Một tài liệu bị rò rỉ tiết lộ một số chính trị gia, tỷ phú và tội phạm Trung Quốc đã có được hộ chiếu Síp – hộ chiếu EU – bằng cách đầu tư hơn 2 triệu USD vào nước này. 

Trên thực tế, người Hoa thuộc các tầng lớp xã hội khác nhau đang cố gắng chạy trốn khỏi Trung Quốc. Bên cạnh việc nhập cư thông qua thị thực đoàn tụ gia đình hoặc thị thực lao động, những người Hoa giàu có đã đầu tư tiền của họ ra nước ngoài, trong khi những người trung lưu hoặc có nguồn tài chính ít hơn lại chọn đi con đường bất hợp pháp, theo The Epoch Times ngày 2/10. 

Viện Chính sách Di cư Hoa Kỳ báo cáo vào ngày 15/1 rằng có 2,5 triệu người Hoa lục nhập cư hợp pháp vào Mỹ trong năm 2018.

Trong khi đó, ngày càng nhiều người Hoa lục nhập cư đến Canada, Nhật Bản, Australia, Hàn Quốc, Singapore, các nước châu Âu và nhiều nước đang phát triển, theo Ủy ban Dân số của Liên Hợp Quốc.

“Trên thực tế, cả người giàu lẫn người nghèo Trung Quốc ở đại lục đều đang cố gắng nhập cư ra nước ngoài một cách hợp pháp hay bất hợp pháp trong những năm gần đây, dựa trên thông tin tôi nhận được từ Trung Quốc”, nhà bình luận Tang Jingyuan ở Mỹ nói với tờ The Epoch Times trong một cuộc phỏng vấn gần đây. “Những người Hoa lục đều có chung nỗi lo sợ”.

Ông Tang giải thích rằng hệ thống tín dụng xã hội của chế độ Trung Quốc và những hạn chế chặt chẽ về ngôn luận trên internet đã khiến cuộc sống ở Trung Quốc ngày càng trở nên ngột ngạt. 

“Chúng ta có thể thấy rằng người Hoa lục thậm chí không có các quyền con người cơ bản”.

Chính quyền Trung Quốc đã cài đặt một hệ thống giám sát khổng lồ, sử dụng công nghệ nhận dạng khuôn mặt và các công nghệ khác để gán cho mỗi người một ‘tín chỉ xã hội’. Nếu có điểm số thấp, một người có thể bị trừng phạt bằng cách bị hạn chế tham gia giao thông công cộng hoặc những trường học nào mà con cái họ có thể nhập học.

Đồng thời, nền kinh tế Trung Quốc đang ở trong tình trạng tồi tệ, điều này đã được lãnh đạo Tập Cận Bình và Thủ tướng Lý Khắc Cường thừa nhận.

“Chúng tôi đã chứng kiến ​​chế độ Trung Quốc sử dụng danh nghĩa cải cách hoặc phát triển một khu vực mới như một cái cớ để tước đoạt nhà cửa, nhà máy … của những người giàu và trung lưu. Người dân cảm thấy tài sản của họ có thể bị chế độ lấy đi trong một sớm một chiều”, ông Tang nói thêm.

Trong vài tháng qua, chính quyền thành phố Bắc Kinh đã đuổi người dân ra khỏi các các căn nhà mà họ đã mua cách đây hơn mười năm, chính quyền tỉnh Sơn Tây thì tịch thu các cửa hàng và cửa hiệu từ các chủ sở hữu, và tuyên bố rằng khu đất thuộc về chính phủ.

“Cảm thấy bị đe dọa bởi chính phủ và tình trạng nền kinh tế, nhiều người Hoa lục đã chọn rời khỏi [Trung Quốc]”, ông Tang kết luận.

Hộ chiếu Vàng

Kể từ năm 2010, ngày càng nhiều quốc gia châu Âu triển khai chương trình “Thị thực Vàng”, cấp giấy phép di trú cho những người không phải là cư dân Liên minh châu Âu nếu họ đầu tư một số tiền nhất định vào đây.

