title

COVID-19 sẽ ‘biến mất’ trước tháng Tư năm nay(?)

Bài viết của Tiến sĩ Marty Makary - giáo sư Trường Y Johns Hopkins và Trường Y tế Công cộng Bloomberg.

Trong sáu tuần qua, số ca nhiễm COVID-19 đã giảm 77%. Vì sao tình hình diễn biến tốt hơn nhiều so với dự đoán của các chuyên gia? Tiến sĩ Marty Makary giải thích trong bài viết đăng trên Wall Street Journal.

Chạy đua với mức độ lây nhiễm cực thấp

Các cuộc xét nghiệm chỉ phát hiện được từ 10% đến 25% trường hợp nhiễm bệnh, tùy thuộc vào thời điểm có người nhiễm virus trong đại dịch. Áp dụng mức trung bình theo thời gian là 1 trên 6,5 cho 28 triệu trường hợp được xác nhận nhiễm bệnh, có nghĩa là khoảng 55% người Mỹ có khả năng miễn dịch một cách tự nhiên.

Đối với người đã chích ngừa, tính đến tuần này, 15% người Mỹ đã được chủng ngừa và con số này đang tăng nhanh. Cựu Ủy viên của cơ quan quản lý Thực phẩm và Dược phẩm, ông Scott Gottlieb ước tính 250 triệu liều thuốc sẽ được chích cho khoảng 150 triệu người vào cuối tháng Ba.

Có lý do để cho rằng cả nước đang chạy đua với mức độ lây nhiễm cực thấp. Vì ngày càng có nhiều người bị nhiễm bệnh, hầu hết trong số họ có biểu hiện nhẹ hoặc không có triệu chứng. Với quỹ đạo hiện tại, tôi cho rằng COVID sẽ gần như biến mất vào tháng Tư, cho phép người Mỹ tiếp tục cuộc sống bình thường.

Các nghiên cứu về kháng thể hầu như đánh giá thấp khả năng tự miễn dịch. Thử nghiệm kháng thể không thu được các tế bào T đặc hiệu với kháng nguyên, tế bào này sẽ phát triển “bộ nhớ” sau khi chúng được kích hoạt bởi virus. 90 năm sau, những người sống sót sau đại dịch cúm Tây Ban Nha năm 1918 được tìm thấy vào năm 2008, tế bào bộ nhớ vẫn có thể tạo ra các kháng thể trung hòa (neutralizing antibodies). 

Các nhà nghiên cứu tại Viện Karolinska của Thụy Điển phát hiện ra rằng tỷ lệ người có phản ứng tế bào T sau khi nhiễm COVID-19 nhẹ hoặc không có triệu chứng, luôn vượt quá tỷ lệ phần trăm người có kháng thể được phát hiện. Miễn dịch tế bào T thậm chí còn có ở những người tiếp xúc với các thành viên trong gia đình bị nhiễm bệnh nhưng không có triệu chứng. Một nhóm các nhà khoa học Anh vào tháng 9 đã chỉ ra rằng, cộng đồng y tế có thể đang đánh giá thấp mức độ phổ biến của khả năng miễn dịch từ các tế bào T được kích hoạt.

COVID-19 sẽ biến mất?

Các ca tử vong do COVID-19 ở Mỹ cũng cho thấy khả năng miễn dịch rộng hơn nhiều so với kết quả xét nghiệm dương tính. Khoảng 1 trong số 600 người Mỹ chết vì COVID-19. Con số khoảng chừng này, cho thấy nó chiếm tỷ lệ tử vong của tổng dân số là 0,15%, tỷ lệ tử vong do nhiễm COVID-19 là 0,23%. Những con số này chỉ ra rằng 2/3 dân số Hoa Kỳ đã bị nhiễm bệnh do virus này gây ra.

Trong các cuộc trò chuyện của riêng tôi với các chuyên gia y tế, tôi nhận thấy họ thường bỏ qua khả năng tự miễn dịch, cho rằng chúng ta không có dữ liệu. Trong khi một số nghiên cứu chứng minh rằng khả năng tự miễn dịch sẽ bảo vệ những người đã bị nhiễm COVID-19 trong người, cho đến khi có thêm vaccine.

