title

"Hai viên gạch xấu"

Sau khi mua được một miếng đất để xây tu viên thì chúng tôi mang nợ khá lớn. Miếng đất trống trơn, không có một chút mái che nào. Trong những tuần đầu chúng tôi phải ngủ trên những tấm cửa cũ mua lại trong xóm. Chúng tôi lấy bốn miếng gạch để bốn góc và đặt cánh cửa lên trên làm giường, đương nhiên là không có nệm vì chúng tôi là sư tăng.

Mua đất xong, chúng tôi cần xây cất chánh điện và phòng ở. Là những tu sĩ nghèo lấy đâu ra đủ tiền mướn các nhà thầu. Nội việc mua vật liệu và dụng cụ cũng đã quá đắt rồi.

Thế là chúng tôi phải tự ra công xây lấy và tôi trở thành thợ nề bất đắc dĩ. Phải học cách xây nhà, như đổ móng, trét xi măng..Tôi phải trộn hồ và lát gạch, lợp mái, gắn ống nước v.v...

Trước khi đi tu tôi là một giáo sư vật lý dạy tại một trường trung học, chưa bao giờ đụng tay tới những công việc nặng nhọc như thế nầy. Nhưng sau vài năm nhờ sự xây chùa như vậy mà tôi trở thành thợ nhà nghề. Việc xây một bức tường mới nhìn qua tưởng dễ chỉ cần lấy cái bay xúc một tí xi măng trét xuống rồi gắn một viên gạch lên trên, gõ nhẹ đầu nầy một chút, gõ nhẹ đầu kia một chút. Nhưng khi bắt tay vào việc thì không dễ chút nào. Vì khi tôi gõ đầu nầy thì đầu kia của viên gạch lại nhổng lên. Và khi tôi gõ đầu kia thì cả viên gạch xệ xuống, không nằm đúng hàng nữa thế là phải nhấc viên gạch ra. 

Là tu sĩ, tôi học hành kiên nhẫn nên không ngại làm đi làm lại miễn sao các viên gạch phải được sắp ngay thẳng dù tốn bao nhiêu thì giờ. Thế rồi cuối cùng tôi cũng xây xong một bức tường gạch và lùi ra xa để chiêm ngưỡng nó. Đúng lúc đó tôi mới nhìn thấy: hỡi ơi! Có hai viên gạch méo, tất cả viên gạch khác đều ngay hang nhưng hai viên nầy lú ra và hơi xệ xuống dưới làm xấu cả bức tường thật là uổng. Lúc đó xi măng đã khô cứng không thể lấy hai viên gạch nầy ra được nữa. Tôi bèn hỏi vị thầy trù trì là có cần phá bức tường nầy ra làm lại hay không, vì tôi đã vụng về làm hư bức tường.

Nhưng thầy trù trì bảo đề nguyên như vậy.

Trong lúc tu viện đang xây, lâu lâu có vài người khách viếng thăm và tôi phải hướng dãn họ đi vòng quanh xem công trường xây cất. Mỗi lần như thế tôi luôn khéo léo không cho họ đi ngang qua bức tường có hai viên gạch xấu. 

Nhưng một ngày kia tôi vừa đi vừa nói chuyện với một người khách thì vô tình ông ta ngó thấy bức tường của tôi.

- Bức tường nầy đẹp đó chứ!

Ông khách nói như vậy,

- Xin lỗi ông, ông có để quên mắt kiếng ngoài xe không? Mắt ông có bị vấn đề gì không? Bộ ông không nhìn thấy hai viên gạch kia làm xấu cả bức tường sao?

Tôi ngạc nhiên hỏi ông. Câu trả lời của ông đã thay đổi toàn diện cái nhìn của tôi về bức tường, vì chính cá nhân tôi và nhiều khía cạnh khác của cuộc đời..Ông nói:

-Có chứ! Tôi có nhìn thấy hai viên gạch méo kia. Nhưng tôi cũng nhìn thấy được 998 viên gạch thẳng còn lại.

Tôi nghe bàng hoàng cả người. Lần đầu tiên sau ba tháng tôi có thể nhìn thấy những viên gạch khác ngoài hai viến gạch méo kia, bên trên, bên dưới, bên phải, bên trái của hai viên gạch nầy tất cả những viên khác đều ngay hàng thẳng lối. Hơn nữa những viên gạch tốt nầy nhiều hơn gấp trăm lần hai viên gạch xấu. Trước kia mắt tôi chỉ nhìn thấy có hai viên gạch nầy. Tôi giống như kẻ mù đối với những viên gạch khác. Đó là lý do vì sao tôi không thể chịu nỗi khi nhìn bức tường và cũng không muốn ai khác khi nhìn thấy nó. Vì vậy mà tôi đã muốn đập phá nó đi cho khuất mắt. Giờ đây tôi đã thấy được những viên gạch tốt kia và nhìn chung bức tường cũng đẹp, giống như lời ông khách nói.

Mãi đến bây giờ sau hơn hai mươi năm, tôi đã quên bẳng hai viên gạch xấu kia nằm chổ nào nữa.

***

Không biết bao nhiêu cặp vợ chồng tan vỡ hoặc ly dị vì họ chỉ nhìn thấy hai viên gạch xấu nơi người kia. Đã có bao nhiêu người trong chúng ta trở nên chán đời và tự tử vì không còn thấy gì khác ngoài hai viên gạch xấu nơi mình.

Trong khi đó, trên thực tế,chúng ta còn rất nhiều những viên gạch tốt ở bên trên, bên dưới, bên phải, bên trái, nhưng lại không nhìn thấy. Chúng ta chỉ nhìn thấy hai viên gạch xấu. Chỉ nhìn lỗi lầm nên muốn đập phá để không còn thấy nó nữa và tiếc thay nhiều khi chúng ta đập nát đi cả bức tường đẹp.

Trong người chúng ta, ai nấy đều có hai viên gạch xấu. Nhưng cùng lúc cũng có rất nhiều viên gạch tốt . Một khi thấy được điều nầy thì mọi vật không còn tệ như ta tường. Không những chúng ta sống bình an hơn với chính mình mà còn chấp nhận được những khuyết điểm của mình và của người khác.

Thiền Sư Ajahn Brahm