Công dân Trung Quốc là một trong những nhóm lớn nhất tham gia vào các chương trình thị thực này.

Lấy ví dụ, Bồ Đào Nha lần đầu ra mắt “Giấy phép cư trú vàng” vào tháng 10/2012 và đây là chương trình phổ biến nhất châu Âu, theo trang web Golden Visa của Bồ Đào Nha. Thông qua chương trình, một gia đình có thể nhận được giấy phép cư trú, bao gồm cả cho con cái họ, sau khi đầu tư 500.000 euro (591.900 đô la) hoặc 350.000 euro (414.330 đô la) vào bất động sản ở Bồ Đào Nha. Thị thực Vàng có thể được gia hạn hai năm một lần dựa trên các yêu cầu cư trú nhất định. Người nộp đơn có thể xin giấy phép thường trú nhân hoặc hộ chiếu sau khi có giấy phép cư trú trong năm năm.

Vào tháng 9, Cơ quan Biên giới và Người nước ngoài Bồ Đào Nha (SEF — Serviço de Estrangeiros e Fronteiras) đã công bố số liệu thống kê mới nhất về chương trình Thị thực Vàng của nước này. Số liệu cho thấy 9,015 người đã nhận được Giấy phép thường trú của Bồ Đào Nha thông qua đầu tư từ tháng 10/2012 đến tháng 7/2020.

Trong số đó, 4.652 hay 51,6% người đến từ Trung Quốc, tiếp theo là 956 từ Brazil, 433 từ Thổ Nhĩ Kỳ, 370 từ Nam Phi và 340 từ Nga.

Đảo Síp có một chính sách nhập cư hấp dẫn đối với những người không phải là cư dân EU. Nó cung cấp quyền công dân, vốn có chế độ đầu tư khác với giấy phép cư trú. 

Để có được hộ chiếu Síp, người nộp đơn cần đầu tư hai triệu euro (2,37 triệu đô la) vào bất động sản và đóng góp 100.000 euro (117.000 đô la) cho quỹ Nghiên cứu và Phát triển của chính phủ, cộng với 100.000 euro cho Tổ chức Phát triển Đất đai, theo chính sách.

Để có được giấy phép thường trú ở Síp cho cả gia đình (bao gồm cha mẹ của cả người nộp đơn chính và vợ/chồng cộng với con cái phụ thuộc từ 25 tuổi trở xuống), người nộp đơn cần đầu tư 300.000 euro (352.000 USD) vào bất động sản.

Síp là một quốc gia thuộc Liên minh Châu Âu. Công dân của nước này có thể làm việc và sinh sống ở bất kỳ quốc gia nào trong Liên minh Châu Âu và thường trú nhân của họ có thể đi khắp Khối Schengen mà không cần thị thực.

Để giúp việc đi lại xuyên biên giới dễ dàng hơn, 26 quốc gia châu Âu đã tham gia Khối Schengen – một cơ cấu được lập từ ngày 14/6/1985. Theo đó các nước thành viên bãi bỏ biên giới quốc gia của họ và cho phép công dân đi lại tự do mà không cần xin thị thực.

Hồ sơ đảo Síp

Hãng thông tấn Al Jazeera có trụ sở chính tại Qatar hôm 26/8 đưa tin rằng họ đã thu thập được dữ liệu hồ sơ xin cấp hộ chiếu đảo Síp từ các tài liệu rò rỉ có tên là “Cyprus Papers (Hồ sơ đảo Síp)”.

Hãng tin Al Jazeera đưa tin có hơn 500 công dân Trung Quốc và 350 người Ả Rập đã lấy được quốc tịch Síp thông qua chương trình Hộ chiếu Vàng của quốc đảo là thành viên EU này, theo Hồ sơ đảo Síp. Tuy nhiên, một số người nộp đơn có tiền án tiền sự.

