title

ANH XÍCH LÔ

Nhà ba mẹ tôi ở gần chợ lớn Qui Nhơn cũ, tôi buôn bán ở chợ nên đi bộ ra chợ rất gần. Năm1998 tôi không còn ở nhà ba mẹ mình nữa, mà chuyển đến ở khu mới ở đầm Đống đa xa khu chợ mà tôi buôn bán mỗi ngày. Từ trước đó tôi đã thích đi xích lô, nhàn nhã êm ru, nhẹ nhàng nhìn ngắm phố phường một cách bình yên...

Ngày ấy nhà tôi chỉ có hai chiếc xe đạp, con trai mang vào SG để đi học, còn một chiếc dành cho con gái, từ khu Chợ Đầm đến trường Lê quý Đôn khá xa nhà nên cháu phải đi học bằng xe đạp.

Thời ấy cuộc sống khó khăn nên tôi phải tiết kiệm bằng cách dậy sớm làm công việc nhà xong, rồi đi bộ đến chợ để lo công việc buôn bán. Sau một ngày tất bật và mệt mỏi ở chợ, buổi chiều tôi thường tự thưởng cho mình bằng cách đi xích lô về thay vì đi bộ như lúc sáng.

Thời ấy xe xích lô còn nhiều lắm, ở chợ bước ra đón lúc nào cũng có xe cả. Tôi đi thường xuyên mỗi chiều nên tôi biết đặc tính của từng người đạp xích lô và tôi quen anh. Tôi nghĩ dường như là một cái duyên từ trước.

Tôi chưa hề biết tên anh là gì, anh lạc loài trong cái đám xích lô ấy cũng không ai biết tên anh. Không hiểu sao, tôi lại có cảm giác ở anh có một cái gì đó rất thân thuộc với tôi nên tôi có cảm tình ngay. Anh có một đôi mắt và gương mặt rất buồn, trên trán đến gần mép tai của anh có một vết sẹo như vết mổ làm cho cái đầu của anh hơi xiên một bên. Người ta bảo rằng anh không được bình thường, có lẽ vì anh ít nói đến độ hầu như không nói nhưng anh nghe được tôi nói. Anh chở tôi về đúng địa chỉ nhà mà tôi đưa ra, chứng tỏ anh không hề điếc và mất trí như một số người dè bỉu khi thấy tôi đi xe anh. Đi xe anh tôi không hề mặc cả vì đưa nhiều hay ít anh đều nhận lấy không nói lời nào, nên cuốc đường ấy tôi đi người ta bao nhiêu tôi trả anh bấy nhiêu. Tôi thấy anh hiền quá, tôi cảm nhận trong tâm mình anh là người lương thiện.

Có một lần tôi đi dự đám cưới cùng với một cô bán gần hàng tôi. Chúng tôi từ chợ đón chung xích lô đi vì hôm ấy chồng cô đi công tác không đưa cô đi được. Cô bạn này là vợ của một quan chức trong tỉnh khá giàu có. Trước khi đến buổi tiệc cưới cô trang điểm khá kỹ và cô cũng khá đẹp. Tôi thì thuộc loại cù lần, mà lại đơn giản không biết làm đẹp. Có dịp đi đâu tôi thường quẹt lẹ chút son, chút kem UB lên mặt là xong nên tôi khá sốt ruột khi phải chờ cô bạn này tỉ mỉ làm đẹp. Khi xuống đón xích lô thì đã trễ giờ, tôi lại chọn anh. Tối hôm ấy sao anh đạp có vẻ khó nhọc lắm, cô bạn của tôi quát tháo vang lên :" ....Nhanh lên chạy gì như rùa bò. Nhanh lên để trễ, không nghe hả, điếc hả..." Anh lặng lẽ không nói nửa lời. Tôi lại thấy xót xa tội nghiệp anh...

Tôi cứ thường đi xe anh thường xuyên nên thành quen. Tôi nhận ra trong đôi mắt buồn và nhẫn nhục ấy ánh lên vẻ mừng rỡ khi nhìn thấy tôi mỗi lần.

