Thực & Ảo – Một Tháng Trump Cầm Quyền
Một tháng kể từ ngày TT Trump lên cầm quyền, chính trường Mỹ dậy sóng. Không phải chỉ dân Mỹ xôn xao với những tin tức giật gân, những quyết định bất ngờ mà những nhà lãnh đạo trên thế giới cũng bàng hoàng tìm cách đối phó.
Ngoài chính sách trục xuất di dân lậu một cách quyết liệt đã được thông báo rộng rãi trong chương trình vận đông tranh cử của ông Trump - bài trước chúng ta đã bàn về việc này - những chính sách khác của ông TT bạo gan khó đoán này phần lớn đều nhắm vào nền kinh tế Mỹ, như con tầu đang trên đà lao xuống vực thẳm.
Tình Trạng Kinh Tế Mỹ
Phần lớn dân chúng thế giới đều nghĩ rằng Mỹ là một siêu cường đứng đầu hoàn vũ, nơi tự do dân chủ được tôn trọng, kinh tế phát triển tột bực, quân đội hùng mạnh không đối thủ. Nhưng thực tế kinh tế Mỹ tang thương hơn những ảo tưởng trên nhiều. Điều tệ hại nhất mà ai cũng biết là món nợ quốc gia (national debt), đây như một chứng ung thư nguy hiểm, cánh tả cố tình không nói tới và tìm mọi cách khiến người dân đừng nghĩ tới!
Tính đến ngày 20 tháng 2, 2025 chính phủ Mỹ đang thiếu nợ ba mươi sáu ngàn hai trăm hai mươi tỷ ($36.22 T). Điều tệ hại là theo Ủy ban Kinh tế Hỗn hợp (Joint Economic Committee) mỗi ngày số nợ đó tăng lên $5.64 tỷ (*những con số đều viết theo kiểu Mỹ*), hay $234.99 triệu đô mỗi giờ, $3.92 mỗi phút, $65,275 USD mỗi tích tắc! [1]
Số nợ công của Mỹ tăng khủng khiếp như vậy vì cách xài tiền hoang phí, thiếu kiểm soát của chính quyền Hoa Kỳ trong vài thập nien qua.
Bộ Tài chánh Mỹ (Treasury Department) hôm 18 tháng 10, 2024 tiết lộ rằng thâm thủng ngân sách của Hoa Kỳ trong năm tài chánh 2024 đã tăng lên đến $1.833 tỷ USD!
Chỉ tính tiền lời cần phải chi trả cho món nợ công trên cũng đã lên đến $1,126 tỷ (tăng gấp đôi năm 2020). Con số này cũng gần gấp ba lần GDP của Việt Nam năm 2024 và cao hơn ngân sách hằng năm của khoảng 70% các nước trên thế giới.
Trước tình trạng này, bất cứ ai có đầu óc bình thường, có chút quan tâm đến nước Mỹ, đều thấy nền kinh tế Mỹ cần phải cải thiện, tình trạng này cần phải giải quyết nếu không nước Mỹ sẽ sập tiệm, sẽ chết chỏng gọng (belly up - gone bankrupt).
Phần lớn dân Mỹ nhận thức điều này nên đã bầu cho ông Trump, một nhân vật dám nói dám làm, toàn ra những độc chiêu quái dị, bạn và thù đều khó lòng lường trước. Ông Trump lại được một tay “chọc trời khuấy nước” Elon Musk phù tá. Tay này cũng ra tay quyết liệt, hạ thủ không chút nương tình. Với nội lực là người giầu nhất hành tinh, tâm̀ cơ của một thiên tài khoa học và kinh tế, ông Musk có thể giúp TT Trump đạt được những điều gần như không tưởng đối với những TT Mỹ thời cận đại. * Vị trí của Elon Musk đối với nhiêm kỳ II của TT Trump làm nhiều người Việt liên tưởng tới Trần Thủ Độ đời Trần hay Nguyễn Trãi thời Hậu Lê.
Một lời hứa quan trọng của ông Musk khi nhận trách nhiệm điều hành DOGE (Department of Government Efficiency) là sẽ tìm cách giảm ngân sách của Mỹ 2 ngàn tỷ ($2 trillion) một năm! Điều này vô vô cùng khó bởi lẽ gần 75% ngân sách đã là những chi tiêu bắt buộc (mandatory spending) không thể đụng tới, gồm An sinh Xã hội (social security) = 36%; Medicare = 22%: Medicaid = 15%. [2]
Mới đây chính quyền TT Trump – qua DOGE - đã “sờ gáy” hai cơ quan USAID và Sở An sinh Xã hội, từ đó gây ra rất nhiều tranh cãi.