Trong số 500 người Trung Quốc, có Li Jiadong bị buộc tội rửa hơn 100 triệu USD tiền điện tử ở Mỹ vào ngày 2/3. Bộ Tài chính Mỹ cũng áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với người này.

Li, 33 tuổi, là người tỉnh Liêu Ninh. Theo Bộ Tư pháp Mỹ, tin tặc Triều Tiên đã truy cập vào một sàn giao dịch tiền ảo năm 2018 và đánh cắp số tiền ảo trị giá gần 250 triệu USD trước khi rửa tiền thông qua một số giao dịch.

Li và một công dân Trung Quốc khác, Tian Yinyin, đã rửa tiền điện tử từ tháng 12/2017 đến tháng 4/2019. Họ cũng kinh doanh ở Mỹ nhưng không đăng ký với Bộ Tài chính nước này theo yêu cầu của pháp luật, các công tố viên Hoa Kỳ cho hay. Li có quốc tịch Síp vào năm 2018 bằng cách đầu tư vào thị trường bất động sản địa phương.

Giới thượng lưu Trung Quốc có tiền án cũng đã được chấp thuận cấp hộ chiếu Síp.

Trương Khắc Cường, 60 tuổi, là cựu thành viên Quốc hội Trung Quốc và là tỷ phú đến từ thành phố Quảng Châu thuộc tỉnh Quảng Đông, miền nam Trung Quốc. Ông và vợ đã có hộ chiếu Síp vào năm 2018.

Trương bị bắt vào tháng 1/2011 tại Trung Quốc, vì bị tình nghi lừa đảo trong thương vụ mua lại một công ty khai thác mỏ của nhà nước. Ông đã bị kết án 4 năm tù giam và mất tư cách đại biểu quốc hội vào năm 2011.

Chế độ Trung Quốc không cho phép công dân mang hai quốc tịch, và cũng yêu cầu các đại biểu, quan chức cấp cao và lãnh đạo chủ chốt của các công ty nhà nước phải là người có hộ chiếu Trung Quốc. Tuy nhiên, theo Hồ sơ đảo Síp, một số đại biểu hiện tại của Trung Quốc và chủ tịch các doanh nghiệp nhà nước có sở hữu quốc tịch Síp.

Al Jazeera đã liệt kê danh sách một số chính trị gia Trung Quốc, bao gồm đại biểu Quốc hội của thành phố Thành Đô Lu Wenbin, ủy viên thường trực cơ quan cố vấn chính trị quận Huangpi (nằm ở thành phố Vũ Hán) Chen Anlin, ủy viên thường trực cơ quan cố vấn chính trị thành phố Binzhou Zhao Zhenpeng, và phó chủ tịch Trung tâm Phát triển Kinh tế Zheshang tại tỉnh Chiết Giang Fu Zhengjun.

Cổ đông đa số và đồng chủ tịch công ty bất động sản Country Garden Holdings Dương Huệ Nghiên và chồng bà này, Chen Chong, cũng có tên trong danh sách. Bà Dương được tạp chí Forbes xếp vào danh sách những người giàu nhất Trung Quốc năm 2007. Năm 2020, Forbes xếp bà Dương là người Trung Quốc giàu thứ 5 với tài sản ròng 20,3 tỷ USD. Chồng bà, ông Chen là ủy viên thường trực cơ quan cố vấn chính trị tỉnh Quảng Đông.

Việc cấp hộ chiếu Châu Âu cho những cá nhân có tiền án tiền sự hoặc che giấu nhà chức trách là vi phạm các quy định của EU.

Phát ngôn viên Ủy ban châu Âu đã trả lời The Epoch Times qua email vào ngày 31/8 rằng, mỗi quốc gia EU phải tuân theo luật của Liên minh, và “ủy ban đã thường xuyên nêu lên quan ngại của mình về các chương trình đầu tư lấy quốc tịch và một số rủi ro cố hữu, đặc biệt các rủi ro liên quan đến an ninh, rửa tiền, trốn thuế và tham nhũng”.