Mức độ giảm nhanh chóng các ca nhiễm bệnh kể từ ngày 08-01 chỉ có thể được giải thích bởi khả năng miễn dịch một cách tự nhiên. Người Mỹ đi du lịch vào Giáng sinh nhiều hơn so nhiều tháng trước đó. Vaccine cũng được cung cấp chậm chạp, tỷ lệ được chích ngừa thấp.

Dự đoán của tôi rằng COVID-19 sẽ gần như biến mất vào tháng Tư dựa trên dữ liệu phòng thí nghiệm, dữ liệu toán học, tài liệu đã xuất bản và các cuộc trò chuyện với các chuyên gia. Nhưng nó cũng dựa trên quan sát trực tiếp về việc xét nghiệm, đặc biệt là đối với người nghèo. Nếu bạn sống trong một cộng đồng giàu có, nơi mà người ta hay lo lắng và cảnh giác về dịch bệnh việc đi xét nghiệm nhiều. Xét nghiệm thì sẽ phát hiện ra bệnh. Nhưng đối với những khu vực có thu nhập thấp, bạn có thể thấy rất ít người bị nhiễm COVID-19, chẳng qua là đâu có nhiều người đi xét nghiệm đâu mà phát hiện ra. Nhưng hãy nhớ rằng, hầu hết các trường hợp bị nhiễm virus không có triệu chứng vẫn kích hoạt khả năng tự miễn dịch.

Nhiều chuyên gia, cùng với các chính trị gia và nhà báo, e ngại khi nói về quyền miễn dịch cộng đồng. Nhưng khả năng miễn dịch cộng đồng là kết quả tất yếu của việc lây lan virus và chích ngừa. Khi chuỗi lây truyền virus đã bị phá vỡ ở nhiều nơi, nó sẽ khó lây lan hơn – kể cả các biến chủng mới.

Khả năng miễn dịch cộng đồng đã được ghi nhận rõ ràng ở thành phố Manaus của Brazil, theo các nhà nghiên cứu đăng trên Lancet báo cáo tỷ lệ nhiễm COVID-19 là 76%, dẫn đến sự lây nhiễm chậm lại đáng kể. Các bác sĩ đang theo dõi một chủng mới có nguy cơ làm mất khả năng miễn dịch trước đó. Nhưng ở các quốc gia nơi các biến thể mới đã xuất hiện, chẳng hạn như Vương quốc Anh, Nam Phi và Brazil, cũng đang chứng kiến sự sụt giảm đáng kể số ca nhiễm mới hàng ngày.

Các nhà khoa học không nên che giấu sự thật

Nguy cơ biến thể mới hoặc khả năng tự miễn dịch nên là một lời nhắc nhở rằng COVID-19 sẽ tồn tại trong nhiều thập niên sau khi đại dịch kết thúc. Vì thế, cần phải nhanh chóng bào chế, cấp phép và quản lý một loại vaccine nhắm mục tiêu đến các biến thể mới.

Một số chuyên gia y tế đồng ý với dự đoán của tôi, rằng từ tháng Tư, COVID-19 sẽ từ từ biến mất, nhưng đề nghị tôi không nên nói công khai về khả năng miễn dịch cộng đồng. Họ nói, biết được điều này, mọi người có thể trở nên tự mãn và không đề phòng hoặc có thể từ chối chích ngừa. Nhưng các nhà khoa học không nên thao túng công chúng bằng cách che giấu sự thật. Chúng ta khuyến khích mọi người đi chích ngừa, chúng tôi cũng cần mở cửa lại trường học và xã hội để hạn chế thiệt hại của việc đóng cửa và cách ly kéo dài quá lâu.

Lập kế hoạch dự phòng cho một nền kinh tế tái mở cửa vào tháng Tư, có thể mang đến một luồng không khí mới cho những người đang tuyệt vọng và những người đã mất mát quá nhiều vì đại dịch kéo dài suốt hơn một năm qua.

Đ.T. (lược dịch)