Có lần tôi đi thăm mộ ba tôi, lúc đi thì đi xe thồ đến lúc về thì anh xe thồ đi mất. Tôi đi dần về, vừa đi vừa kiếm xe và tôi nghĩ đến anh. Như một điều kỳ lạ, tự dưng anh ngang qua và thấy tôi. Cả hai chúng tôi đều mừng rỡ. Lần đầu tiên tôi thấy anh cười đôi mắt sáng lên cùng với nụ cười quý hiếm ấy và anh đã chở tôi về... Dường như chúng tôi có duyên với nhau và có thần giao cách cảm cùng nhau.

Vào một ngày của tháng Giêng, tôi không đi chợ mà lại đi chùa Long Khánh. Buổi chiều trời sẫm tối, ở chùa về tôi ghé quán cơm chay. Khi ngang đến chùa Tâm Ấn, tôi bất chợt nhìn thấy anh. Bóng tối phủ xuống bên ngoài đường Ngô Quyền, ngăn cách bởi bức tường của chùa nên ánh điện không rọi rõ người bên ngoài. Anh đang quỳ xuống, mặt ngước cao nhìn lên hướng điện thờ, anh chắp tay cầu nguyện. Hầu như anh không thấy gì ở chung quanh mình nữa, ánh mắt và gương mặt là cả một sự khẩn thiết...

Tôi đứng lặng thật lâu nhìn anh rồi sau đó tôi rời đi lại quán cơm chay. Tôi chọn ngồi ở góc bàn khuất của quán và gọi một đĩa cơm. Khi đang ăn, tôi nghe tiếng quát của chị chủ quán :" Bao nhiêu tiền đây thì chỉ có cơm với xì dầu nghe, không bỏ thêm gì nữa. Đầu năm đầu tháng mà gặp hãm tài quá! ". Tôi thấy anh mà anh không thấy tôi, anh vẫn đứng yên lặng gật đầu. Tôi đứng phắt dậy, tôi đến gần chỗ anh :" Chị bán cho anh ấy một dĩa cơm đầy đủ ngon như của em đi, em trả tiền cho " Tôi cúi xuống bàn lượm đồng tiền cắc 5 ngàn của anh rồi nhét vào túi áo của anh. Anh xua tay và vội vã bước ra, vội vã lên xe xích lô rồi đạp đi. Thật tội nghiệp mà cũng tại tôi, tôi đã làm cho anh bị mất ăn buổi tối. Tôi vụng về xử sự không khéo đã chạm vào lòng tự trọng của anh mất rồi.

Khi tôi lại bàn ngồi ăn tiếp cho hết cái đĩa cơm chay của mình. Tôi nghe chị bàn bên cạnh nói :" Ông đó mẹ ổng mới chết, bà bị té chấn thương nằm bệnh viện rồi chết. Ổng ăn chay niệm Phật cầu siêu cho mẹ, nhà nghèo quá mà đạp xích lô không ai đi hết ..." Tôi cảm thấy mình có lỗi nên lặng lẽ nghe, ăn xong rồi về không nói gì thêm.

Có một đêm khuya tôi ngủ không được, trong dạ lại có cảm giác nao nao buồn. Tôi ra thắp hương bàn thờ ông bà, ba má và cắm một cây hương xuống lư hương ngoài sân thượng. Bất chợt nhìn xuống đường, tôi thấy anh đang ngước nhìn lên nhà tôi. Cả hai chúng tôi đều nhìn sững nhau một phút. Rồi như sực tỉnh, anh lặng lẽ bước đi cái dáng cao gầy của anh khuất dần trong đêm vắng. Tôi không gọi lại (tính tôi bao giờ vẫn thế, luôn xử lý chậm chạp như vậy) và từ hôm ấy trở đi tôi không còn nhìn thấy anh nữa...

Cuối năm 2006 chợ lớn Quy nhơn bị cháy tan hoang, tôi cùng bạn hàng chợ chuyển về bán ở chợ tạm. Lúc này hai đứa con tôi đang học đại học ở Sài gòn, tài sản tôi bị cháy trụi, tôi phải đi vay mượn cho có vốn để nuôi con và trả nợ lãi vay ngân hàng.Tôi đang ở thời kỳ khốn khó nhất, tất bật nhất và lo lắng nhất. Lúc này tôi đi xe đạp mỗi ngày, vì con gái vào học Đại học để lại chiếc xe đạp ở nhà. Dòng đời bao chuyện đổi thay, cuộc sống luôn phải đối mặt với những lo toan mỗi ngày, tôi không còn nhớ đến anh nữa, tôi đã quên mất anh, người xích lô năm ấy.

