Saturday, June 3, 2023

Liên Hoan Điện Ảnh Cannes 2023

Ngày thứ bảy hôm nay, Liên Hoan Điện Ảnh Cannes trao tặng giải thưởng cho các phim tranh tài. Đặc biệt VN được để ý vì có hai nhà đạo diễn nhận được sự khen thưởng.

Truớc nhất, giải Camera d’Or về tay Đạo diễn Phạm Thiên Ân với cuốn phim "L’Arbre aux papillons d’or" (Cây với những con bướm vàng) kể lại chuyện một người em trai, đi tìm anh mất tích từ nhiều năm và buồn khổ thay, cô chị dâu đi với con bị tai nạn xe chết, nhưng đứa con thoát nạn. Cậu em trai này phải đem xác chị dâu cũng như dẫn đứa bé từ Sài Gòn về quê chôn cất. Cuốn phim quay nhiều cảnh đẹp mộc mạc hoang dã của đồng quê VN, lẫn trong phim là nổi buồn, nổi mất mát khi người thân qua đời đột ngột, và để giải thích định mệnh nghiệt ngã thì đi tìm sự giải đáp nơi tôn giáo.
Đạo Diễn VN Phạm Thiên Ân

Một nhà làm phim khác là Trần Anh Hùng, đoạt giải về “đạo diễn xuất sắc” cuốn phim "The Pot au Feu" nói về cách nấu ăn tài tình của một nữ đầu bếp Pháp ở thế kỷ thứ XIX, cô đầu bếp hợp tác với một nhà phê bình ẩm thực, cả hai tổ chức nhiều bữa ăn ngon, quảng bá nghệ thuật ăn uống Pháp. Cách quay phim chi tiết trong bếp trước cảnh chuẩn bị một món ăn của Đạo Diễn Trần Anh Hùng, làm người ta có cảm giác ngửi được mùi thức ăn thoát ra và phải thèm thuồng chảy nước bọt.

Trần Anh Hùng đã từng đoạt giải Camera d’Or năm 1993 với phim "L’Odeur de la Papaye Verte" (Mùi Đu Đủ Xanh) trong phim nữ diễn viên Trần Nữ Yên Khê đóng vai chính. (Sau đó cô trở thành vợ của nhà Đạo Diễn này). Trần Anh Hùng và vợ sống ở Paris, ông sinh năm 1962 tại Đà Nẳng, tị nạn sang Pháp năm 1975, nói tiếng Pháp vững vàng nên được xem như một Đạo Diễn Pháp. Ông đã thực hiện nhiều phim và đoạt nhiều giải thưởng.
Đạo Diễn Pháp gốc Việt Trần Anh Hùng.
Nữ diễn viên Trần Nữ Yên Khê có mặt trong buổi trao giải thưởng “đạo diễn xuất sắc” cuốn phim của chồng. Năm 1993, cô đóng vai một thiếu nữ giúp việc nhà (phim Mùi Đu Đủ Xanh) … với vẻ đẹp trong sáng, hiền hậu. 30 năm sau, thời gian trôi qua cũng làm phai mờ phần nào nét đẹp của cô… nhưng có ai thoát được sự "vô tình" của ngày tháng!

Liên Hoan Cannes cũng trao giải Diễn Viên Xuất Sắc cho Koji Yakusho trong phim Perfect Day của Nhật Bản và giải Cốt Chuyện Hay (Prix de Scénario) cho Phim Monster cũng của Nhật. Như vậy, ngoài giải thưởng cao quý nhất là Palme d’or trao cho Nữ Đạo Diễn Pháp Justine Triet với phim "Anatomie d’une Chute" , Ban Giám Khảo năm nay dành nhiều ưu đãi cho Châu Á.

Hôm nay có sự hiện diện đặc biệt của Jane Fonda (sinh năm 1937) để trao giải Palme d’Or cho nữ Đạo Diễn Pháp. Tuy đã 86 tuổi, bà vẫn giữ được nét tươi trẻ... (cũng nhờ “dao kéo” nhiều) nhưng dáng dấp bà trông còn quyến rũ. Cũng hay !

Thanh Vân tường thuật từ Paris

Comment:

Cần phải minh định rằng đạo diễn Trần Anh Hùng là người Pháp gốc Việt và Phạm Thiên Ân là người Việt đã định cư tại Mỹ từ vài năm nay.

Minh định như vậy để đặt ra một câu hỏi: Nếu họ ở Việt Nam và sáng tác nghệ thuật ở Việt Nam dưới lưỡi kéo kiểm duyệt ngặt nghèo thì liệu họ có nhiều cơ hội thắng được những giải thưởng cao quý như vừa qua ở LHP Cannes 2023 hay không?

Tưởng cũng nên nhắc lại là trước đây đạo diễn Trần Anh Hùng đã từng có bộ phim ‘Cyclo’ nhận được giải Sư tử Vàng tại LHP Venice năm 1995 lại bị phê bình nặng nề và cấm chiếu tại Việt Nam. Những người ra lệnh cấm phim cho rằng bộ phim trình bày thực trạng xã hội dữ dội, trần trụi quá. Người ta cho là bộ phim đầy những hình ảnh bạo lực, nhiều cảnh sex và hiện thực trong phim không đúng với thực tế Việt Nam

Để hiểu được nỗi lòng của ông Trần Anh Hùng, xin mời đọc bài báo “Đạo diễn Trần Anh Hùng trải lòng lý do 'ngại' về Việt Nam làm phim” đăng trên báo Thanh Niên ngày 28/09/2021 trong đường link dưới đây.

Xin phép được trích dẫn câu nói nổi tiếng của nhà thơ người Mỹ gốc Đức Charles Bukowski, người được gọi là "Nhà thơ vinh danh khu ổ chuột":

Kiểm duyệt là công cụ của những người có nhu cầu che giấu sự thật với chính họ và với những người khác. Nỗi sợ hãi của họ chỉ đơn giản là họ không có khả năng đối mặt với những gì là sự thật…” 

(Censorship is the tool of those who have the need to hide actualities from themselves and from others. Their fear is only their inability to face what is real…)

No comments:

Blog Archive