title

Friday, August 2, 2024

Sưu Tập Về Những Món Ôc...

Clam Chowder

Khi qua Paris, tui cũng muốn ăn món escargot nổi tiếng nhưng ăn xong, tui cảm thấy …không có gì đặc biệt!

Khi ra An Hải, Phú Yên thì tui lại khoái món hàu sữa hơn sò huyêt. Nằm dọc theo danh thắng cấp quốc gia vịnh Xuân Đài, thị xã Sông Cầu là điểm hẹn của rất nhiều loài hải sản tươi ngon nổi tiếng cả nước như: ghẹ, tôm, sò, cá và đặc biệt hơn là đủ các loại ốc, từ loại quen thuộc như ốc giấm, ốc nón, ốc gai , ốc mỡ, ốc giác, ốc bàn tay, ốc móng tay, ốc đỏ… đến các loại ốc lạ như ốc lông, ốc bướm, ốc đực…

Ốc Lông xấu xí nhưng thịt ốc thì rất ngon. Ảnh: T.T.

Nói đến ốc lạ, đặc sản đầu tiên cần phải kể đến là ốc lông. Ốc lông có hình như con ốc quắn nhưng to hơn, màu đen, bên ngoài rong rêu bám đầy. Điểm phân biệt ốc lông với các loại khác là trên vỏ của có có nhiều lông dài, xấu xí. Tuy xấu xí nhưng thịt ốc lại hơi giòn giòn và ngọt đến không ngờ. Ốc thường được chế biến bằng cách luộc hoặc hấp sả. Thịt ốc lông chắc, dai ngọt và thơm, ăn nhiều cũng không thấy ngán. Món này ăn nóng chấm với nước mắm gừng thì không còn gì bằng.

Ốc Đực nhỏ nhưng cho thịt ngọt, là món ăn được nhiều người ưa thích. Ảnh: T.T.

Một loại ốc lạ, ngon không kém phần hấp dẫn nữa chính là ốc đực. Khác với ốc lông, ốc đực có thân hình nhỏ bằng ngón tay cái người lớn như con ốc đá ở suối, vỏ màu trắng vàng có xen những nét hoa văn, miệng cuốn tròn, mép khứa răng cưa. Thịt ốc đực có màu mỡ gà, hơi dai dai. Ốc đực ngon nhất là hấp sả ăn với mắm gừng. Nếu như ăn ốc lông phải dùng tay đập mạnh thì ốc đực chỉ cần lấy que khều nhẹ là có thể thưởng thức.

Ốc Bướm thịt mềm, ngọt thơm rất ngon miệng. Ảnh: T.T.

Ghé ở sông Cầu mà bỏ qua ốc bướm là một sự thiếu sót thật đáng tiếc dành cho bạn. Ốc bướm có thân hình to bằng cán dao, thân ốc có màu tím với những chấm bi thật đẹp, nhìn thoáng qua không khác là mấy so với ốc chim. Ốc bướm hấp hoặc nướng đều ngon, đặc biệt hấp hơi với sả, gừng. Thịt ốc bướm nhiều, dai, ngọt thơm nên chất lượng không thua gì các loại ốc khác. Nhiều người thích chấm ốc bướm với muối ớt hoặc muối tiêu cho đậm đà khẩu vị hơn chấm nước mắm gừng. Ngoài ra, ốc bướm nướng than hồng cũng là một món ngon mà bạn nên thưởng thức.

Ốc Hương được chế biến thành nhiều món ngon như hấp, nướng, rang… Ảnh: T.T.

Cuối cùng là ốc hương, đây là loại ốc có giá trị kinh tế cao, thịt ngọt cùng hương thơm thoang thoảng rất đặc trưng. Ốc hương là một đặc sản có nhiều ở vùng biển miền Trung. Ốc hương làm được nhiều món ngon như rang muối, nướng, luộc, hấp…. với những vị ngon riêng biệt rất khó quên.