Người phát ngôn này cho biết ủy ban đã nêu quan ngại trực tiếp với các cơ quan chức năng đảo Síp theo sau vụ rò rỉ tài liệu, bởi vì “những hoạt động như vậy có ngụ ý [không tốt] đối với Liên minh nói chung”. Chính phủ Síp đã thông báo rằng họ sẽ xem xét tất cả các đơn đăng ký trước đó.

Giới trung lưu Trung Quốc 

Những người Hoa lục trung lưu cũng đang cố gắng nhập cư vào các nước phương Tây. Trong những tháng gần đây, một kênh nhập cư mới đã trở nên phổ biến.

Bà Sun và cậu con trai 11 tuổi của bà đã rời khỏi Trung Quốc và hiện đang định cư tại một quốc gia nhỏ ở Đông Nam Châu Âu. Họ đến từ Quảng Đông, một trong những vùng phát triển nhất Trung Quốc.

Bà Sun nói với Đài Á Châu Tự do (RFA) vào tháng 8 rằng, “Nền kinh tế Trung Quốc đang rất tồi tệ. Ngay cả những người trẻ tuổi cũng thất nghiệp. [Chế độ Trung Quốc] đang thu hoạch của cải của người dân [mà không có lý do chính đáng]”.

Bà Sun sau đó đưa ra một ví dụ: “Một người bạn của tôi là một doanh nhân giàu có ở thành phố Phật Sơn. Ông ấy có ba nhà máy. Hai nhà máy đã bị chính quyền đóng cửa [tịch thu]. Ngay cả của cải ông chuyển đến Hồng Kông cũng bị tịch thu”.

“Tôi không có kế hoạch quay trở lại [Trung Quốc]. Tôi đang lên kế hoạch cho tương lai của mình ở đây,” bà Sun nói thêm. “Những người bạn giàu có của tôi cũng có ý định bỏ trốn”.

Trung Quốc có thỏa thuận miễn thị thực với một số nước nhỏ ở Balkan, như Serbia, Bosnia và Herzegovina, và Albania trong mùa du lịch.

Nắm được chính sách này, bà Sun đã rời Trung Quốc vào ngày 30/6 bằng máy bay, tại sân bay, cô và con trai đã bị hải quan Trung Quốc tra hỏi, họ nói dối rằng họ đến Balkan du lịch.

“Hơn mười người Trung Quốc đã đến thành phố này trước chúng tôi [vào tháng 6]. Như tôi biết, một số lượng lớn người Trung Quốc sẽ sớm đến đây”, bà Sun nói với RFA. “Điểm đến cuối cùng của chúng tôi là các nước Tây Âu”.

Bà Sun không cho biết bà sẽ làm cách nào để gia nhập Liên minh Châu Âu từ quốc gia nhỏ bé không thuộc EU này. Bà cho biết chi phí sinh hoạt ở đây tương đối thấp, nhưng bà vẫn muốn sống ở EU.

“Người giàu Trung Quốc đang di cư đến các quốc gia thành viên của Liên minh Ngũ Nhãn [Úc, Canada, New Zealand, Anh và Hoa Kỳ]. Người Trung Quốc trung lưu đang cố gắng chuyển đến sống ở Khối Schengen của Châu Âu. Những người Trung Quốc ít giàu hơn như tôi cũng đang cố gắng thoát khỏi Trung Quốc”, bà Sun chia sẻ.

Giống như bà Sun, nhiều người Hoa lục thuộc tầng lớp trung lưu và thấp hơn đã rời Trung Quốc nhưng họ không có tư cách pháp nhân ở nước ngoài.

