title

NHỮNG CHỮ "NẾU "

Hình ông Abe Shinzo tại một ngôi đền ở Đài Bắc - Đài Loan

Mỗi cuối tuần, gia đình bà nhà tôi thường hay tụ họp trên mạng nói chuyện. Thời buổi tân tiến có khác, người ở Mỹ, kẻ ở Nhật, người còn tận bên Việt nam vẫn gần gũi thấy mặt trong từng câu chuyện hằng ngày.

Cuối tuần rồi ngoài những mẩu chuyện phiếm gia đình, thì xen vào đó đặc biệt có thêm những câu được mở đầu với chữ “nếu”. Những chữ “nếu” buồn bã than vãn từ một sự kiện thương cảm. Câu chuyện về sự ra đi của cựu thủ tướng Nhật, Shinzo Abe. Người bị bắn chết khi đang diễn thuyết cho một kỳ tranh cử của đảng ông.

-Nếu ông không đổi lịch làm việc bất ngờ hôm trước...

-Nếu ông phản ứng thật nhanh, nằm xuống ngay...

-Nếu những người cận vệ bảo vệ ông phản ứng nhanh hơn ...

-Nếu ông không quay người lại khi nghe tiếng súng đầu tiên...

Và còn nhiều chữ “nếu” tiếc nuối tương tự như thế nữa. Không phải chỉ giữa một lần bàn luận trong vòng gia đình, mà chắc chắn còn có biết bao nhiêu chữ “nếu” từ bao con tim khắp nơi đang nhỏ lệ đau buồn.

Tôi chợt nghiệm ra một điều rằng, sự ra đi đột ngột của một con người, chữ “nếu” trong phiếm bàn càng nhiều chừng nào thì nhân vật đó càng được thương mến, kính trọng chừng đó. Có bao nhiêu chữ “nếu” đã và vẫn còn lan truyền trong câu chuyện về cái chết của tổng thống John F. Kennedy, của tổng thống Ngô Đình Diệm năm xưa...Nhiều lắm đó chứ! Và thử hỏi, khi lãnh đạo của một quốc gia độc tài nào đó ra đi thì có bao nhiêu chữ “nếu” được đề cập đến. Hỏi tức là trả lời! Chữ “nếu” như thước đo giá trị của người quá cố. Và, có bao nhiêu chữ “nếu” tiếc thương dành cho ngài Shinzo Abe trong hôm nay, hôm sau và trong dòng lịch sử ngày mai?

Khuya hôm trước giật mình đọc bản tin ngắn trên màn hình máy tính, cựu thủ tướng Abe Shinzo bị bắn, tình trạng nguy kịch và được đưa vào bệnh viện cấp cứu. Vẫn hy vọng ông vượt qua được. Sáng mở mắt, bật điện thoại, ông đã qua đời. Buồn, sao có một cái chết tức tưởi cho một con người như vậy! Ngài Shinzo Abe, một lãnh đạo có trái tim nhân hậu, một con người yêu nước, thương dân, một người bạn lớn của thế giới.

Vào Twitter đọc mấy dòng của ông con trai đang ở Nhật viết trên tường, “Một ngày buồn, cựu thủ tướng Abe có cùng ngày sinh nhật với tôi. Một cảm giác buồn bã quá lớn... Nhưng thôi cũng phải cố quên, dù gì cũng có một ngày làm việc căng thẳng vẫn chờ mình. Trái đất vẫn cứ quay đều...”

Nói chuyện với cô con gái đang ở bên bờ Tây. Ngoài những chữ “nếu” tiếc nuối. Con gái thổn thức thêm:

- Ba có biết ông Abe là vị thủ tướng thương dân lắm không! So với những vị thủ tướng khác, ông là người đã đem nhiều công sức nhất để điều đình với Bắc Triều Tiên hầu đem những người Nhật bị bắt cóc năm xưa về nước. Tội ông quá!

Shinzo Abe ngoài được biết đến như một nhà lãnh đạo tài ba, ông còn là một người có trái tim nhân hậu. Khi ông từ chức vì lý do sức khỏe, ông nói rằng, có ba điều tiếc nuối ông đã không thực hiện được trọn vẹn trong những nhiệm kỳ của mình. Điều đầu tiên là sửa đổi hiến pháp của Nhật cho phù hợp tình thế hiện tại. Điều thứ hai thu hồi lãnh thổ phía bắc bị Nga chiếm đóng sau thế chiến thứ hai. Điều thứ ba là hồi hương những công dân Nhật bị Bắc Triều Tiên bắt cóc. Hai điều trước thuộc về chính trị và lãnh thổ. Còn điều thứ ba đã chứng tỏ cái nhân hậu của một nhà lãnh đạo có tâm. Ông thấu hiểu và đồng cảm nỗi đau thương của những nạn nhân bị bắt cóc và gia đình họ phải chịu đựng bao năm qua.

Thứ ba, 07/12/2022 linh cữu của ngài cựu thủ tướng đã được đặt tại đền Zojoji. Trên đường đến nơi hỏa táng, xe tang đã đưa ông ngang qua những nơi ông đã từng làm việc. Trước tòa quốc hội Nhật, nội các xếp hàng cúi đầu tiễn đưa, hai bên vệ đường người dân Nhật vẩy tay vĩnh biệt với ràn rụa những giọt nước mắt. Xúc động vô vàn là hình ảnh của phu nhân cựu thủ tướng, bà Akie Abe, tay nâng bài vị của ông, ánh mắt buồn bi thương sau chiếc khẩu trang che mặt.

Biết được cách gọi thân thương của bà dành cho ông qua những bài viết trên Facebook. Tôi tưởng chừng như mình đang nghe văng vẳng tiếng bà Akie gọi người chồng quá cố, “Shin chan, Shin chan”, xúc động đến không cầm được nước mắt. Ai từng ở Nhật một thời gian đủ dài thì thấm hiểu hai từ "Shin chan" mà bà Akie gọi ông ấy. Shin là ngắn gọn cho Shinzo. “Chan” là một từ đi sau tên gọi một người theo cách thân mật. Có thể là gọi một người bạn thân, gọi một cháu bé nhỏ tuổi. Nhưng vợ chồng gọi tên nhau mà kèm theo từ “chan” có ý nghĩa vượt trên cả sự thân mật thông thường. Đó là ngoài tình thương yêu, lòng kính trọng, nó còn có ý nghĩa là “ta với mình là một”, hai thực thể chẳng rời. Đó là nghĩa vợ chồng bao năm bên nhau. Bây giờ ông đi rồi, bà ở lại chỉ còn biết thầm thì gọi ông, Shin chan trong tưởng nhớ ký ức.

Hình ảnh bà Akie Abe với bài vị của người chồng quá cố đã làm rơi biết bao những giọt nước mắt trên đường phố Tokyo, trên đất nước Nhật và có lẽ cả trong lòng của những người quý trọng ông khắp năm châu. Vĩnh biệt cựu thủ tướng Shinzo Abe, một vị lãnh đạo Nhật bản đầy tài trí và nhân hậu. Cầu cho linh hồn ông sớm được yên nghỉ nơi Vĩnh hằng.

Trương Hữu Hiền