Ốc len xào dừa

Ốc Dừa xào tỏi

Một con Ốc Vòi Voi (geoduck) với vòi "xúc tu"

Những chú Ốc Vòi Voi thư giãn trong bể chứa

“Ốc Vòi Voi Việt Nam”

Hầu hết ốc vòi voi khổng lồ có mặt ở nhà hàng tại Việt Nam được nuôi ở vùng ven biển Canada, Mỹ xuất khẩu đi khắp nơi trên thế giới. Thực tế, tại các vùng biển của nước ta như Hải Phòng, Quảng Ninh, đầm Nha Phu (Khánh Hòa)… cũng có loại ốc này (còn có tên là tu hài) nhưng kích thước nhỏ hơn nhiều lần so với ốc vòi voi được nhập khẩu.

Món ngon các kiểu từ Ốc Vòi Voi

1. luộc chấm nước mắm gừng

2. xào dừa

3. hấp gừng

4. bún ốc

5. gỏi ốc

6. ăn sống kiểu Sushi

7. Thái lát mỏng luộc với giá ăn với sốt theo kiểu Tàu

8. Cháo ốc vòi voi

9. ăn theo kiểu Clam Chowder

Tại Hàn Quốc, Nhật Bản vòi voi thường được dùng theo kiểu sashimi giúp giữ nguyên vẹn mùi vị tinh chất của ốc như ngọt, giòn lẫn cả chút vị tanh của biển cả trong vị cay nồng wasabi xông lên tận óc. Người Trung Quốc lại khoái khẩu các món xào cay. Tại Việt Nam, vòi voi hay được dùng theo kiểu wasabi, nướng hoặc nấu cháo. Một số nhà hàng còn có món vòi voi sốt X.O có mùi thơm rất lạ và quyến rũ.

Để có món Sashimi ngon, khâu chế biến rất quan trọng. Cách làm cơ bản như sau: người đầu bếp tỉ mẩn rửa sạch ốc vòi voi, đem trần ốc qua nước sôi độ nửa phút giúp thịt ốc trở nên giòn, ngon. Sau đó khéo léo dùng dao nhọn rạch nhẹ nhàng theo chiều dài của chiếc vòi voi, cắt ra từng lát mỏng, bày ra đĩa cho đẹp mắt.

Các loại gia vị dùng kèm sashimi cũng là bí quyết tạo nên món ngon khác nhau của từng nhà hàng gồm củ kiệu, củ cải bào, khoai môn chiên, lá chanh, cà rốt xắt sợi, đậu phộng, mè rang, gừng, đầu cọng hành… hay các loại nước sốt được chế biến cầu kỳ.

Ốc vòi voi đã chế biến, thái lát để nướng hoặc nấu lẩu

Chiếc xúc tu vòi voi cũng có thể được tẩm ướp vừa ăn rồi đem nướng thơm phức tại bàn. Nhưng nướng sao cho ngon cũng là cả một nghệ thuật, lửa nướng già thì ốc trở nên khô, mất hết mùi vị, độ ngọt, lửa non thì mùi thơm món nướng chưa dậy sóng. Đặt từng lát thịt ốc lên vỉ nướng, chốc lát miếng thịt trắng ngà săn và se lại, vàng cháy cạnh, mùi thơm lan tỏa nghi ngút bốc lên khắp căn phòng kích thích bao tử thực khách.

Phần ruột ốc vòi voi (giữa hai lớp vỏ) so với xúc tu mềm hơn nên độ giòn kém cạnh nhưng độ ngọt lại nhỉnh hơn, nên thường được đem nấu lẩu, cháo ăn nóng với hành lá, giá sống, gừng thái lát mỏng. Bát cháo ngọt mát, nóng hôi hổi lại tỏa mùi thơm nưng nức khiến người ăn dẫu khó tính nhất cũng sẽ gật gù ưng ý.

Ốc Tai Tượng, tên gọi của ốc bắt nguồn từ hình dáng bên ngoài như cái tai voi.

Ốc sống dưới những rặng đá ngầm, con trưởng thành có thể nặng đến hơn 6kg.

Ốc Lá có thân hình dài, màu đen. Theo quan niệm của người dân miền biển thì ăn Ốc Lá sẽ đem lại may mắn.

Ốc Chồng được là một loại ốc rất lạ, có hình dáng giống con hàu nhưng mình dẹt và vỏ mềm hơn.

Ốc thường được chế biến bằng cách nướng mỡ hành hoặc nướng mắm nhỉ.

Ốc Bàn Tay có những mấu nhỏ chỉa ra như những ngón tay. Thịt ốc dai dai giòn giòn có vị ngọt thịt rất ngon.