Buôn lậu

Arnold Song (bút danh) là một đầu bếp tại một nhà hàng ở Paris. Anh này đã đi lậu vào Pháp từ quê nhà ở thành phố Công Chúa Lĩnh, tỉnh Cát Lâm, đông bắc Trung Quốc vào năm 2018. Chi phí đi lậu khiến anh mất khoảng 180.000 nhân dân tệ (26.200 USD). Lý do anh rời Trung Quốc là để kiếm thêm tiền cho cha mẹ già và con gái nhỏ.

Song, một người cha đơn thân, đã nói với The Epoch Times qua điện thoại vào ngày 29/8 rằng hành trình nhập cư lậu đầy gian khổ.

Chuyến đi bắt đầu tại thành phố Thâm Quyến, Quảng Đông, giáp ranh Hồng Kông. Kẻ buôn lậu đã sắp xếp cho Song và hơn 10 người Trung Quốc đến sân bay Hồng Kông bằng xe buýt, sau khi giúp họ có được giấy phép du lịch Hồng Kông cho người Hoa lục.

Tại sân bay Hồng Kông, tên buôn lậu đưa cho mỗi người một hộ chiếu Nhật Bản, Song cho biết hộ chiếu được đưa cho anh có ảnh của anh với một cái tên tiếng Nhật. Sau vài giờ, họ đáp chuyến bay đến Kiev, Ukraine.

Tại sân bay Kiev, một người đàn ông đã đón Song và những du khách khác và thu lại hộ chiếu Nhật Bản của họ. Bảy hoặc tám giờ sau, họ được đưa đến một ngôi nhà nằm trong rừng.

“Người lái xe là người Hoa. Anh ta yêu cầu tất cả chúng tôi ngồi vào phía sau xe tải. Chúng tôi chỉ được phép xuống xe tải một lần trong suốt chuyến đi dài. Thật khó thở vì có hơn mười người bên trong và đường đi rất gập ghềnh, Song nói.

Nhưng những thử thách thực sự đến sau đó.

Song cho biết ngôi nhà cách biên giới Ba Lan khoảng một giờ lái xe và xung quanh không có tòa nhà nào khác. Khi họ đến, có tám hoặc chín người Hoa ở trong nhà. Họ nói với Song rằng họ đã đợi ở đó nửa tháng.

Những ngày sau đó thật buồn tẻ. “Không có thức ăn tươi, không có nước nóng, không có giường, không có kết nối internet, không có gì để đọc hay xem.… Cứ ba hoặc bốn ngày, người lái xe lại gửi một ít bánh mì khô. Tôi đã sống ở đó một tháng”, Song nói.

Cuối cùng, Song và bốn người đàn ông khác được đón bởi một người lạ, một người Hoa, người đã cùng họ vượt biên bằng cách đi bộ xuyên rừng.

“Chúng tôi đã dành khoảng một tuần trong rừng … Tôi không muốn đề cập đến chi tiết. Nó quá khổ”, Song nói. “Ở Ba Lan, một tài xế khác đã đón chúng tôi và đưa chúng tôi đến Slovakia. Sau đó, một tài xế khác đã đưa chúng tôi đến Hungary”.

Song cho biết kẻ buôn lậu đã hứa đưa anh đến Hoà Lan, nhưng lại để anh ở Budapest sau khi hắn ta nhận đủ tiền. Sau đó, Song thuê một người đàn ông Trung Quốc chở anh ta đến Paris.

Bên trong khối Schengen, các nhân viên biên phòng vẫn kiểm tra hộ chiếu và thị thực của hành khách nếu họ đi xe buýt hoặc tàu hỏa. Nhưng các nhân viên không kiểm tra giấy tờ tùy thân của người lái xe trên ô tô riêng.

Song cho biết nếu mọi thứ dễ thở hơn ở Trung Quốc, anh đã không bỏ trốn để sống lưu vong. “Tôi chắc chắn sẽ quay lại nếu chính quyền Trung Quốc có thể chăm lo cho người già và trẻ nhỏ”, Song nói.