title

Dzỏm hay Dzin?

Trần Văn Giang
(Halloween 2008)

“Chúng ta đang sống trong cái thế giới mà nước chanh để uống được làm bằng vật liệu và mùi vị nhân tạo; trong khi dầu lau bàn ghế tủ thì lại làm từ nước chanh nguyên chất!”
– Alfred E. Newman

Mọi người chúng ta dễ bị gạt gẫm mặc dầu đã hết sức đề cao cảnh giác. Thánh Phao Lồ đã dặn dò là : “Đừng để ai lừa gạt mình (“Let no man deceive you by any means - 2 Thessalonians 2:3).” Nhưng sự lường gạt thấy nhan nhản từ mọi phía chung quanh chúng ta. Nói thì lúc nào cũng dễ; nhưng làm lại rất khó. Đôi khi ngay chúng ta lại là diễn viên chính của sự lừa phỉnh chứ không không phải là nạn nhân đâu đấy!

Tâm trí chúng ta đặt hết vào chỗ cao mà tài sản, những gì quí báu, sự ao ước của chúng ta đang ngự trị. Chính các thứ cao quí oan trái này làm cho mắt của chúng ta bị mờ. Chúng ta chỉ thấy những cái mà mình muốn thấy. Những cái mà mình muốn thấy mới dễ lừa gạt chúng ta hơn những cái bình thường. Những lời căn dặn trong kinh Chúa, kinh Phật, các bài học ngụ ngôn chúng ta chỉ đọc cho vui cho yên tâm thôi; không hề đem ra dùng cho đời sống!

Dzỏm (giả) được định nghĩa là: “Dùng một sự việc không có thật; rồi làm người khác tin đó là sự thật.” Sự việc đó có thể là giả dạng (giả hình dáng), một câu nói lừa phỉnh tuyên truyền hay một sự lôi cuốn khích động vô căn cứ. Hiển nhiên, sự dzỏm không phải để chọc cười vô hại mà thường có ẩn ý vụ lợi, mồi chài, lường gạt, sự bất lương, một trò quỷ quyệt ma bùn…

Địa bàn của đời sống xã hội đương thời không còn giới hạn ở “sau lũy tre xanh”- nơi mà mọi người biết nhau khá rõ rang; và ở đó vấn đề giả mạo, lường gạt cũng không dễ dàng. Ngày nay, hàng ngày chúng ta phải tiếp xúc với rất nhiều người xa lạ không phải là bạn bè, thân thuộc, láng giềng, đồng nghiệp. Trên khía cạnh pháp lý, chúng ta bắt buộc phải căn cứ, phải tùy thuộc vào các yếu tố gọi là “hợp lệ” chẳng hạn như giấy khai sinh, giấy lý lịch căn cước cá nhân, giấy phép hành nghề, văn bằng tốt nghiệp... để có một niềm tin nào đó vào người mà mình phải gặp gỡ, làm việc chung… Nhưng đời sống văn minh đã tạo cơ hội tốt cho mọi sự dzỏm. Từ bé cho đến khi lớn khôn chúng ta đã học được rất nhiều cách để che dấu “bớt” sự thật về lý lịch, khả năng và tư cách của mình. Trường học và gia đình đã dậy đỗ chúng ta cách học thế nào để đóng vai trò của người khác (role models) chứ không phải của chính bản thân mình! Truyền thông (báo chí, TV, phim ảnh, internet…) quảng bá việc đóng vai trò của người khác rất rộng rãi. Những vở kịch, phim ảnh, “shows” trên TV làm chúng ta hoang mang cứ tưởng những chuyện hoang tưởng là “thật” trong đời sống! Quảng cáo thương mại đã tận lực trong việc làm chúng ta tưởng là mình đang là một người khác, đang ở một nơi nào đó đang làm việc không phải của mình và chẳng liên quan gì đến mình cả? Thí dụ: bỗng nhiên trở thành đẹp đẽ vì biết trang điểm, nhuộm tóc; hay trở thành giầu đẹp trai vì đang lái các xe xa hoa đắt tiền; hay bổng nhiên cảm thấy thông minh tuyệt vời vì đang xử dụng các máy móc dụng cụ hiện đại, tối tân… Thêm vào đó, trí tưởng tượng của con người đã làm chúng ta “hổng cẳng” bay bổng theo các “fantasy” không thực và không phải của chính mình từ lúc còn bé (Halloween, makeups, quần áo mới, đồ chơi mới…)

