TÌM HIỂU DANH XƯNG "RESTAURANT" (The History of "Restaurant")
Không có gì giải thích được chương trình nấu ăn.
Theo một câu chuyện thường được nhắc lại, xuất bản lần đầu năm 1853, nhà hàng đầu tiên được một người Paris tên là Boulanger mở cửa vào năm 1765. Cơ sở của Boulanger trên phố Rue des Poulies, gần bảo tàng Louvre, chủ yếu phục vụ bouillons restaurants — tức là "nước dùng phục hồi".
Từ này bắt nguồn từ tiếng Latin 'restaurare', có nghĩa là "làm mới".
Ngoài việc là một người bán súp, Boulanger còn là một người đàn ông có khiếu hài hước :
Khẩu hiệu của quán ông là lời mời bằng tiếng Latin : Venite ad me omnes qui stomacho laboratis et ego vos restaurabo.
Câu này được dịch là "Hãy đến với ta, tất cả những ai đau dạ dày, ta sẽ cho các ngươi được lành" - một cách chơi chữ ám chỉ cả tính chất phục hồi nước dùng của ông lẫn lời mời của Chúa Giê-su trong Ma-thi-ơ 11:28 : "Hãy đến với ta, hỡi những ai mệt mỏi và gánh nặng, ta sẽ cho các ngươi được nghỉ ngơi".
Bỏ qua những nghi ngại về Chúa Kitô, Boulanger dường như có đầu óc kinh doanh nhạy bén và một số món nước dùng phục hồi sức khỏe tuyệt vời. Mô hình kinh doanh của ông đã phát triển mạnh mẽ, và từ ngữ dùng để chỉ chất lượng phục hồi sức khỏe của nước dùng của ông bắt đầu được dùng để chỉ những cơ sở tương tự như Boulanger.
(Từ tiếng Pháp “restaurants” dùng để chỉ nước dùng của Boulanger bắt nguồn từ tiếng Latin "restaurare", có nghĩa là "làm mới").
Một điều cần lưu ý : Không phải ai ở Paris cũng vui vẻ sau sự kiện này. Khi các nhà hàng này mở rộng và đa dạng hóa, chúng đã xâm phạm đến địa hạt của traiteurs — những người cung cấp thực phẩm nấu chín cho những người không có bếp riêng. Traiteurs (từ này được dịch là "người đãi tiệc - treaters") được cho là đã kiện Boulanger ra tòa, nhưng thua kiện, và di sản của Boulanger đã được bảo toàn.
Di sản của traiteurs cũng vẫn còn tồn tại : traiteur được du nhập vào tiếng Ý với tên gọi trattore, nền tảng của trattoria, một từ tiếng Ý phổ biến có nghĩa là "nhà hàng - restaurant", cũng tô điểm cho kiến trúc của nhiều nhà hàng Mỹ khao khát một món marinara (sauce cà chua) ngon như ở Cựu Thế giới.
Và câu chuyện về chữ "restaurant" cũng vậy. Nhưng tất nhiên, đó không phải là toàn bộ câu chuyện về "restaurant", nơi bạn đến khi không muốn nấu nướng. Chủ đề đó quá rộng lớn đối với một bài viết khiêm tốn như thế này, nhưng nếu chúng ta tập trung vào các từ trong tiếng Anh, chúng ta thấy rằng chỉ dựa trên vốn từ vựng thời xưa, nhà hàng Boulanger không phải là "nhà hàng - restaurant" đầu tiên.
Từ điển đồng nghĩa lịch sử của Từ điển tiếng Anh Oxford liệt kê sáu danh từ để chỉ "restaurant" từ giữa thế kỷ 15 đến thời của món súp Boulanger : eating house (nhà ăn), victualling-house (nhà hàng), cook's shop (cửa hàng nấu ăn), treat-house (nhà hàng bán đồ ăn), suttling-house (nhà hàng dành riêng cho binh lính) và chop shop (cửa hàng bán thịt băm) .
Có vẻ như chúng ta lại một lần nữa phải đối mặt với sự mê mẩn của tiếng Anh đối với tiếng Pháp: từ "restaurant" nghe có vẻ hấp dẫn hơn bất kỳ từ nào trong số đó. Chúc ngon miệng.
Lịch sử của 'Restaurant'
Bản gốc Anh ngữ
The History of 'Restaurant'
No comments:
Post a Comment