Trường Hợp USAID
Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (U.S. Agency for International Development) được lập ra và hoạt động với mục đích hỗ trợ cho các quốc gia đang phục hồi sau những thảm họa, hoặc đang trong nỗ lực thoát đói giảm nghèo, đồng thời cũng thúc đẩy những cải cách theo tinh thần dân chủ.
Vừa chạm đến USAID, TT Trump hôm thứ Hai ngày 3 tháng 2, 2025 đã la toáng lên rằng cơ quan này hiện được điều hành bởi “những kẻ khùng cực tả” (radical left lunatics) và đang có sự gian lận nghiêm trọng tại đây. Ông Musk, người phụ trách DOGE, cũng liên tục tuyên bố USAID là một tổ chức tham nhũng và tội phạm (a corrupt and criminal organization).
Sở dĩ USAID với mục tiêu nhân đạo và ngân sách $40 tỷ (chưa tới 1% ngân sách toàn quốc) nhưng bị chính quyền TT Trump chỉ trích dữ dội như vậy vì cho rằng USAID đã trở thành quỹ đen của cánh tả, nơi đây tiền thuế của dân Mỹ không dùng để phục vụ đất nước nhưng để quảng bá những tư tưởng sai lệch, thực hiện những chính sách “quái đản” của cánh tả. Cơ quan này đồng thời tạo dịp cho các quan chức tham nhũng, chôm chỉa tiền thuế của người dân Mỹ vô tội vạ núp dưới danh nghĩa những viện trợ bá vơ.
Thứ Hai tuần trước (17/2/2025) Nhà Trắng đã đưa ra một danh sách các dự án do USAID tài trợ, được mô tả là những ví dụ về lãng phí và lạm dụng của cơ quan này. Như: - $1.5 triệu để “thúc đẩy DEI tại nơi làm việc” ở Serbia - $47,000 cho một vở kịch chuyển giới tại Colombia - $32,000 cho việc in truyện tranh chuyển giới tại Peru - $2 triệu cho việc thay đổi giới tính và hoạt động LGBT ở Guatemala - $2.5 triệu cho xe điện tại VN - $57 triệu để thúc đẩy du lịch ở Ai Cập và Tunisia - $27 triệu cho “túi quà tái hoà nhập” cho những người Trung Mỹ bị trục xuất. … Và những số tiền trả cho các cơ quan truyền thông Politico, Reuters, BBC, …
Nhưng điều khiến nhiều người Mỹ “sôi máu” nhất là việc USAID đã cung cấp, gián tiếp tài trợ cho Hamas (khoảng $122 triệu), Hezbollah, Taliban và các nhóm khủng bố khác trên khắp Trung Đông, Phi Châu, Tây và Trung Á cũng như những người ủng hộ họ. Đặc biệt Nam Phi cũng hay được nhắc đến vì trong xuất 20 năm qua Mỹ đã chi hằng tỷ đô la để hỗ trợ người dân xứ này, trong việc phòng chống và chữa trị AIDS-HIV, nhưng gần đây Nam Phi lại đi tập trận chung với Nga và Trung cộng! Để làm gì? Nếu không phải để tương lại đánh lại Mỹ!
Chính vì những chi tiêu không đúng chỗ trên, chính quyền TT Trump vừa ra lệnh tạm dừng gần như tất cả các chương trình của USAID trong khi chờ xem xét 90 ngày. Đồng thời phần lớn nhân viên của cơ quan này (khoảng 13 ngàn người) cũng được lệnh tạm “nghỉ hành chánh” (administrative leave), chỉ những nhân viên cốt cán được giữ lại.
Không ai phủ nhận những chương trình viện trợ nhân đạo, cứu giúp những thành phần bất hạnh, cùng khổ trên khắp địa cầu mà USAID đã thực hiện. Những người tị nạn cộng sản chúng ta trực tiếp hay gián tiếp đều chịu ơn của USAID, qua Cao ủy Tị nạn Liên Hiệp Quốc (UNHCR), qua sự bảo trợ của các hội nhà thờ như USCC. Tại quê hương Viêt Nam, rất nhiều trung tâm nuôi dưỡng và chăm sóc những em mồ côi, những người khuyết tật, bị bệnh nan y (như cùi hủi, HIV, …) cũng được những cơ quan như Caritas VN giúp đỡ. [3]. Do những lý do tích cực này mà nhiều vị lãnh đạo tinh thần đã lên tiếng phê bình và đề nghị không nên xóa xổ USAID.