Rất nhiều cơ nguyên có sẵn chung quanh chúng ta cố tình hay vô tình khuyến khích sự giả dối: mướn quần áo, mướn xe, dùng máy trả lời tự động, giải phẫu thẩm mỹ thay hình đổi dạng ngoài sức tưởng tượng…

Những trường hợp giả dối điển hình như là: làm gián điệp, thường dân đội lốt tu hành, dân di cư bất hợp lệ dùng giấy tờ giả mạo. FBI của Hoa kỳ đang giúp đỡ và tài trợ cho hơn 4000 người thay đổi tất các chi tiết về cá nhân từ hình dáng cho đến lý lịch, nơi cư trú trong chương trình “bảo vệ nhân chứng (Federal Witness Protection Program)” để họ không bị trả thù sau khi làm nhân chứng ở tòa án tố cáo các tổ chức tội ác. Hoa kỳ có trên 500,000 người dùng bằng cấp và chứng chỉ tốt nghiệp giả mạo trong số đó có đến 10,000 y sĩ có bằng cấp giả. Cứ 3 người đi làm thì có 1 người đã sửa đổi kinh nghiệm và bằng cấp của mình một cách gian lận, vô căn cứ khi họ xin việc làm.

Người ta thường nói “từ thiện phải bắt đầu ngay từ chính gia đình mình (charity begins at home).” Vấn đề xã hội cũng vậy. Chẳng hạn chúng ta chính là diễn viên: từ sự việc sử dụng “software” lậu, nhờ người khác làm bài thi dùm, nhờ người khác thi bằng lái xe dùm cho đến việc dùng “cable TV” lậu, khai thuế gian (che dấu bớt các nguồn lợi tức, khai thêm các khoản lỗ lã không có thật) khoe khoang về các thành tích cá nhân do mình tự tưởng tượng ra… Hoặc là nạn nhân: bị lường gạt mua đồ dzỏm, bị đòi phải trả những khoản tiền mà mình không hề mua hay nợ…

Vấn đề giả tạo hay gian lận về nguồn gốc hay tiểu sử dường như mỗi ngày một gia tăng phi mã. Gần đây nhất, chúng ta đã nhìn thấy “phó đề đốc giả,” (hạ sĩ mang lon tướng một sao hải quân Hoa kỳ), “văn sĩ giả,” (văn sĩ viết hồi ký phịa để tự đánh bóng mình) “ca sĩ giả,” (ca sĩ nhép môi lường gạt cả thế giới ở Olympic 2008) “người đẹp giả.” (Cindy Thái Tài, Cát Tuyền…) ” “linh mục giả,” “sư thầy giả…”

Bà mẹ vợ tôi là một con chiên công giáo rất ngoan đạo, thành tín và gương mẫu. Những năm trước đây, bà cụ hàng tháng đã trích một ngân khỏan đáng kể từ tiền hưu trí nhỏ bé của mình để bảo trợ cho một người đang tu học ở nhà chung ở Việt Nam sắp thành linh mục. Chuơng trình này đã được các nhà thờ Việt Nam rất đứng đắn tại Orange county khuyến khích trong các năm qua (!) Năm 2005, khi cả gia đình tôi từ Hoa Kỳ về thăm Việt Nam, vừa buớc ra khỏi phi trường Tân Sân Nhất, bà cụ tôi không kể gì đến các em, các cháu chưa có dịp gặp gỡ cụ sau bao nhiêu năm xa cách, cụ phải đón xe đi thẳng đến thăm ông cha trẻ này ngay tức thì. Bà cụ không thể chờ lâu hơn chút nữa để xem kết quả của nhiều năm làm việc công quả thiêng liêng. Bà cụ tôi đã rất ngỡ ngàng ê chề khi phát giác ra ông cha trẻ đã “xuất tu” và lấy vợ có con đùm đề từ khuya rồi (mà không có ai thẻm thông báo chi cả!!!)

