title

Mít hầm Tây Ninh

ÐÀO ANH DŨNG

Gặp chàng lần đầu tiên trong một buổi dạ vũ sinh viên Việt Nam, thú thật tôi có hơi “kết” chàng qua diện mạo cao ráo, trắng trẻo, “được” thôi chứ không có “điển trai”. Tuy nhiên, khi nghe nhỏ bạn bảo chàng người gốc tỉnh Tây Ninh “nắng cháy da người”, tôi lại thấy chàng “quê quê” nên chỉ xã giao qua loa, không thèm chú ý thêm. Vậy mà sau đó vài năm, tôi trở thành bà xã của chàng. Bây giờ nghĩ lại, rõ là duyên số.

Khi ấy chàng học năm cuối, sắp ra trường, tôi còn lẹt đẹt năm thứ nhất đại học. Sau lần gặp gỡ đầu tiên đó, một hôm tôi đang bù đầu về một chương trình vi tính trong phòng lab. À, lúc ấy tôi đang lấy “cua” vi tính nhập môn với mục đích xem mình có khiếu để theo cái “nghiệp” này không, thì chàng xuất hiện hỏi thăm.

Tôi lịch sự trả lời, xong tiếp tục làm bài trên PC. Chàng “tự nhiên như người Hà Nội”, kéo ghế ngồi kế bên tôi, rồi chăm chú nhìn vào màn hình. Tôi bực dọc vì đang bí lối, làm chưa xong bài tập phải nộp ngày mai mà còn bị kỳ đà cản mũi, nên rủa thầm trong bụng: “Ðàn ông con trai gì mà vô duyên! Ði đâu cho rảnh mắt”.

Chợt chàng khiêm tốn bảo tôi:

– Mình có thể giúp bạn làm bài tập này. Nhờ major là Computer Science, chứ mình không dám làm thầy mô!

Ôi, tôi như kẻ té sông chụp được phao, quên phứt luôn việc chàng nhái giọng nói của tôi. Mà chàng giỏi thật, trong vòng mười lăm phút chàng cắt nghĩa và giúp tôi sửa cái chương trình quỷ quái ấy, kết quả như mong muốn. Tôi vui mừng, chưa kịp mời chàng đi ăn trưa để đền ơn thì chàng buột miệng mời tôi trước. Tôi “dính” với chàng từ hôm ấy.

Thiên tình sử của chàng và tôi bắt đầu là rứa, vậy chứ cớ chi tôi kể chuyện “Mít Hầm Tây Ninh” này? Số là, chàng của tôi gì cũng tốt, nếu tôi kể ra không khéo có thể bị nhiếc “mèo khen mèo dài đuôi” nên thôi, tôi không kể mô. Nhưng, chàng có một cố tật.

Ðối với chàng, Tây Ninh cái gì cũng hay, cũng đẹp, món ăn chi cũng ngon, cũng xuất sắc. Trong buổi tiệc cưới chúng tôi, lúc đã ngà ngà say cùng bè bạn, chàng tuyên bố một cách “xanh dờn” qua câu ca dao xứ Tây Ninh:

Trời mưa chưa ướt lá khoai

Ðố ai lấy được con trai núi Bà!

Rồi chàng nheo mắt, nhìn tôi, miệng cười sung sướng. Lúc ấy, vì yêu chàng da diết, nên tôi thấy chàng “kiêu” (cute) không thể tả. Sau này, khi đã “ngộ” ra cái bệnh Tây Ninh năm-bờ-oăn của chàng thì tôi thấy tưng tức trong lòng.

Tôi sanh trưởng ở Sài Gòn, cha gốc Trà Vinh, mẹ quê tận ngoài Huế. Tôi lớn lên trong chiến tranh nên chưa có dịp thăm quê nội, quê ngoại trước khi theo cha mẹ làm thuyền nhân, rồi định cư ở xứ cờ hoa này. Sài Gòn là đất “tả pín lù” như ông nhà văn nào đó viết, nên tôi không có nơi nào đặc biệt, món nào độc đáo mà “khoe” với chàng.

Trước khi có dịp về Việt Nam thăm quê chàng, tôi chỉ biết Tây Ninh qua hình ảnh và lời kể của chàng mà thôi. Ðây là một xứ hài hòa, có sông (sông Vàm Cỏ Ðông), có rạch, có núi (núi Bà Ðen), có rừng, có đồng bằng, có ruộng lúa. Tôi công nhận Tây Ninh đẹp ở chỗ nớ, nhưng thà chàng cứ để cho tôi nhận xét, rồi khen, chứ đừng có “khua” làm tôi ấm ức.