Cầu Gai được coi là một hải sản quý của biển rất có lợi cho sức khỏe. Ở nước ta, cầu gai có nhiều ở vùng biển miền Trung và đảo ngọc Phú Quốc. Cầu gai thường được nấu cháo, ăn sống hay nướng mỡ hành.

Tu Hài hay còn gọi là ốc vòi voi, đây là loại ốc có giá trị kinh tế cao. Thịt ốc có màu trắng ngà, mềm, ngọt nên được người ăn ưa thích. Ở Sài Gòn, chỉ có vài quán bán món ốc này.

Con Bù Chằn - đây là một loại ốc mượn hồn. Theo dân gian thì thịt ốc bù chằn mát, có lợi cho tim, mạch, giúp an thần, ngủ ngon.

Ốc Súng không có nhiều trong menu các quán ốc ở Sài Gòn. Thịt Ốc Súng giòn giòn nên chế biến món gì cũng ngon, từ nướng, xào, làm gỏi hay nấu cháo.

Ốc Gai Xương Rồng với đặc điểm là những chiếc gai chi chít bên ngoài.

Ốc Mặt Trăng, loài ốc có tên gọi đẹp như vậy bắt nguồn từ lớp mày ốc rất dày, có hình cầu với những đường vân rất đẹp mắt.

Ốc Cánh Tiên - vỏ ốc khi mở ra như đôi cánh của một con bướm, đẹp mắt. Ốc Cánh Tiên ngon nhất là nướng phô mai hay nướng mỡ hành.

Ốc Bạch Ngọc, loại ốc này gây chú ý với hình dáng trắng toát bên ngoài của mình. Thịt ốc ăn giòn dai gần giống thịt ốc mỡ.

Ốc Ngựa xào bơ

Chồng đực nướng mỡ hành vừa lạ vừa ngon

Không phổ biến như hàu, sò lông hay chem chép… nhưng chồng đực nướng mỡ hành là món ăn khiến bạn nhớ mãi khi thưởng thức.

Tên gọi của loài hải sản này bắt nguồn từ đặc tính sinh sống của chúng. Trong môi trường tự nhiên, chúng sống trên lưng con hàu và xếp chồng lên nhau nên ngư dân gọi chúng là Chồng đực, để phân biệt với những con cái (là con hàu). Ở nước ta, chồng đực sống nhiều ở vùng đảo Phú Quý (Bình Thuận), nơi có nhiều đá ngầm.

Chồng đực có thân dẹt, nhưng lớp vỏ mỏng và trơn láng. Ảnh: Huấn Phan.

Chồng đực có lớp vỏ mỏng, dẹt, trơn láng, không sần sùi. Phần thịt ít nhưng lại thơm ngon và không có vị tanh đặc trưng của hàu. Chính nhờ những yếu tố đó nên chồng đực mặc dù không phổ biến vẫn được ưa thích, nó thường là nguyên liệu chính để chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như dùng tái, nấu cháo, hay nướng mỡ hành. Trong đó, món nướng được nhiều người ưa thích nhất vì hương thơm hấp dẫn.

Chồng đực sống sâu dưới mặt nước biển, không có bùn đất nên bạn không mất nhiều thời gian để ngâm hay rửa sạch như khi chế biến hàu. Yêu cầu của món ăn là phải tươi ngon, thịt còn săn chắc mới có vị ngọt tự nhiên đầy hấp dẫn. Chồng đực sau khi sơ chế được cho lên vỉ rồi nướng trên bếp than hồng. Khi phần thịt bắt đầu săn lại, lớp vỏ sẽ tự động tách ra, bạn chỉ cần bỏ lớp vỏ bên trên đi, giữ lại phần có thịt.

Ngoài nướng mỡ hành, Chồng đực còn được thưởng thức bằng cách ăn sống hoặc nấu cháo. Ảnh: Huấn Phan.

Khi phần thịt bắt đầu săn lại cùng những tiếng lèo xèo phát ra từ bếp than cũng là lúc thịt chồng đực bắt đầu chín. Lúc đó, bạn chỉ cần thoa lên bề mặt ít mỡ hành, nướng đến khi hương thơm mỡ hành xộc vào mũi là bạn đã có thể dọn món ăn ra đĩa và bắt đầu thưởng thức hương vị thơm ngon .

