title

Chị Em Trung Học Nữ Thành Nội

• Minh Thuỳ

Nữ trung học Thành nôi họp mặt.
 

Từ những ngày đầu Xuân năm 2014, khi bông hoa còn e ấp trên cành cây, lá xanh đang đâm chồi nẩy lộc, tôi thường nhận nhiều email từ người có cái tên Xuân Ba rất lạ, sau tìm hiểu thì tôi được biết đó là một cựu nữ sinh trường Nữ Trung Học Thành Nội- Huế.

Trường Nữ Thành Nội trước 1975 là chi nhánh của trường Đồng Khánh và khi mới thành lập, chỉ có đệ nhất cấp, tức là từ Đệ Thất tới Đệ Tứ.

Trường Nữ Đồng Khánh toạ lạc ở bờ nam sông Hương. Năm 1964, vì con số học sinh càng ngày càng đông, lớp học không đủ, nên 1 trường Nữ được thành lập ở trong Thành nội, bờ bắc sông Hương. Học sinh đang học Đồng Khánh (đệ nhất cấp) được chuyển về học tại trường mới, cùng với những ai ở trong thành thì cũng học trường Nữ Thành Nội. Chị tôi cũng nằm trong số chuyển về học trường này, nhưng năm sau phải chuyển trở lại Đồng Khánh vì NTN chưa có lớp cho đệ nhị cấp, vài năm sau thì đầy đủ.

Từ khi trường thành lập năm 1964, Hiệu Trưởng đầu tiên và duy nhất của trường cho tới năm 1975 là Cô Tôn Nữ Tiểu Bích. Thầy Cô giáo của những năm đầu tiên gồm có Thầy Đinh Cường dạy vẽ, cô Tuyết Nhung (vợ thầy ĐC), cô Diệu Lan dạy môn Anh Văn, cô Nga, cô Mộng Hà, cô Như Quý, thầy Bổn, thầy Dật môn Việt Văn, thầy Tân môn Sử Địa, thầy Nhuận môn nhạc, thầy Phùng, cô Nhàn môn Toán, cô Trâm, cô Bùi ngọc Mỹ, cô Ngọc Lan, cô Phan kim Ngọc môn Vạn Vật, thầy Các môn Lý Hoá, ngoài ra trường cũng có mời thêm các Thầy khác từ trường ĐK hay Nguyễn Tri Phương như thầy Dương (văn), thầy Hạnh (Anh Văn) thầy Hiển (công dân) đến dạy. Hiện nay thì thầy Nhuận và thầy Đinh Cường đã qua đời,

Trở lại chuyện chị Xuân Ba, sau thời gian liên lạc qua lại, chị đã tâm tình:

 - “Từ khi định cư tại Mỹ, chị tham dự họp mặt các trường không biết bao nhiêu lần, nhiều đêm chị nằm suy nghĩ...nhớ về ngôi trường Thành Nội, nhớ cô hiệu trưởng Tiểu Bích tài sắc vẹn toàn và tấm lòng đầy bác ái thương học trò nghèo. Có một lần chị nhớ mùa mưa lạnh, mọi người đều mặc áo ấm ngoại trừ mình chị ngồi co ro mé cửa, tình cờ cô đi ngang nhìn và dừng lại bảo “Giờ tan trường lên văn phòng gặp Cô". Và chị không ngờ Cô đã tặng 1 áo len (hình như Cô mới đan xong).

Vậy đó ...món ân tình dù đã mấy chục năm trôi qua đầy gió bụi phong ba, nhưng món quà của Cô vẫn là hành trang của sự nhân ái thương yêu ấp ủ theo chị hoài. Giờ đây nơi xứ người ...chị tự hỏi tại sao trường mình lại không có lần họp mặt như các trường khác vẫn thường tổ chức, chị nghĩ tuổi Cô nay đã lớn, ắt hẳn ít nhiều Cô cũng tham dự trường khác, sao học trò không tặng đến Cô niềm vui cuối đời.

