title

Học Cái Khôn

Hình minh họa

Tối qua ngủ được, sáng sớm chị Ngà thức dậy, khỏe khoắn, lòng vui vui. Đứng lên quơ tay quơ chưn, làm vài động tác cho giãn gân cốt. Hai cánh tay dơ lên cao khỏi đầu, hạ xuống ngang vai, rồi khỏi hông. Hít thở vài cái. Một hồi.

Chị Ngà vô bếp nấu nước pha cà phê rồi vô làm vệ sinh, xong, chị trở ra bếp rót một ly bưng ra sân sau, đi một vòng “kinh lý ấp chiến lược”. Chị có một cây ổi, cao hơn đầu người. Ổi nầy là giống xá lị lai ổi núi hay sao mà ngon chảy nước miếng. Ổi dầy cơm ruột hồng hồng, chua chua ngọt ngọt, ủa kìa, sao lá cây bị con gì ăn lỗ chỗ? Ờ phải rồi, bữa trước thấy con cào cào đậu trên lá, chắc là bị cào cào châu chấu nhắm nháp rồi. Cây cỏ nhà chị không có sâu mà bị cào cào. Đám cào cào “chưn dài” màu xanh lè lẫn trong lá, dòm kỹ mới thấy. Thấy nó rồi thì cứ để cho nó mặc sức nhảy nai chồm chồm trên cây đi. Vừa bị động nó búng cẳng một cái. Mất tiêu. Châu chấu dễ thấy hơn, mập ù màu nâu nâu, có khi rào rào bay ngang đầu, chị để cho nó qua luôn. Vì vậy mà cây cối nhà chị lá nào lá nấy như cái tổ ong. Ngó cây mãng cầu chị thấy sốt ruột. Cây gì mà toàn lá. Lá xanh dờn, lá nào lá nấy bự tổ chảng như lá bàng, có thấy bông thấy trái nào đâu mà cành thì de ra che hết một góc sân. Mấy cô thợ trong tiệm biểu chị:

- Thôi, cây hổng có trái chắc là cây đực, để choáng chỗ chị đốn bỏ mẹ nó đi cho rồi kiếm cây khác trồng chẳng hạn như trồng cây xoài cây mít ra trái cho tụi em ăn còn có nghĩa hơn he he .

Hừmh! Tính khôn! Tụi bây tính khôn dàn trời! Cây đang sống mạnh mẽ xanh dờn như vậy sao nỡ đốn? Cây cũng biết đau mờ. Mà lạ nha, lá mấy cây bông với mấy bụi rau sống, luôn đám rau cay thấy mồ như lá húng cây, cũng bị mấy cô “chưn dài xanh lè” nhai rau ráu, trừ ra cây mãng cầu, không một lá nào bị ăn hết. Tại sao ta?

Hai cây đu đủ lớn kế bên nhau quá dễ thương, năm nay vươn khỏi bờ tường rồi.

Vừa bước lên phần đường tráng xi măng vòng quanh sân cỏ, kế bên cái bồn bông thì chị hết hồn, khựng lại. Cái gì một đống đen đen nằm đó. Cúi xuống dòm cho kỹ, hoá ra là một con… con chim. Con chim lớn, cỡ gần con gà con, nằm chết queo. Xung quanh xác chim, kiến bu đen. Ớn quá, chị bước lui.

Dòm lên cành cây. Sau lưng nhà chị, bên kia tường rào là sân sau của nhà hàng xóm. Nhà nầy, giữa sân có một cây cổ thụ, hổng chừng, ít nhứt cũng cả trăm tuổi. Chị suy tính, nguyên khu nhà này xây lên cùng năm 1923, có lẽ tất cả đám cây thuộc loại cổ thụ nầy cũng được trồng hồi năm đó. Dầu cho trồng từ cây đã lớn, cây chiết nhánh hay bằng hột thì những cây nầy kể như cả thế kỷ rồi. Già hơn mình nhiều. Cây cổ thụ quá lớn, hình dạng tròn, những cành tủa ra như cái dù khổng lồ, bao giáp, rợp bóng nguyên cái sân sau và chìa qua che một góc sân nhà chị. Mỗi mùa thu chị phải hốt lá mệt nghỉ! Có phàn nàn với chủ nhà, họ không thèm trả lời. Có gởi đơn khiếu nại với thành phố, chẳng ăn thua gì. Thành phố cho biết đã có nhiều đơn thưa nhà ấy, cách hay nhứt là, “Chị hãy mướn người tới cắt dọn cành cây ấy rồi gởi hóa đơn tới chủ nhà đòi họ thanh toán”.

Chị bực tức lắm. Ở Mỹ, tưởng có luật pháp, ai dè pháp luật cũng bó tay, cũng có kẽ hở cho ngừơi ngang ngạnh lỳ lợm lướt qua. Chị chịu thua luôn, đành phải tiếp tục quét lá, tự an ủi, cứ tưởng tượng mình là một nàng thơ, quét lá cũng thú vị, “gió bay lá, lá bay gió…” cầm cây chổi quét tới quét lui, như thể dục thể thao mà, tốt cho mình, than gì!