Lúc này xe máy Trung quốc tràn ngập thị trường Việt Nam với giá rẻ, ngoại trừ tôi ra hầu như nhà nào cũng có xe máy để đi vì nó rất tiện. Xe xích lô dần thưa, lúc này muốn đi xích lô cũng khó tìm cho ra một chiếc để đi. Cuộc sống mỗi ngày đỡ dần hơn, người người đua nhau mua xe máy để sử dụng, người giàu có thì tậu xe hơi cho hợp với nhà cao cửa rộng, chỉ riêng tôi vẫn nguyên si cũ mèm như cũ, vẫn đạp xe đạp cút kít mỗi ngày, vẫn không biết đi xe máy vẫn bị mọi người giễu cợt là: " động vật quý hiếm... ".

Sau một thời gian bán ở chợ tạm, tôi đã chuyển về chợ cũ, bây giờ đã xây dựng thành Trung tâm Thương mại An phú Thịnh. Ngần ấy mấy năm trôi qua, tôi không hề thấy bóng anh. Tôi nhớ đến anh và luôn dõi tìm anh, không phải để đi xích lô mà tôi muốn giúp cho anh một ít tiền, đó là chút lòng chân thực của tôi nhưng không còn thấy anh đâu.

Năm nay, đã đến năm 2019, ngày mùng 1 tết đường phố vắng êm, buổi sáng tôi đi bơi ở biển về. Tôi vào ăn sáng ở quán cơm chay, tôi gặp ông chú cũng từng đi xích lô. Tôi hỏi thăm anh. Ông chú cho biết: "Anh đã chết tự lâu rồi. Anh chính là một người lính hải quân chiến đấu tận ngoài xa mịt mù của đảo Hòang Sa. Trước năm 1975 khi đánh nhau với Trung cộng anh bị thương ở đầu rất nặng. May mắn là có bác sỹ quân y người Mỹ đã cứu mạng sống của anh nên trên đầu của anh có một vết sẹo lồi khiến khuôn mặt anh bị biến dạng... 

Sau biến cố năm 1975, nhà anh đã bị nhà nước Cộng sản tịch thu, anh và mẹ già phải trú ngụ trong một căn nhà nhỏ rất khốn khó ở Cầu Đôi. Đến năm 2007, sau khi mẹ anh mất, vết thương ngày xưa trên đầu của anh lại đau nhức lại, không có tiền để đi bác sĩ, nhà nghèo không còn lối thoát cho cuộc sống và vết thương hành hạ, cuối cùng anh đã chết..."

Anh đã ra đi vĩnh viễn... Hết một kiếp người khổ đau đầy ắp. Tôi đã nhìn người không sai, anh là một người có tri thức, có trái tim yêu thương, một chiến sĩ năm xưa đã từng ôm súng xông pha giữa lằn tên mũi đạn để bảo vệ tổ quốc Việt Nam thân yêu. Thương cho anh đi hết một kiếp người đến phút cuối cô độc lặng thầm. Thương cho người chiến sĩ năm xưa giữa dòng đời đắng cay số phận ...

Xin thành tâm đốt cho anh một nén tâm hương, một lòng quý mến gởi đến anh ở một nơi thật xa vời vợi ấy. Anh yên nghĩ an lành anh nhé, hỡi người chiến si Hải Quân Oai hùng năm xưa.

Có những người trong đời này ta không hề quen biết nhưng chỉ gặp được nhau là tự dưng thấy mến thương liền. Lạ một điều sao tôi lại cảm mến anh, tình cảm rất thật của lòng mình, tôi cũng cảm nhận là anh cũng rất mến tôi. Tôi tin rằng giữa tôi và anh từ kiếp trước có một mối dây liên hệ ruột rà nên đến đời này tôi và anh đã tìm thấy được nhau như định mệnh.

Duyên kỳ ngộ giữa người với người là một điều kỳ diệu.

Thái Thanh

(Viết tại Qui nhơn ngày Valentine14/2/2019 )