title

NƯỚC MẮM NỖI LO CỦA MỌI GIA ĐÌNH VIỆT TA.

Lê Hoàng Phương.

oOo

Từ ngày 6 tháng 4 năm nay, tại xứ Việt, ngư dân đã phát hiện cá chết bị dạt vào bờ tại vùng biển Kỳ Anh, Hà Tĩnh, và những ngày sau tiếp diễn tại Tỉnh Quảng Bình, sau đó liên tục lan vào vùng biển các Tỉnh Quảng Trị, Huế nữa .

Theo một Chuyên gia về độc tố nói với BBC Tiếng Việt: 

‘’Những loại có thể làm cho cá, thủy sản ven biển chết nhanh, và nhiều như vậy, chỉ có thể là chất độc và cực độc. Cá chết là một hiện tượng ‘’hy hữu’’, và nguyên nhân có thể vì ‘’chất cực độc’’, nếu người ăn phải cá chết cũng sẽ bị nhiễm độc luôn !’’.

Rồi cá voi cũng bị chết dạt vào bờ!

Sau khi có nguồn tin cá chết hàng loạt ven biển, nhiều xe đông lạnh đã kéo đến thu mua cá chết mà người dân vớt được ven bờ. Người ta nghi ngờ, các xe đông lạnh đi thu mua cá chết về để làm nước mắm đấy !.

Sợ ăn phải nước mắm thấm chất độc vì cá chết, hiện nay trong nước, mọi gia đình đã bắt đầu mua nước mắm về tích trữ để ăn dần, thậm chí còn tích trữ cả muối vì sợ nước biển nhiễm độc nữa !.

Cơn sốt nước mắm lan đến hải ngoại.
Bữa ăn của những gia đình Việt Nam không thể thiếu món nước mắm sống, nước mắm pha, chưa nói đến việc kho cá, nấu canh, do đó trong cái xe đi chợ của quý bà nội trợ, ít nhất cũng có vài ba chai nước mắm đủ loại.

Cá chết ở miền Trung Việt Nam.
Trước khi nói đến chuyện nước mắm ở Mỹ, chúng tôi đã gọi điện thoại đi Canada và Úc. Một người bạn ở Melbourne, Úc Châu, nơi có khoảng 60.000 người Việt biết ăn nước mắm, đã ngạc nhiên vì câu hỏi của tôi: 

‘’Không nghe mấy bà nói chuyện gì về việc tích trữ nước mắm vì vụ cá chết ư !’’

Câu trả lời của một ký giả Thời Báo, Toronto, Canada là: 

‘’Làm gì có chuyện thiên hạ đổ xô đi mua nước mắm ở đây. Bộ bên Mỹ có vậy sao ?’’

Quả là ở Mỹ có chuyện người ta đua nhau đi mua nước mắm!
Nói đến người Việt ở hải ngoại, chúng ta phải nhắc đến California, và thói quen của người Việt trong nước không khỏi không ảnh hưởng đến dân Việt ở đây, tiêu biểu nhất là người Việt ở Quận Cam, CA, một Quận đông người Việt nhất ở Mỹ.

Đàn ông cũng quan tâm chuyện nước mắm tuốt !!!
Người điều hành chợ Green Farm trên đường Magnolia, cho chúng tôi biết, việc thiên hạ ùn ùn đi mua nước mắm, vì sợ nay mai nước mắm độc, làm từ cá chết là có thật. Nhưng việc đó xảy ra trong tháng 5, bây giờ khách hàng đã tích trữ đủ ở nhà rồi, nên gian hàng nước mắm trở lại bình thường thậm chí là ế nữa.

Nhưng trái lại, đối với chị Trần Thị Thu, cư dân Thành Phố Wesminster, mà chúng tôi gặp tại Chợ ABC thì cho biết: lần nào đi chợ, chị cũng mang về vài chai nước mắm. Chị muốn giữ một ít chai nước mắm phòng xa, nhưng mua cả thùng thì nặng, nên chỉ mỗi lần ‘’tha’’ một ít, bây giờ ở nhà cũng có vài chục chai đầy nhà rồi !.

Trong chiếc xe đi chợ của một phụ nữ khác, không muốn nói tên, trước khi đi một vòng mua các thứ khác, cô ghé hàng nước mắm đầu tiên, mua trước ba chai cho khỏi quên. Cô nói, gia đình cô ăn nước mắm không nhiều, nhưng mỗi lần đi chợ cô mua dư ra, sau này lỡ có gì, còn có nước mắm để dành sẵn mà dùng !.

Bà Nguyễn Lộc, ở Thành Phố Fountain Valley, sau khi chọn lựa nhãn hiệu và giá cả, bà đã mua nguyên một thùng 12 chai chất lên xe. Bà cho biết: nghe người ta đồn đãi rồi đây, nước mắm sản xuất từ Việt Nam, Thái Lan có nhiễm độc, bà không quan tâm, nhưng nghe người ta nói mãi, đây là lần đầu tiên bà mua nguyên thùng. Làm nội trợ, thì phải lo chuyện ăn uống cho cả nhà, thôi thì người ta sao, mình vậy mờ !