Trên cây có biết bao nhiêu tổ chim. Ngước lên kiếm thì thấy kẹt giữa mấy chỗ cháng ba cành cây có nhiều cái tổ, chim từ đó bay ra, toàn giống quạ đen. Tiếng quạ kêu rất chói tai, rầm trời. Con chim chết nầy là một con quạ, lớn gần bằng con gà con. Tại sao nó chết? Chị lùi lại, suy nghĩ. Ờ bữa nay là ngày có thợ cắt cỏ tới, cậu ta sẽ dọn xác chim.

Chị trở vô nhà. Mất hứng “kinh lý”. Mở ti-vi ra coi tin tức, vừa lúc cậu người Mễ tới, đẩy đồ nghề vô, bắt đầu cắt cỏ rồi thổi lá. Khi hết nghe tiếng động quen thuộc đó, chắc mẩm cả sân đều sạch sẽ, chị lại bước ra sân sau. Trời đất! Xác con chim còn y nguyên. Mọi thứ đều ngăn nắp. Cỏ ngắn xuống, đường viền xung quanh bồn bông gọn gàng, lá cây được thổi sạch sẽ ... chừa xác con chim.

Thiệt tình!

Con chim chết nằm giữa vùng kiến bu đen ngòm. Họ hàng nhà kiến không bỏ món mồi ngon, lớp ăn lớp tha đem về tổ. Con đường “xa lộ kiến” dài ngoằn ngoèo tuốt luốt vô đám lá đám cỏ rậm rạp mà chị không bao giờ dám đụng tay vô phá. Tổ kiến có lẽ đã có từ lâu trước khi chị dọn về nhà nầy, phá nó làm chi? Ở xứ Mỹ nầy, rõ ràng là chuyện ai nấy làm. Thợ làm “neo” chỉ được làm móng tay móng chưn, không được đụng tới da mặt. Thợ dưỡng da không được đụng tới bàn tay làm móng. Cái nghề gì mà cũng trên một cơ thể con người nhưng có đường ranh giới rạch ròi hẳn hòi. Phá luật? Phạt nặng à! Anh chàng cắt cỏ nầy, mình tưởng thấy con chim chết thì sẽ tiện tay dẹp luôn, ai mà ngờ anh ta tỉnh bơ “để y nguyên” như vậy, chắc cũng có liên quan nghề nghiệp?

Thiệt tình!

Ờ. Phải chi chị nói một tiếng, nhờ cậu ta liệng xác cho rồi. Mà khổ cái là, cậu ta không nói được câu tiếng Mỹ nào hết. Chị nhớ rồi, hồi trước, khi cần gì chị phải bắt điện thoại nói chuyện với chị chủ thầu cắt cỏ mà. Hồi đó nghe ai nói là, phủ xác cỏ mới cắt xung quanh gốc cây, làm mát gốc và cỏ không mọc lan. Chị ra dấu cho anh thợ giữ bọc cỏ lại cho chị. Anh ta ngẩn tò te ra một hồi rồi gật gật đầu, miệng cười khì khì. Tưởng ảnh hiểu, chị bỏ vô nhà. Chừng anh ta xong việc chị trở ra tính để lấy bịch cỏ đổ lên gốc cây thì anh ta đã rinh mọi thứ đi mất. Có nghĩa là anh ta không hiểu gì hết. Thôi đành, phải tự mình làm thôi. Kiếm khúc cây đùa xác chim vô cái đồ hốt rác, rớt lên rớt xuống. Đã nói con chim bự lắm mà. Kiến bu theo, thấy ghê!.

Con chim nầy chết như vầy, chị mong không phải là chim mẹ. Chị mong không có một đàn chim non còn trong tổ đang há mỏ chờ mẹ bay về đút mồi nuôi cho lớn. Chị mong không có mấy con thú đang rình rập, như con “possum” dữ dằn khi bất chợt chị bắt gặp, nó chẳng những hông sợ, chạy đi, mà còn đứng lại nhe nanh nghinh chị, trong họng gầm gừ phát ớn; hay con “skunk”, có lần chị bị nó xịt cho một cái, hôi khủng khiếp. Cũng may đứng xa không bị văng vô quần áo; hay con mèo vá thường lững thững thong dong như mấy chị đi sắm đồ, ngang bờ tường, gặp chị nó nhìn chị “xì-nẹt” một cái rồi phóng vô bụi? Nhưng, mấy con thú chạy dưới đất, làm sao vật chết con chim bay trên trời?

Chị ngó lên mấy cái tổ chim trên cao. Có thấy được gì đâu!

Giống quạ nầy rất dạn và thông minh. Chị thường thấy mấy con, ngậm trong mỏ hột gì đó, bay ngang mặt đường nhựa, nhả hột xuống cho rớt trên mặt đường tráng nhựa, cho hột bể ra rồi xà xuống đớp, bay vút lên gọn gàng nhanh chóng. Nó ăn hay đem về nuôi con?

Chị ngó lên mấy cái tổ chim lần nữa. Mong là đám chim non, nếu có, đã học được cái khôn nầy của mẹ, trước khi mẹ nó rớt xuống, nằm chết cong queo.

Tội nghiệp quá./.

Truong Ngoc Bao Xuan