Nếu lần đầu tiên ăn thử thịt của loại hải sản này, bạn sẽ cảm nhận được phần thịt dai dai, giòn giòn, vị béo của mỡ hành hòa trong nước chấm đậm đà khiến bạn thích mê. Ngoài việc là món ăn ngon, lạ miệng, chồng đực còn là một món ăn lành tính và có tác dụng tốt đối với sức khỏe con người.

Hương vị thơm béo của mỡ hành đem lại sức hấp dẫn cho món ăn lạ miệng này. Ảnh: Huấn Phan.

Để thưởng thức món ăn thơm ngon, lạ miệng này, bạn có thể ghé đến quán ốc Xinh – 002 lô B5 chung cư phường 3, Khánh Hội, quận 4, TP HCM. Quán bán từ 11h đến 23h hằng ngày. Mỗi đĩa chồng đực nướng mỡ hành có giá 50.000 đồng.

Sò Cổ đại nướng, xấu vỏ nhưng ngon ruột

Tuy có bề ngoài xấu xí, thô ráp, nhưng sò cổ đại lại cho thịt thơm ngon, giòn và có vị ngọt mát khiến người ăn mê mẩn.

Sò được để nguyên con và nướng chín trên bếp than hồng. Ảnh: Huấn Phan.

Sò Cổ đại là một loài hải sản còn tương đối xa lạ với những tín đồ nghiền các món ăn từ nghêu, sò, ốc, hến… Tuy nhiên, đối với người dân ở đảo Phú Quý thì đây là một quà tặng của biển cả dành cho người dân trên đảo. Mặc dù có bề ngoài xù xì xấu xí chẳng khác gì một cục đá, nặng khoảng 1kg nhưng ai đã một lần được ăn thử thịt sò cổ đại nướng sẽ khó có thể quên được hương vị thơm ngon và bổ dưỡng của nó.

Theo những người dân trên đảo, sở dĩ sò có tên gọi là Cổ đại vì đây là loại có từ rất lâu đời nhưng không ai ăn. Chỉ đến những năm gần đây, khi người dân đảo tò mò nướng ăn thử mới biết được sự ngon miệng của thịt bên trong. Sò thường sống sâu dưới mặt nước, trong các ghềnh đá, nên muốn bắt sò, người dân đảo thường phải lặn sâu, đục đá mới lấy được sò. Đặc biệt, ở đâu có ốc tai tượng là sẽ có loại sò cổ đại này sống bên cạnh.

Thịt sò nướng chín tỏa hương thơm nức thật hấo dẫn. Ảnh: Huấn Phan.

Tuy có trọng lượng lớn, nhưng thịt sò rất ít, khoảng bằng 1/10 trọng lượng của vỏ sò. Sò cổ đại thường được chế biến đơn giản nhất bằng cách nướng, ngoài ra người dân đảo cũng thường nấu cháo hoặc xào với rau muống cũng rất ngon miệng. Do sống sâu dưới bề mặt nước, sò không có bùn đất nên người dân đảo thường không mất nhiều thời gian để ngâm hay rửa sò. Sò bắt về còn tươi nguyên, được rửa sơ qua với nước sạch, để ráo rồi đặt lên nướng trên bếp than hồng. Khi sò há miệng là bắt đầu chín, dùng kẹp tách đôi vỏ sò, rồi cắt thịt sò từng phần nhỏ. Tùy theo ý thích mà bạn có thể nướng sò với phô mai, bơ, mỡ hành hoặc sa tế.

Các nguyên liệu được cho lên bề mặt thịt, khi món ăn tỏa hưởng thơm nức tức là bạn có thể lấy khỏi bếp và thưởng thức với các loại nước chấm. Nếu lần đầu tiên ăn thử thịt sò cổ đại, thực khách sẽ cảm nhận được cái giòn dai, đậm đà gia vị, khi ăn xong vẫn còn vị ngọt thanh lưu lại trong cổ rất dễ chịu. Không chỉ là món ăn lạ và ngon miệng, theo người dân trên đảo, thịt sò còn có tác dụng an thần rất tốt cho sức khỏe.