Lời tâm sự có lý có tình đã đánh thức, khơi dậy những kỷ niệm của thời áo trắng, lòng tôi ước ao được trở về đằm mình với dòng sông ký niệm, với thời hoa mộng, với bạn bè.

Nhớ câu “Bạn bè hiền như thỏ, đêm đêm về gặm cỏ dưới ánh trăng thanh” lời văn của Mai Trang thật dễ thương đã cho tôi cảm giác dễ chịu xoa dịu bớt phần nào sự mệt nhọc lúc đó.

Từ đó chị em giữ liên lạc với nhau. Chị XB thăm dò đủ nơi xin email, đi đâu gặp người Huế đồng trang lứa cũng hỏi “Có học trường NTN không?”, rồi nhờ quý thầy cô, chị em cung cấp thêm email, thế là sự liên hệ lan rộng từ từ.

Chị nói:

- “Không ai lì bằng chị đâu, mỗi ngày vẫn gởi đi gởi lại thông báo nhiều lần, cho đến khi nhận được email mới yên tâm, mỗi đêm nằm thấp thỏm nghe tiếng máy “keng” là tỉnh ngủ nhào tới mở xem ..., chị chờ đợi NTN hơn đợi người yêu nữa ...”

Kết quả những việc làm của chị XB và những bạn bè tiếp theo đã thành công và buổi họp mặt đầu tiên vào năm 2014 được tổ chức ở Santa Ana.

Đó là ngày thật trọng đại sau gần 40 năm xa quê Thầy - Trò được gặp lại, hội tụ từ VN, Pháp, Australia…, các tiểu bang xa như Florida, New York, Colorado, Texas, và các vùng lân cận Sacramento, San Diego, San Jose, thuộc tiểu bang Cali, Cũng là nhân dịp kỷ niệm 50 năm ngày thành lập trường Nữ Thành Nội.

Điều rất cảm động là khi đã gom các thành viên NTN gần lại với nhau, thì cách đối xử thật cởi mở, chân tinh dù rằng khác lớp, khác niên khoá học về Santa Ana, ngôi nhà anh Tân, Dạ Điểm đã mở cánh cửa thật rộng với nồi bún bò lớn, với thau chè to, chào đón các chị em 4 phương đến do anh Tân đón về từ phi trường.

Đêm đó tập trung rất đông tại nhà anh Tân, được xem live show tranh thơ do anh Bảo Trâm làm, chuẩn bị cho buổi trình diễn ngày chính.

Kể không xuể khi Tuyết Hạnh từ Việt Nam đem tranh ảnh, quà cáp, Bích Thuỷ đem khăn choàng, vợ chồng Ngọc Quỳnh, anh Địch ủng hộ tiền làm băng rôn, chị Xuân Ba mời các business trương quảng cáo ..v...v...tất cả để gây quỹ và rồi kết quả có số tiền lớn chuyển về thủ quỹ Sài Gòn cũng như về Huế cho việc giúp quý Thầy Cô bệnh hoạn và cựu học sinh nghèo.

Chị em huyên thuyên chuyện trò, thăm hỏi Thầy Cô, chụp hình lưu niệm. Nét mặt Cô Tiểu Bích vui tươi rạng rỡ, chỉ có đôi tay nhưng Cô cứ muốn ôm hết tất cả học trò vào lòng với nụ cười sung sướng trên môi.

Không thể kể hết niềm vui khi gặp lại Thầy Cô và bạn học sau gần 40 năm, và có người còn lâu hơn nữa, được gặp nhau trên xứ người.

 Năm kế tiếp cuộc họp mặt được tổ chức trên vùng Bắc Cali.