Theo thiển ý, mong rằng USAID vẫn sẽ tiếp tục được tài trợ, nhưng để bảo đảm tính minh bạch và phù hợp với sứ mạng nhân đạo ban đầu của mình, cơ quan này cần phải được giám sát chặt chẽ. Việc đặt cơ quan này dưới thẩm quyền của Bộ Ngoại giao xem ra cũng hợp lý, nếu cứ để cơ quan này độc lập, theo đuổi những chính sách phù phiếm thì chỉ có lợi cho những quan chức tham nhũng, thiệt hại cho ngân quỹ quốc gia chứ chẳng được tích sự gì.
Trường Hợp Sở An Sinh Xã Hội (ASXH)
Chính quyền của TT Trump luôn tuyên bố rằng sẽ không có việc cắt giảm Medicare hoặc An sinh xã hội, đến cả thuế trên An sinh xã hội cũng sẽ được bỏ. Nhưng mấy ngày qua TT Trump và người cố vấn của ông, tỷ phú Elon Musk, liên tục chỉ trích cách hành xử thiếu trách nhiệm của Sở ASXH như những người 100, 200 thậm chí 300 tuổi vẫn còn trong danh sách nhận tiền An sinh xã hội.
Hôm thứ Ba tuần trước TT Trump nói tại cuộc họp báo ở Florida rằng “Chúng ta đang có hằng triệu, hằng triệu người trên 100 tuổi nhận tiền ASXH. Họ (sở này) rõ ràng là gian lận hoặc bất tài”. Ông Musk hôm Chủ Nhật đăng bài trên X nêu rõ: “Theo dữ liệu của sở ASXH đây là nhóm tuổi được đặt thành FALSE.” Ông trưng ra một hình chụp dữ liệu và kết luận một cách mỉa mai: “Có lẽ cõi âm là có thật và có rất nhiều ma-cà-rồng đang thu thập ASXH!” (Maybe Twilight is real and there are a lot of vampires collecting Social Security.)
Báo chí cánh tả mấy ngày qua ra sức bào chữa cho những thống kê của sở XH và chỉ trích TT Trump và Musk là đã đọc sai dữ liệu của sở ASXH. Chuyện cả chục triệu người trên 115 tuổi vẫn còn trong danh sách của sở XH, chưa bị cho là đã chết là chuyện có thật, nhưng không phải tất cả những người này vẫn được lãnh tiền ASXH.
Những người có trách nhiệm đổ thừa rằng thống kê có nhầm lẫn là do phần mềm dựa trên ngôn ngữ lập trình (programming language) COBOL. Ngôn ngữ này mỗi khi đọc một người có ngày sinh không rõ ràng, thiếu sót sẽ tự động cho người này trên … 150 tuổi! [4]
Thật đúng như câu tục ngữ của ông cha mình “cháy nhà mới ra mặt chuột”! Nếu dịp này không bị DOGE khui ra, ít người biết tại một xứ sở luôn tự hào kỹ thuật cao đứng đầu thế giới mà sở ASXH và nhiều cơ quan then chốt khác của Mỹ vẫn còn đang dựa trên hệ thống … COBOL! Cái ngôn ngữ lập trình cổ lỗ sĩ này được tạo ra năm 1959, lúc đó tôi còn đang học tiểu học. Khi học lại bên Mỹ chương trình kỹ sư điện toán (Comp Engr) phần lớn sinh viên kỹ sư chúng tôi đều coi thường COBOL, cho rằng đây là ngôn ngữ của thống kê, chẳng có gì sáng tạo. Ngôn ngữ gì mà instructions nhiều hơn assembly! Cuối câu mà thiếu dấu chấm khi chạy “compiler” sẽ nhảy ra cả trăm lỗi! Mỗi hàng chỉ đọc được tối đa 72 characters, chỉ cần viết thêm một nét là cả người và máy (thường là mainframe DEC-VAX hay IBM 360/380) đực mặt ra nhìn nhau vì máy không đọc được!