Plato đã viết là: “Những chuyện có thể gạt gẫm chúng ta dường như có chung một đặc điểm là làm cho chúng ta cảm thích thú hạnh phúc khi nghe hoặc nhìn thấy.” (“All that deceives may be said to enchant"). Chẳng khác gì hình ảnh một con nhện đói đứng trên mạng nhện mời mọc con ruồi là: “Xin mời anh bước vào thăm nhà tôi. Căn nhà nhỏ bé này là căn nhà xinh nhất mà anh chưa từng thấy!” Chúng ta thử nhìn lại chúng ta xem có khôn ngoan hơn con ruồi này hay không?

Đã biết vấn đề lương thiện khi phải tự khai báo trình bày nguồn gốc và tiểu sử thật của con người là trọng tâm của mọi sự trao đổi trong đời sống. Chúng ta luôn cầu mong là những người mà chúng ta giao dịch hàng ngày là người “thật,” luôn luôn nói sự “thật.” Sự thật là một tài nguyên xã hội (social resource) rất cần thiết. Hàng ngày, chúng ta có thể mau chóng nhận ra lý lịch và công việc của người lạ mà mình phải tiếp xúc bình thường qua các nhãn quan như đồng phục, giấy chứng nhận…. Nhưng kỹ thuật điện tử ngày nay đã gần như vô hiệu hóa khả năng quyết đóan bằng nhãn quan của chúng ta. Kỹ thuật điện số đã giúp cho việc giả mạo (lý lịch) dễ dàng hơn lúc trước.

Tóm lại, sự giả tạo (“dzỏm”) đều có nguyên nhân và mục đích:

Giả để được nhận các lợi nhuận chẳng có dính dánh gì đến mình
Giả để tránh bị hình phạt tội phạm (cướp của giết người…)
Giả (dạng) để để bảo vệ đời tư và tài sản của mình
Giả để thỏa mãn các ước vọng dỏm mà mình không có khả năng đạt
Giả để đùa cho vui thôi
Giả để thử khả năng chặn xét của chính quyền và xã hội
Giả để phá hoại mà không bị nhận diện
Giả để xâm nhập (gián điệp) lấy tin tức…

Trong trường hợp “dzỏm” và “dzin” đứng sát bên cạnh nhau. Làm cách nào mình có thể phân biệt họ? Phải công nhận là thật khó mà nhận ra ai là giả ai là thật? Tôi nghĩ là người “thật” nên đề nghị: “Để loại trừ người giả, có lẽ là xin quí vị bắn chết cả 2 người cùng một lúc.” Thường thường bản chất của người giả (dzỏm) là hèn nhát; hắn sẽ không dám “xin được sẵn sàng chết” để chứng tỏ mình là thật (dzin) đâu!

Nói về dzỏm mà không nói gì về CSVN thì thấy thiếu sót một cái gì to tát. Nhân tiện đây cũng xin quí vị biết thêm là đã có ít nhất 2 ông chủ bút thân mến của tôi đã thắc mắc là: “Tại sao cứ mỗi lần viết cái gì xấu xa và ‘negative’ là anh lại quàng CSVN vào?” Tôi trả lời câu hỏi này bằng một câu hỏi (?): “Anh là chủ bút có lẽ anh đọc rất nhiều thì tại sao lại không thấy CSVN và XHCN là nguồn cảm hứng vô tận về cái mảng này? Văn vĩ còn thấy nói chi tôi?”