Chị Hồ Thị Tơ thuộc lớp đàn chị, tuổi lớn nhất, được xem là con chim đầu đàn, hướng dẫn chị em tập dợt văn nghệ, tất cà chị em tuy trên dưới 60 nhưng hình như tâm hồn mọi người đều trẻ lại, tập múa, tập hát, say sưa hàng tuần, chúng tôi rất phấn khởi khi có Diệu Hường, Quỳnh Hoa, chị Sửu... hò Huế rất hay.

Thời gian này có vợ chồng Như Ý, anh chị Tơ Dụng, Tịnh Thuỷ, Tịnh Thu thường cho mượn nhà, chăm lo những khay thức ăn được đặt trước, hay nấu nồi phở, nồi bún, nồi chè free phục vụ chị em sau giờ tập dợt.

Chúng tôi cũng hân hạnh có được Cô giáo Đạm Tuyết, tuy cô dạy những niên khoá sau nhưng ở San Jose, chúng tôi xem Cô như bóng mát che chở cho những buổi gặp nhau, để lấy thêm sức mạnh đoàn kết của đại gia đình NTN. Cô là mái ấm đời học sinh. Nên dù hướng Đông hay phương Bắc ngược đường, các cựu nữ sinh NTN Hồ Lê, Thắng hoặc Hồng Vân chẳng quản ngại chi vẫn đến chở Cô dự họp.

 Trước ngày họp mặt quý chị em dọn dẹp, sửa soạn nhà cửa để chuẩn bị đón NTN từ xa về. Thanh Xuân luôn nhắc nhở các bạn:

- “Có bao nhiêu người về hết nhà TX nằm ...sắp cá...cũng được, chứ đừng ra khách sạn mà tốn tiền ...”.

Quý hóa thay khi chị Mễ Khuê, chị Công, Hoàng Yến tuy ở tiểu bang xa nhưng luôn có mặt trên từng cây số, và cả cô Trương Hoa, Ngọc Mỹ, thầy Phố, thầyTạo, các chị bạn như Đặng Nga, Thúy Vi, Tuyết Hạnh từ VN cũng không từ nan đường xa tốn kém nhiều.

Còn nhớ năm 2017, chị em từ Bắc Cali và Sacramento đi xe đò Hoàng về Nam Cali dự hội ngộ NTN. Chị Hảo tuy bận rộn công việc mua bán, nhưng vẫn sắp xếp thời gian để ra bến xe đón từng đợt người về nhà thết đãi bánh bèo. Sau đó anh Phước (chồng chị Thí) và Mai Trang đến rước. Mai Trang mua các khay thức ăn đầy ngập nào mít trộn, bánh ướt, gỏi, miến xào cua, chưa kể nhờ chị dâu nấu nồi bánh canh ăn 3 ngày chưa hết. Từng lớp người đến sau được Dung (em Hảo) rước về nhà tá túc. Chị em lần này yên tâm với MC Kim Xuân ăn nói rất hay điều khiển chương trình.

Chúng tôi rộn ràng đùa giỡn, tập dợt văn nghệ với vở kịch “Hội Nghị Diên Hồng,” được ngồi ăn chung bữa cơm với cá kho, canh bầu, mướp xào thiệt là mê tơi. Chưa hết ...chị em còn “bị” Dạ Điểm, anh Tân réo gọi về ăn mắm tôm chua, dưa giá, thịt heo luộc ...những món gợi nhớ quê hương trên xứ người trong tình nghĩa đậm đà của gia đình NTN.

Chiều đó vợ chồng anh Tân, Dạ Dểm đi dự sinh nhật bạn, nên giao nhà chúng tôi nói:

- “Cứ việc ăn thong thả, khi muốn về lock cửa lại là xong.”

Còn nỗi cảm động nào hơn khi mà vợ chồng anh Tân đã xem chị em như ruột thịt, cùng một Mạ Tiểu Bích sinh ra, nên thân mật tin yêu tới cỡ đó.

Năm nay do ý kiến của Mai Trang và Chanh muốn tổ chức đi cruise, Thầy Trò hớn hở vui mừng đồng ý, thế là Chanh ra sức đảm nhiệm việc này. Đồng thời vẫn có ngày họp mặt tại nhà chị Thí anh Phước.