Những người chủ trương vẫn xài hệ thống COBOL lập luận rằng: - Hệ thống này vẫn còn xài được sao phải bỏ đi? – Ai đến tuổi 115 cũng tự động bị hệ thống ngưng trả tiền – Việc chuyển đổi hệ thống sẽ tốn trên $50 triệu – Tốn nhiều thời gian để chuyển 50 – 60 triệu dòng “code” sang hệ thống mới. Họ còn dựa vào báo cáo của sở XH tháng 3/2023 và tháng 7/2024 chỉ có 18.9 triệu người sinh trước năm 1920 còn báo cáo còn sống chứ mấy. Cuộc kiểm soát vào tháng 7/2024 cũng xác định SSA từ năm 2015 đến 2022 trả lộn có $71.8 tỷ chớ bao nhiêu. [5]
Nhưng nhiều người muốn thay đổi lại cho rằng thà phải tốn công, tốn của một lần để có hệ thống mới chính xác hơn, linh động hơn, cập nhật hơn chớ cứ dùng hệ thống quá đát này càng ngày càng lỗi thời, chậm chạp, thiệt hại ngân quỹ. Đừng nói Trung cộng đến cậu Ủn cầm tinh con hợi cũng dám cười vào mặt chú Sam!
Đương nhiên tôi cũng thuộc thành phần muốn đổi hệ thống sang hệ thống mới. Nhưng phe muốn duy trì hệ thống cũ cũng không kém thế, phải chăng ảnh hưởng của những hãng lưu trữ hồ sơ như IBM quá lớn. Người Mỹ cũng có câu nói ba phải: “Có hai loại kẻ ngốc. Người đầu nói cái này cũ do đó tốt. Người kia lại nói cái này mới do đó tốt hơn”! (There are two types of fool. The first says “This is old and therefore good”, and the other says “This is new and therefore better”). Dù sao qua trường hợp sở ASXH cũng nêu rõ một điều là mọi hồ sơ, mọi dữ kiện cần phải cập nhật thường xuyên. Tôi có kinh nghiệm bản thân, một lần được trao phụ trách một đoàn thể nhỏ, trên giấy tờ có 180 đoàn viên hoạt động nhưng khi kiểm chứng thực sự chỉ có 110 người vì có 16 người đã ngỏm cù tèo, số còn lại không biết biến đi đâu, không thể liên lạc.
Vấn đề An sinh Xã hội đã rắc rối thế, lĩnh vực Medicaid chắc chắn còn phức tạp hơn nhiều. Những ngày tới chúng ta sẽ chứng kiến nhiều màn đấu chưởng ly kỳ giữa chính quyền TT Trump qua DOGE và bộ máy nhà nước ù lì – làm hết giờ chớ không hết việc. Đây là cơ hội bằng vàng vì cánh tả đi quá đà (như “cancel culture”, “defund police”, văn hóa “thức tỉnh”, chương trình DEI, con cái sinh ra không được ghi trai hay gái, nhà vệ sinh dùng chung, …) khiến dân chúng quay lưng chán ghét, nhờ vậy Trump thắng cả phiếu cử tri đoàn và phiếu phổ thông, thắng trên cả 7 tiểu bang chiến địa. Có cả thiên thời - địa lợi - nhân hòa còn chờ gì nữa mà không cải tổ mạnh vào. Nhưng xin chậm lại và chắc hơn, tuyệt đối không làm gì vi hiến hay đứng trên luật pháp, nếu không sẽ tạo ra phản ứng ngược và cơ hội nước Mỹ chuyển mình vươn lên sẽ gặp rất nhiều khó khăn vậy.
Phạm Mạnh Tuấn – Một Tháng Trump Cầm Quyền
--- ---
[2] Các cụ mình hay nói: “Hứa là một chuyện làm hay không lại là chuyện khác”, DOGE làm giảm được khoảng $500 tỷ/ năm đã là quý lắm rồi. Có người hứa tuy không thích Tesla, nhưng nếu ngân sách giảm được $1 ngàn tỷ, để ủng hộ Musk, sẽ mua chiếc Tesla 2026 Roadster –Founder’s Edition).
[3] Thú thực tôi nghĩ là có, nhưng không biết rõ USAID giúp Caritas VN cách nào và ra sao.
[5] https://abcnews.go.com/Politics/musk-misreads-social-security-data-millions-dead-people/story?id=118960821
No comments:
Post a Comment