Suốt 63 năm qua, nhân dân Việt đã bị CSVN và HCM lường gạt từ chuyện nhỏ đến chuyện lớn, hết năm này qua năm khác… (Thân Dậu niên lai…) Lường gạt từ chuyện chính trị chính em như đảng Lao động, kháng chiến chống thực dân Pháp, cách mạng vô sản, cải cách ruộng đất, trăm hoa đua nở, chống Mỹ cứu nước, giải phóng miền Nam, điều 4 Hiến pháp CS Việt nam; đến các khẩu hiệu phản văn hóa như: Tam vô (vô thần, vô gia đình, vô tổ quốc); đến các chỉ thị ngây ngô mị dân như: Ba Cùng (cùng ăn, cùng ở, cùng làm), Ba khoan (khoan yêu , khoan cưới, khoan đẻ), Bốn nhà (liên kết chặt chẽ giữa Nhà nông - Nhà khoa học - Nhà doanh nghiệp và Nhà nước – Chỉ thị của “Tể tướng” Nguyễn tấn Dũng ký tại Hà Nội, ngày 10 tháng 7 năm 2006).

Bản chất của HCM và đảng CSVN là “dzỏm” nhưng họ lại thích dùng chữ “thật” để vải thưa che mắt thánh. Chẳng hạn, cho đến khi sắp sửa được “lộng kính” đưa vào trong “lăng” rồi mà HCM vẫn còn cố gắng gạt gẫm dân Việt thêm một lần nữa qua “4 chữ thật” trong bản di chúc của mình. HCM đã “dặn dò” rất “thật” về công tác xây dựng Đảng CS như sau:

“Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân.”

Thông thường điều gì mà cứ phải nhấn mạnh nhấn nhẹ thì, chăm phần chăm, điều đó là “dzỏm!” kém giá trị! Quảng cáo thương mại cũng y hệt như vậy.

Trá hình (giả dạng, giả danh, giả nhân, giả nghĩa) là một chiêu độc của “bác.” Từ đầu bếp cho đến thợ ảnh, thông dịch viện, tà lọoc (tòan những nghề ngỗng khiêm nhường với đồng lương tối thiểu!) thì “bác” lấy tiền của ở đâu mà nay ở Paris, mai ở Luân đôn, Moscow, Quảng châu, Thượng hải, Hongkong, Bangkok… Cứ như cóc bỏ đĩa. Dân Việt đi định cư ở Mỹ, Canada và các quốc gia ở Âu châu đều biết tỏng là mất việc (thất nghiệp) vài tháng không được lãnh trợ cấp (của chính phủ) là có thể đi ăn mày (homeless) ngay!!! Lấy tiền lấy của ở đâu (?), còn lòng dạ nào (?) mà tính chuyện tiếu ngạo, lang bạt kỳ hồ… Ngọai trừ (rõ ràng như ban ngày còn trừ với cộng gì nữa?) “bác” là tay sai (điệp viên!) đắc lực có lãnh trợ cấp khẩm của một đảng cướp giết người bất lương nào đó? Số tên và bí danh mà bác đã dùng để che đậy cái nghề dzỏm của Bác có thể đem dùng đặt tên cho một nửa các con đường tình sử thơ mộng ở “thành phố mang tên bác” rồi! Chỉ kể con số các tên mà bác đã giả dạng thì “Bác” cũng vĩ đại đấy chứ!!!

Nói gần nói xa không qua nói thật: Nhân dân Việt Nam cần phải đứng lên! Đã đến lúc chúng ta phải mở mắt ra nhìn cho rõ giả và thật; phải can đảm và quyết liệt cùng nhau đóng cái cọc nhọn vào thân thể của con quỷ đỏ “Dracula” mà chúng ta đã vô tình, đã nhẹ dạ quá tin để cho hắn cái quyền “quản lý” ngân hàng máu của dân Việt trong suốt 63 năm qua!!! Máu của dân Việt đổ ra đến khi nào mới đủ???