Làm răng nói hết sự cảm động đối với tấm lòng anh chị, mọi người đòi hùn trong việc tổ chức, nhưng chị khoát tay không nhận. - “Chẳng bao nhiêu hết, chị em đến đây là hạnh phúc lớn rồi”.

Anh chị đã thay phiên nhau đi đón nhiều giờ giấc khác nhau trong 2 ngày trước đó, từ phi trường và bến xe khi thời tiết hơn 100 độ, nhưng nét mặt anh chị vẫn tươi vui rạng rỡ, rồi chúng tôi được ở khách sạn free (nhà anh chị Thí) gần 20 người với thức ăn thức uống ê hề.

Hôm sau, sau buổi họp mặt tại nhà chị Thí thì chúng tôi lên đường đi Cruise. Khỏi nói Thầy Trò có không gian, thời gian trên chuyến Cruise Carnival quá tuyệt vời, luôn xúm xít gần nhau từ bữa ăn tối ở nhà hàng hay loanh quanh cả ban ngày. Khi được học trò ngồi quây quần, Cô Tiểu Bích thường cười nói tếu:

-“Mấy con thấy có ai được sung sướng hạnh phúc như Mạ không, Mạ...quen nhiều người nên chừ có con đông đủ giòng họ từ Nguyễn, Trần, Đinh, Lê, Hoàng v... v… và cũng có cả họ Hồ nữa, luôn quanh quẩn bện Mạ, đi mô là kéo một “rờ mọt” dài.

Sau khi NTN thành lập group, chúng tôi càng thân mật gắn bó hơn, vì sự liên lạc với nhau nhanh chóng và thuận tiện. Bắc Cali nhờ sự hướng dẫn của chị Tơ, thỉnh thoảng tổ chức những tiệc sinh nhật chung, tuy nhà chị nhỏ nhưng tấm lòng chị đầy tình nghĩa. Có tin buồn từ gia đình chị em, chị báo tin rồi tất cả hẹn nhau đủ mặt thăm viếng tại nhà quàn. Thầy Rạng trong thời kỳ chữa bệnh, thầy Nhuận qua đời, chị kêu gọi quyên góp và gởi về chia sẻ nỗi đau. Mỗi khi có Thầy Cô hay các bạn từ VN sang chơi, dù bận rộn cỡ nào chị em cũng cố gắng thu xếp thì giờ để vui chơi ăn uống thân mật.

Tình cảm bao la nhất là cô Hiệu trưởng Tiểu Bích, tuy sống vùng Sacramento nhưng ai ở VN qua San Jose, Cô đều biết hết. Có lần Nguyên (nay con mắt đã bị mờ) đến nhà tôi, Cô gọi phone không biết bao nhiêu lần muốn gặp mặt Nguyên. Lo nghĩ Cô nay đã xấp xỉ 80 tuổi hạc, nên Kim Cúc tuy đang về thăm nhà con gái dưới vùng Cô ở, nhưng cũng chạy lên đón tôi và Nguyên về lại nhà Cô vui chơi một ngày, Cô muốn chúng tôi ở lại nhà Cô, nhưng sau cũng thông cảm khi chúng tôi tường tình bao nhiêu thứ gia duyên ràng buộc.

Lần khác bạn Tuân qua cũng vậy, Cô cũng ao ước được gặp...và rồi cũng lại Kim Cúc đón chở chúng tôi về quãng đường xa gần 3 tiếng đồng hồ cho Cô vui, còn tình cảm nào thấm đậm như vậy nữa giữa tình Thầy Trò của ngôi trường nho nhỏ, xinh xinh nằm trong Nội Thành hơn mấy chục năm về trước.