Ngoài nướng, sò còn được dùng để nấu cháo hoặc xào với rau muống. Ảnh: Huấn Phan.

Ở Sài Gòn, bạn có thể tìm thấy món sò lạ lùng này tại quán ốc Xinh – 002 lô B5 chung cư phường 3, Khánh Hội, quận 4, TP HCM. Quán bán từ 11h đến 23h hằng ngày. Mỗi con sò cổ đại có giá 38.000 đồng.

Ốc Hương rang muối ớt ngon khó cưỡng.

1. Ốc mỡ sốt nước quất

Ốc mỡ sốt nước quất là món ăn khá lạ với vị chua chua hơi thanh đặc trưng của quất thấm đẫm vào từng con ốc đem lại một cảm giác lạ miệng, rất độc đáo cho người ăn. Cách chế biến cũng không có gì khác so với xào me hay xào tỏi. Đầu tiên, bạn luộc ốc vừa chín đến, không nên để ốc chín quá sẽ làm mất vị ngọt. Vớt ốc ra để ráo nước. Quất vắt lấy nước, pha với ít đường, ớt bằm rồi trộn đều. Đặt chảo lên bếp, làm nóng dầu ăn rồi cho ốc vào đảo đều, khi ốc vừa nóng lên thì cho nước cốt quất vào. Lúc này nên để lửa nhỏ, đảo thật đều tay để nước quất được thấm đều vào từng con ốc. Nêm lại gia vị cho vừa ăn, đảo đều đến khi hỗn hợp nước sốt sánh lại, tắt bếp.

2. Ốc Dừa sốt bơ cay

Ốc Dừa xào bơ cay là món ăn không no nhưng vui miệng và được nhiều người yêu thích. Làm món ăn này không khó nhưng lại mất khá nhiều thơi gian để ngâm ốc trước khi chế biến. Cái ngọt của thịt ốc hòa với vị béo, thơm của bơ, cái vị cay của ớt làm tăng thêm hương vị cho món ăn. Với những tín đồ của các món ốc thì ốc dừa sốt bơ cay là món ăn khai vị ngon miệng trong khi chờ để thưởng thức các món ốc khác.

3. Ốc Cà Na sốt bơ

Ốc Cà Na sốt bơ cay được nhiều người ưa thích vì hương vị thơm ngon, thịt ốc giòn ngọt thấm đẫm trong nước sốt bơ cay béo ngậy, thơm nức. Thưởng thức món ăn khi còn nóng mới cảm nhận được hết hương vị thơm ngon của nó. Cho con ốc vào miệng, vị béo của bơ hòa với gia vị vừa ăn sẽ làm bạn cảm thấy thích thú. Dùng kim tây khều phần thịt ốc, chấm với chén muối ớt chanh, thịt ốc ngọt, béo thơm mùi bơ và giòn sần khi nhai sẽ làm bạn không thể dừng tay được.

4. Ốc Tai Tượng sốt bơ tỏi

Ốc Tai Tượng thuộc vào nhóm ốc to nhất trong các loài ốc biển. Những con ốc trưởng thành có khi nặng tới 6 kg. Tên gọi của ốc bắt nguồn từ hình dáng bên ngoài, vỏ ốc to, úp vào nhau trông như tai voi. Mặc dù ốc to, nhưng theo kinh nghiệm của người dân biển thì ốc ngon nhất là loại nặng khoảng 1 kg. Khi đó thịt ốc không dai, ăn giòn, lại có vị ngọt đặc trưng, ngon miệng.

Chế biến món ăn này không khó, chỉ cần rửa sạch đất cát, cho vào nồi luộc chín, tách lấy phần thịt ốc rồi thái thành từng lát vừa ăn, tiếp đến phi thơm hành, tỏi bằm và ớt bột. Cho thịt ốc vào đảo đều tay để thấm gia vị. Sau cùng cho bơ vào xào chung, nêm lại gia vị cho vừa ăn thì tắt bếp. Mùi bơ thơm nức tỏa ra từ món ăn rất hấp dẫn khiến bạn không thể không thưởng thức món ăn này.

Ốc khế

Cà ri Ốc Khế là món ăn lạ miệng đối với nhiều người. Ảnh: K.H.

