tiểu bang xôi đậu hết sức quan trọng.
Ông Kaine có hai đặc điểm có thể giúp bà Hillary rất nhiều. Thứ nhất ông là chính khách có uy tín rất lớn trong đảng DC, và ngay cả trong khối đối lập CH. Nổi tiếng nghiêm chỉnh, đáng tin cậy, tuy cấp tiến nhưng không cực đoan, tuyệt đối thanh liêm, không dính dáng gì đến bất cứ xì-căng-đan nào. Những yếu tố này sẽ giúp cân bằng những điểm xấu của bà Hillary như nổi tiếng tham nhũng, xì-căng-đan tứ phiá và đại đa số cử tri không tin tưởng. Điểm thứ nhì, Virginia là một trong những tiểu bang xôi đậu cực kỳ quan trọng. Cho đến năm 2008, Virginia là thành đồng của CH, luôn luôn bầu cho CH làm tổng thống, kể cả hai lần bầu cho ông Bush con. Nhưng lúc sau này đã ngả qua DC, hai lần bầu cho Obama. Mới đây bầu ông Terry McAuliffe làm thống đốc. Ông McAuliffe trước đó là một phụ tá quan trọng của TT Clinton và cũng đã từng làm chủ tịch Ủy Ban Phối Hợp Toàn Quốc của đảng DC. TNS Kaine có từ chức cũng không có hậu quả tai hại gì, vì thống đốc DC McAuliffe sẽ bổ nhiệm một nhân vật DC khác thay thế.
Một điểm mạnh của của ông Kaine là ông này có vẻ quá nghiêm chỉnh đến độ nhàm chán, tuyệt đối không có vẻ gì là sẽ lấn át ngôi sao Hillary như bà Warren. Đối đầu với TĐ Pence, ông Kaine sẽ là địch thủ ngang tay, không bên nào thua bên nào.
Nhưng ông Kaine có một điểm yếu hết sức quan trọng: ông là người ủng hộ những hiệp ước thương mại quốc tế, nhất là Hiệp Ước Liên Thái Bình Dương TPP rất mạnh. Đây là điểm không hấp dẫn các lực lượng thợ thuyền của các tiểu bang vùng kỹ nghệ quanh Đại Hồ. Bà Hillary trước đây từng là một trong những tác giả chính của TPP, nhưng đã ngửi thấy mùi khét khét, nên đổi chiều, chỉ trích TPP. Chưa nghe ông Kaine đổi chiều gì hết, ông chỉ nói “sẽ cân nhắc kỹ”. Ông Trump bảo đảm sẽ khai thác việc này để lấy điểm giới thợ thuyền.
Điểm đáng nói nữa là ông Kaine cấp tiến tương đối ôn hoà hơn cụ xã nghiã Sanders hay bà Warren. Sau khi phải ôm lấy những chủ trương cấp tiến khá cực đoan để chống đỡ cụ Sanders, bây giờ bà Hillary phải chạy về lại hướng ôn hòa hơn để dành phiếu của khối độc lập ôn hoà. Các cử tri của cụ Sanders sẽ không vui, nhiều người có thể sẽ tẩy chay không đi bầu, nhưng bù lại, ông Kaine sẽ thu hút được nhiều phiếu độc lập ôn hoà. Ngay cả một vài đồng nghiệp thượng nghị sĩ phe CH cũng đã lên tiếng tán thành ông Kaine, tuy chưa rõ họ sẽ nhẩy rào bỏ phiếu cho liên danh Hillary-Kaine hay không.
Nhìn vào việc tuyển chọn hai ông phó này, ta lại có dịp thấy thêm một chuyện quái lạ của cái xứ Cờ Hoa này. Trong khi hai nhân vật chính là ông Trump và bà Hillary đều tệ hại ngang nhau, thì trái lại cả hai ông phó lại đều là những chính khách kinh nghiệm cùng mình, kinh nghiệm lập pháp và hành pháp, đều khiêm tốn, không phải thuộc loại hung hăng gà đá, có uy tín hàng đầu. Cả hai ông phó đều thuộc loại chính trị gia an toàn, khó chê trách bất cứ chuyện gì. So với hai ứng viên chính, cả hai ông phó đều là ngôi sao mờ không đe dọa họ chút nào.
Bình thường trong các cuộc bầu tổng thống Mỹ, ứng viên phó đóng vai trò “attack dogs” chuyên trị sỉ vả phe đối nghịch, trong khi hai ứng viên chính đóng vai trò đạo mạo nghiêm chỉnh hơn. Trong cuộc bầu lần này, dường như vai trò chánh phó đã bị đảo ngược, với hai ông phó điềm đạm hơn, trong hai ứng viên chánh sẽ vung đao chém nhau loạn đả.
Chỉ khiến nhiều người mơ mộng phải chi hai ông phó này đứng đầu hai liên danh thì nước Mỹ sẽ khá hơn nhiều. Tiếc là dân Mỹ không bầu phó tổng thống, mà bầu tổng thống.(24-07-16)
Ghi chú: Bài báo trước, một độc giả thắc mắc: “Các thăm dò nào cho thấy Warren hoặc Biden đè bep Trump nếu DC đưa ra? Hoặc Rubio hoặc Kasik đè bep Clinton nếu CH đưa ra. Làm ơn cho biết một vài links.” Dưới đây là vài links:
Rubio vs. Hillary:
http://www.realclearpolitics.com/epolls/2016/president/us/general_election_rubio_vs_clinton-3767.html
Kasich vs. Hillary:
http://www.realclearpolitics.com/epolls/2016/president/us/general_election_kasich_vs_clinton-5162.html
Biden vs. Trump:
http://www.foxnews.com/politics/interactive/2015/10/13/fox-news-poll-biden-more-electable-than-clinton/
Warren vs. Trump:
http://www.forbes.com/sites/johnmcquaid/2016/06/28/in-donald-trump-vs-elizabeth-warren-its-advantage-warren/#687b5ca06162
No comments:
Post a Comment