title

SỤP ĐỔ LAO ĐỘNG MỸ: DỐI TRÁ “NGƯỜI MỸ KHÔNG LÀM VIỆC NÀY” ĐÃ HỦY HOẠI CẢ MỘT QUỐC GIA

Charlotte, North Carolina rúng động trong tuần này khi hàng chục công trình xây dựng đồng loạt ngừng hoạt động chỉ sau một đợt truy quét của ICE. Trong vài giờ, lực lượng lao động “bốc hơi”, phơi bày sự thật kinh hoàng: cả một thành phố Mỹ đang dựa vào lao động bất hợp pháp để tồn tại. Cảnh tượng ấy khiến nhiều người bàng hoàng, nhưng với những cộng đồng lao động truyền thống trên khắp nước Mỹ, bi kịch này đã xảy ra từ thập niên trước.

Bài viết của Jamie K. Wilson kể lại câu chuyện từ chính tuổi thơ của tác giả tại một thị trấn nhỏ ở Kentucky, nơi lao động hợp pháp từng là xương sống của cộng đồng. Những công việc nặng nhọc như trồng thuốc lá, làm mái nhà, đổ bê tông và chế biến thịt từng nuôi sống cả vùng. Thanh thiếu niên Mỹ làm việc từ 12–13 tuổi, người lớn lao động cần mẫn, và mọi gia đình đều sống được bằng đồng lương chân chính.

Nhưng rồi làn sóng lao động bất hợp pháp tràn vào. Các trang trại bắt đầu thay thế thanh niên địa phương bằng lao động nhập cư không giấy tờ, trả rẻ hơn, không bảo hiểm, không thuế, sống trong các khu nhà trọ ọp ẹp mà không người Mỹ nào chấp nhận. Chỉ sau vài mùa vụ, thanh niên Mỹ mất việc. Vài năm sau, các công nhân địa phương bị thay thế hoàn toàn. Mọi thứ tiếp tục lan sang xây dựng, rồi đến các nhà máy chế biến thịt, nhà hàng, dịch vụ. Mức lương rơi tự do, các nhà thầu chân chính phá sản hàng loạt, giới trẻ không còn việc bán thời gian, và cả cộng đồng bắt đầu suy sụp.

Song song với sự sụp đổ kinh tế là sự mục ruỗng xã hội. Kể từ khi lao động bất hợp pháp lan rộng, thị trấn vốn yên bình chìm vào ma tuý, nghèo đói, gia đình đổ vỡ, trường học suy yếu, nhà thờ thưa vắng. Một cộng đồng Mỹ truyền thống từng đầy sức sống dần héo úa — không phải vì người dân “lười”, mà vì họ bị đánh bật khỏi thị trường lao động ngay trên chính quê hương mình.

Đau đớn hơn, các chính trị gia và giới tinh hoa vẫn lặp lại một câu nói dối đã kéo dài nhiều thập niên: “Người Mỹ không chịu làm những việc đó.” Tác giả khẳng định đây là lời nói dối tàn nhẫn. Người Mỹ đã từng làm tất cả những công việc đó — cho đến khi chúng bị bóp méo bằng lao động bất hợp pháp, tiền mặt, gian lận thuế và điều kiện làm việc vô nhân đạo mà luật lao động Mỹ không bao giờ cho phép.

Gốc rễ bi kịch bắt đầu từ năm 1986, khi Quốc hội thông qua sắc luật IRCA và ban hành ân xá cho hơn 2,7 triệu người nhập cư bất hợp pháp, trong khi lời hứa siết chặt kiểm soát đối với chủ lao động không bao giờ được thực hiện. Kể từ đó, các doanh nghiệp nhận ra rằng thuê lao động bất hợp pháp gần như không có rủi ro nhưng lợi nhuận cao. Thông điệp lan truyền khắp châu Mỹ Latin: vào Mỹ trái phép, ở lại đủ lâu, rồi sẽ được thưởng hợp pháp hóa. Kết quả là toàn bộ hệ thống bị lệch hướng, còn người lao động Mỹ bị bỏ rơi.

Ngày nay, các ngành nông nghiệp, xây dựng, chế biến thịt, nhà hàng và kho vận đều phụ thuộc vào lao động bất hợp pháp đến mức chỉ một đợt truy quét cũng khiến mọi thứ sụp đổ tức thì. Đó không phải là bằng chứng rằng “người Mỹ không chịu làm”, mà chứng minh rằng hệ thống kinh tế đã bị thiết kế để chỉ tồn tại được khi vi phạm pháp luật.

Người lao động Mỹ da trắng, da đen, gốc Á, gốc Latino hợp pháp — tất cả đều bị bóp nghẹt suốt bốn mươi năm qua. Lương giảm. Việc biến mất. Thành phố tan rã. Con cái rời đi. Gia đình tan vỡ. Và mỗi khi họ lên tiếng, họ bị gắn nhãn “hận thù”, “cực đoan” hay “hoang tưởng”. Nhưng họ chỉ là những con chim hoàng yến trong hầm mỏ — cảnh báo một quốc gia đang dần thiếu oxy ngay trong chính nền tảng lao động của mình.

Không một quốc gia nào có thể đứng vững khi toàn bộ hệ thống kinh tế dựa vào một lực lượng lao động sẽ biến mất ngay khi pháp luật được thực thi. Muốn khôi phục phẩm giá và công bằng cho người lao động Mỹ, đất nước phải đối mặt với sự thật: lao động bất hợp pháp không phải giải pháp — đó là sự lệ thuộc phá hoại, ăn mòn lương bổng, giết chết các ngành nghề, huỷ hoại cộng đồng và đặt tương lai quốc gia vào tình thế rủi ro.

Nguồn: PJ Media – Jamie K. Wilson

Tác giả: Tin tức Hoa Kỳ by VLKT News