1. Ốc Khế xào rau muống

Chỉ với hai nguyên liệu chính là ốc khế và rau muống cùng ít gia vị, món này đủ ngon miệng cho bạn. Ốc sau khi sơ chế sạch được luộc chín, lấy phần thịt ốc ra khỏi vỏ, thái thành từng lát mỏng vừa ăn. Rau muống nhặt thành từng khúc, bỏ hết lá và rửa sạch.

Ốc khế xào rau muống.

Đặt chảo lên bếp, phi thơm dầu với hành tím và tỏi. Cho thịt ốc vào xào sơ, cho tiếp rau muống vào đảo đều, nêm gia vị lại cho vừa ăn. Trong quá trình xào bạn nhớ để lửa lớn, để món ăn nhanh chính mà không bị mềm và dai.

2. Ốc Khế nướng muối ớt

Muối ớt chính là gia vị làm cho món ốc bình thường này trở nên ngon miệng với vị đậm đà, cay xé lưỡi khi ăn. Ốc sau khi luộc chín, thịt ốc được thái thành từng lát mỏng. Muối được giã với ớt tươi, thêm ít mì chính để giảm đi vị mặn gắt của muối. Ướp thịt ốc với muối ớt, để một lúc cho gia vị thấm đều. Cho thịt ốc vào lại trong vỏ và nướng chín trên bếp than hồng. Khi thịt ốc săn lại, cùng hương thơm cay nồng xộc vào mũi là bạn có thể thưởng thức món ăn ngon miệng này.

Ốc Khế nướng muối ớt.

3. Ốc Khế nướng tiêu xanh

Khi làm món này, bạn chỉ nên chọn những con ốc khế còn sống, con bằng nắm tay là được, không nên chọn con to quá vì thịt ốc già, dai, không ngon. Trước khi chế biến món này, ốc phải được luộc chín, thái lát vừa ăn, cho vào lại vỏ ốc và nướng chín.

Ốc khế nướng tiêu xanh.

Tiếp đến, bạn rưới nước mắm pha hơi ngọt lên từng con ốc cùng với ít tiêu xanh. Cái đậm đà của nước mắm, cái cay nồng của tiêu xanh chính là điểm nhấn tạo nên hương vị khác biệt cho món ăn.

4. Ốc Khế xào mì

Cách chế biến hoàn toàn giống với món ốc khế xào rau muống nhưng có thêm một thành phần nữa là mì gói. Mì gói được chần sơ qua nước sôi cho mềm, xào chung với ốc khế và rau muống.

Ốc khế xào mì.

Món ăn sẽ trở nên đậm đà và tròn vị hơn khi ăn kèm chén muối tiêu chanh chua chua cay cay. Cái giòn ngọt của thịt ốc hòa trong giòn giòn của rau muống và mùi thơm từ mì gói, cùng vị đậm đà của nước chấm sẽ mang lại cảm giác thú vị cho người ăn.

Ốc Hương xào tỏi ớt lá chanh

Ốc đồng: Ốc lác, ốc bươu hay ốc đắng… biến tấu thành những món ăn ngon miệng.

Khi những cơn mưa đầu mùa xuất hiện cũng là lúc các loại ốc đồng bắt đầu sinh sôi nảy nở. Chúng thường sống bám vào thân cây mục, cây súng, gốc dừa nước… Người dân chỉ cần chống xuồng theo các con lạch hay đi mò ốc dọc theo mé sông, chưa đầy một giờ đồng hồ là đã có đủ lượng ốc cần thiết cho những món ăn ngon.

Những loại ốc đồng luộc chín và ăn kèm với mắm gừng luôn hấp dẫn người ăn vì hương vị thơm ngon của nó. Ảnh: K.H.

Đặc điểm chung của các loại ốc đồng là nhiều nhớt, bùn đất… nên trước khi chế biến, bạn phải ngâm ốc vào nước vo gạo, nước lạnh có pha ớt hoặc giấm để ốc nhả hết các chất bẩn. Dễ chế biến, không mất nhiều thời gian là món ốc luộc. Cho ốc vào nồi với ít nước, thêm sả cây, gừng, lá chanh và luộc chín. Nồi ốc luộc nóng hổi, với hương thơm của sả, lá chanh thật hấp dẫn, thêm chén mắm gừng ăn kèm làm cho món ốc dân dã trở nên đậm đà, ngon miệng.