Một ông cụ khác vừa đẩy xe ra khỏi cửa chợ, qua câu chuyện biết ông là cựu quân nhân, với một thùng nước mắm và một thùng bia trong xe, đã trả lời với phóng viên:

‘’Tôi không tin chuyện cá chết mà người ta đem làm nước mắm. Vả lại cá chết ở miền Trung, còn Phan Thiết, Cà Mau, Phú Quốc, Thái Lan...nổi tiếng là những nơi sản xuất nước mắm nổi tiếng, đâu có nghe ai nói cá chết đâu !’’

‘’Vậy sao ông lại mua nước mắm nhiều vậy!’’

‘’Người ta thường nghe lời đồn đãi mà không suy nghĩ, đổ xô đi tích trữ nước mắm, làm lợi cho bọn con buôn. Bà xã tôi nghe đồn rồi đây không có nước mắm, nước mắm lên giá, thì tôi cũng mua cho bả vui lòng vậy mà! Thùng nước mắm là của bả, còn thùng Heineken là của tui ! Khi nào Heineken lên giá, tui mới lo na!’’

Cá chết, nước mắm lên giá.
Vào thời điểm hạ tuần tháng 5.2016, ở Bolsa rất nhiều chợ treo bảng ‘’Hết Nước Mắm!’’. Gian hàng nước mắm được quý bà ‘’chiếu cố’’ trước nhất !.
Không biết chiêu này là thật hay giả, nhưng nghe tin đồn đãi, tuần sau, người ta lại ùn ùn đi mua...nước mắm! Nhưng nước mắm đã lên giá.
Cá chết ở xa nửa vòng trái đất, mà tại Mỹ nước mắm lại lên giá!

Trong khi đi tìm hiểu chuyện nước mắm tại một ngôi chợ tương đối đắt khách trên đường Magnolia, cô Manager đã từ chối trả lời những câu hỏi của chúng tôi. Cô cho rằng nếu nói chuyện nước mắm, sẽ đụng chạm đến những người bán sỉ (wholesale). Như vậy chủ chợ và những người bán sỉ cùng có quyền lợi, phải bảo vệ cho nhau, và chuyện nước mắm tăng giá là có thật, tuy không nhiều.

Chai nước mắm ‘’Việt Hương Ba Con Cua’’ phổ thông nhất, ngày thường có khi sale chỉ $3.49. có ngày lên đến $3.99. Ngày 4 tháng 5, tại Chợ TP. trên đường Brookhurt, một chai ‘’Ba Con Cua’’ đã được bán ra với giá $5.99. Sau khi bị khách hàng khiếu nại, chợ này đã hạ giá xuống $3.99, nhưng hạn chế, mỗi khách hàng chỉ mua được hai chai. Ðiều đó chứng tỏ nước mắm là món hàng được nhiều người mua, mà muốn mua số lượng lớn cơ !.

Loại nước mắm Red Boat, được quảng cáo cho rằng do một Kỹ sư người Việt ở Mỹ bỏ job lương cao ở Mỹ đã về Phú Quốc làm nước mắm nhỉ, một chai nhỏ 525ml, từ $3.99 hôm nay thấy ghi giá là $6.99, đắt nhất trong các loại nước mắm. Tháng trước có chợ bán tới $7.59, đúng là giá ‘’cắt cổ !.’’

Sự thật ra sao ?
Ðể kết luận chuyện nước mắm, tôi xin mượn lời của ông cụ cựu quân nhân mà tôi đã được gặp ở khu chợ Mom: 

‘’...cá chết ở miền Trung, còn Phan Thiết, Cà Mau, Phú Quốc, Thái Lan...nổi tiếng là những nơi sản xuất nước mắm nổi tiếng, đâu có nghe ai nói cá chết!’’

Chọn nhãn hiệu và giá cả.
Một ông chủ chợ ở Bolsa có quen biết, đã nói thẳng với tôi:

‘’Thời này, làm gì có chuyện nước mắm (làm từ) cá mà lo. Có hãng đi mua nước mắm nhĩ về, cứ tỷ lệ, pha thành 5 hay 7 lít, pha bột ngọt, đường và màu cho vào là có một nhãn hiệu mới!

Thời nay có hóa chất mùi cà-phê, mùi cam, mùi xoài...thì cũng có mùi...cá. Mùi và màu, cộng với nước, muối là có...nước mắm. Cái tội là người Việt Nam bỏ nước ra đi được, nhưng không thể bỏ được món nước mắm! Ông cứ ăn thoải mái đi, chết tôi...đền.’’

Câu nói này nghe quen quen, y như câu nói của bí thư CS Quảng Nam- Ðà Nẵng!