Sau những lần họp mặt, nhờ sự ủng hộ đóng góp nên dư được số tiền khá lớn, trưởng ban tổ chức Xuân Ba cũng chuyển về ban liên lạc VN để giúp Thầy Cô già bệnh và quà cáp ngày Tết, ngoài ra thỉnh thoảng chị em cũng đóng góp mỗi khi có hoàn cảnh cấp bách cần thiết. Sẽ thiếu sót nếu không kể đến các ông rể quá tốt bụng như như rể Vinh, rể Tân đã ủng hộ số tiền lớn trong các buổi tổ chức, các rể khác Đăng Anh, Lộc Lê, Hoàng Lương cũng công góp sức đáng kể như đưa đón từng người đến, dàn dựng sân khấu, lo kỹ thuật v v…

Thêm điều may mắn nữa là chị Xuân Ba có quen anh Bảo Trâm chuyên làm tranh thơ, nên NTN đã có được trang tranh thơ tuyệt đẹp.

Đây là NTN ở hải ngoại, còn trong nước tôi cũng thấy được những hình ảnh thật đáng quý đáng trân trọng như bài học Phật pháp. Đặc San và Thơ NTN do thầy Tần Hoài Dạ Vũ khởi xướng.

Chung một mái trường, khi lớn lên mỗi người mỗi thân phận ...kẻ cắp rổ bán bánh bột lọc, người làm bác sĩ, có bạn đã bị liệt ngồi xe lăn, có bạn nay mù đôi mắt ...nhưng không phân biệt sang hèn hay địa vị danh vọng, họ vẫn thường quyên góp giúp mọi hoàn cảnh của bạn. Có lần chúng tôi chuyển về chút đỉnh, một sáng, sau buổi uống cà phê cùng nhau, họ lên Kim Long tìm đến ngôi nhà xiêu vẹo tăm tối để thăm và giao tiền, họ ngồi xoay quanh chiếc xe lăn của bạn chụp hình gởi tôi xem ... Một bức hình thật đẹp, thật ý nghĩa trong cuộc đời. Tấm hình giá trị của tình bạn, của chân lý yêu thương giữa thế gian này NTN tại Sài Gòn thì luôn tay xách, tay mang thực phẩm và tiền bạc lặn lội tìm về các vùng xa hẻo lánh thăm Cô Thầy nghèo do Thanh Thu làm trưởng nhóm, thể hiện tinh thần “Nhất tự vi sư, bán tự vi sư” của lớp học trò biết Nhân, Lễ, Nghĩa, Trí, Tín. NTN.

ở Huế có Chị Nhuỵ và Mai B “ăn cơm nhà vác ngà voi” lo đủ chuyện đau ốm của Cô Thầy già, những hoàn cảnh khó khăn chị em NTN, ôi những tâm hồn thật cao quý và kiên trì.

Từ ngày có sự liên kết, tôi như thêm nguồn sinh lực, thêm sức sống, thêm niềm vui có được bóng mát của tâm linh, xoa dịu sự cằn cỗi đi dần tới tuổi già. Bạn là người dìu dắt tôi trở về với màu hoa Phượng trong sân trường, với buổi chiều vàng đang xuống ...giọng thầy Hạnh đọc trầm đều, ấm áp đoạn văn của William Shakespeare về tác phẩm “Othello”, hay khi gió Thu reo ngoài khung cửa, tiếng cô Nga thì thầm gởi hồn theo Lưu trọng Lư:

 “Em không nghe mùa Thu

Dưới Trăng mờ thổn thức

Em không nghe rạo rực

Hình ảnh kẻ chinh phu

Em không nghe rừng Thu

Lá Thu rơi xào xạc

Con Nai vàng ngơ ngác

Đạp trên lá vàng khô”

Tôi thấy bạn từ khung trời cũ ...mỗi buổi tan trường trên con Đường Phượng Bay, hồn nhiên thánh thiện với mái tóc thề buông xõa, với ánh mắt chứa đựng mộng mơ của thời con gái Huế.

Minh Thúy