Có một món ăn Tây Ninh mà chàng “ca” mãi đến nỗi tôi dùng nó đặt tên riêng mà ghẹo chàng cho “bõ ghét”. Chàng bảo Tây Ninh của chàng có một món ăn tuy đơn sơ, nhưng rất ngon miệng. Ðó là món mít hầm, ăn chung với bánh ướt, thịt ba rọi luộc, rau sống, chan nước cốt dừa và nước mắm thì không có món nào bì kịp.

Mạ tôi nghe vậy, ân cần làm gỏi mít, một món ăn Huế, cho chàng rể thưởng thức. Chàng khen ngon, nhưng thật tình bảo nó không bằng mít hầm. Chàng bảo, miếng gỏi làm bằng mít luộc màu tai tái và cứng (ô hay, nếu mềm thì sao làm gỏi được!) chứ không có cái màu đỏ quyến rũ như miếng mít hầm mềm nhũn, và vào miệng có cảm tưởng như miếng mít tan ra cùng với mùi thơm của nó, ngon không thể tả.

o O o

Phải đợi đến 16 năm sau, khi về quê chồng lần đầu tiên, tôi mới có dịp thưởng thức món mít hầm. Má tôi (bà nội của sắp nhỏ) nghe tôi nói muốn ăn mít hầm liền kêu đứa cháu ra vườn bẻ một trái mít non, cỡ bằng trái mít tố nữ để bà hầm hôm sau ăn với bánh ướt.

Bà bảo rằng, thường thường mấy nhà tráng bánh ướt khi xong việc họ dùng nước đã nấu sẵn trong nồi tráng bánh, để lửa than riu riu mà hầm mít. Bà sai trẻ kê gạch, làm một lò đốt củi sau hè, bắt một cái nồi nước để hầm mít. Khi nước đã sôi, bà bỏ một chút vôi ăn trầu vào nồi, quậy đều cho vôi hòa tan trong nước, xong bà thả trái mít vào, đậy nấp nồi.

Canh lửa để cháy riu riu mà thôi, nước có hụt thì châm nước sôi vào, bà hầm trái mít trong vòng tám tiếng đồng hồ mới chín. Má tôi bảo rằng bí quyết hầm mít là để nguyên trái mít, giữ cái cuống, không vạt mặt (nghĩa là không cắt đầu trái mít) và cho chút vôi ăn trầu mít mới có màu đỏ thắm.

Mít hầm xong, để nguội. Trước khi ăn, gọt bỏ vỏ, cắt ra từng miếng nhỏ bằng ngón tay cái, dùng với bánh ướt như chàng của tôi đã kể. Ai ăn chay thì không kèm thịt và dùng nước tương thay vì nước mắm. À, còn một bí quyết khác má tôi truyền lại là thịt luộc với nước dừa xiêm, vừa chín tới mới ngon.

Còn nước cốt dừa, khi biết bên Mỹ tôi dùng cốt dừa đóng hộp, má tôi dạy tôi như sau: nạo dừa rồi trộn với nước chín mà vắt lấy nước cốt, lấy chút bột khuấy đều trong nước chín cho sền sệt là được; nấu nước cốt dừa, khi vừa sôi tim bỏ nước bột vào, quậy đều, lửa nhỏ, sôi tim mà thôi, nếu không nước cốt dừa sẽ bị bồng con (lợn cợn).

Buổi cơm trưa hôm ấy là món mít hầm ăn với bánh ướt. Hai thằng con của tôi là dân “hăm-bơ-gơ”, “pít-gia” mà chúng cũng làm sạch dĩa. Riêng tôi, khi cắt trái mít hầm để vào dĩa tôi đã thử trước một miếng. Ngon thật, ngon “ngậm mà nghe” theo ngôn ngữ Huế của mạ tôi. Ngon từ màu sắc đến mùi vị, đúng như chàng của tôi đã nói.

Ðêm ấy, tôi nằm nép mặt trên ngực chàng, khe khẽ gọi chàng: “Mít hầm”. Chàng trả lời bằng vòng tay ôm siết. Chàng đã biết cái tên ấy không còn là lời chọc quê của tôi nữa. Tôi bỗng nghĩ ra tình yêu vợ chồng cũng giống như trái mít hầm. Phải chăng chúng ta nên biết gọt đi cái vỏ sần sùi là những dị biệt, tương khắc mà thưởng thức vị ngọt của tình yêu, đỏ thắm, hầm chín bằng hiểu biết, dung hòa và tha thứ cho nhau?

Tôi ngước mắt nhìn chàng, định nói cho chàng nghe ý nghĩ ấy, nhưng bị xao lãng bởi vòng tay, nụ hôn nồng cháy của chàng. Tôi thủ thỉ: “Mít hầm … mít hầm …” chìm đắm trong niềm hạnh phúc vô biên …

ĐAD

(viết theo lời kể của một nàng dâu Tây Ninh)