Ốc đồng còn được chế biến thành nhiều cách với các hương vị khác nhau. Trước hết phải kể đến ốc bươu nhồi thịt ăn kèm mắm gừng. Để làm món này, bạn phải chọn những con ốc lớn, lấy thịt ốc ra khỏi vỏ, băm nhuyễn với thịt ba rọi, giò sống, nấm mèo, miến và gia vị… tất cả trộn đều rồi dồn vào vỏ ốc. Sau khi dồn thịt vào vỏ ốc, đem hấp cách thủy chừng 30 phút là chín. Ốc bươu nhồi thịt dùng nóng với các loại rau thơm và chén nước mắm gừng hơi cay là tròn vị.

Ốc Lác nướng tiêu xanh với hương vị cay nồng thích hợp trong những ngày trời mưa. Ảnh: K.H.

Ốc Lác nướng tiêu xanh cũng là món ăn ngon mà bạn không nên bỏ qua. Không khác gì ốc bươu nướng tiêu xanh nhưng yhịt ốc lác ăn giòn giòn, có vị ngọt, ít nhớt nên được người dân ở đây ưa thích hơn thịt ốc bươu. Ốc lác rửa sạch, để ráo nước, ướp ốc với gia vị, hạt nêm và tiêu xanh khoảng 15 phút. Sau đó cho ốc lên vỉ và nướng chín trên bếp than hồng. Đơn giản là thế nhưng cái giòn dai của ốc cùng vị cay cay của tiêu xanh tê tê nơi đầu lưỡi khi thưởng thức làm người ăn thích thú.

Ốc Đắng là nguyên liệu quan trọng làm món gỏi ốc bắp chuối, ốc đắng luộc, chả trứng… Ảnh: H.T.

Ốc Đắng chiên trứng ăn bắt mắt ăn kèm với bát canh hoa bí rất hợp vị. Ảnh: Hữu Tưởng.

Ốc Đắng là loài nhuyễn thể, mình tròn, to cỡ đầu ngón trỏ (cũng có khi lớn hơn), màu nâu thẫm, đuôi nhọn, trôn ốc xoắn nhặt (tương tự như ốc gạo) thường xuất hiện quanh năm nơi các ao, hồ, sông, rạch nơi đồng bằng miền Tây. Chỉ cần xuống sông, dùng rổ thưa xúc phía dưới những giề lục bình, hay mò dưới mương vườn nơi những gốc cây, chà tre mục, những trái dừa bị sóc ăn rụng lâu ngày… ta có thể “tóm” được chúng. Một người cần mẫn, thao tác trong vài giờ có thể thu hoạch cả ký ốc đắng rất dễ dàng.

Ốc đắng gắn liền trong ký ức của những cư dân đồng bằng sông Cửu Long qua các món ăn dân dã, nhưng ấn tượng sâu sắc đối với tuổi thơ tôi vẫn là ba món: Gỏi ốc đắng trộn bắp chuối, chả ốc đắng, và ốc đắng chiên trứng.

Làm món Gỏi ốc đắng trộn bắp chuối hơi tốn công một chút. Trước hết, ốc đắng bắt được (hay mua ở chợ) về rửa sạch bùn đất. Đổ ốc vào thau ngâm với nước lạnh cùng vài trái ớt sừng đâm giập cho ốc nhả thức ăn ra nhanh. Tiếp đến, lấy vài tép sả đập giập (hoặc lá ổi, lá chanh cũng được) lót dưới đáy nồi cho có mùi thơm, rồi đổ ốc vào cùng nước lạnh ngập xăm xắp, đặt lên bếp luộc chín, để ra rổ. Chờ nguội dùng que nhọn nhể ốc cho vào tô.

Bắp chuối xiêm xắt mỏng ngâm vào nước lạnh có vắt chút nước cốt chanh (để ghém không sẫm màu), vớt ra để ráo. Phi mỡ (dầu), tỏi thơm và cho thịt ốc vào xào sơ, để ra thau. Trộn đều hỗn hợp (bắp chuối + ốc + rau răm) cùng gia vị (nước cốt chanh + đường + nước mắm) vừa khẩu vị, múc ra dĩa. Cuối cùng, làm một chén nước mắm chanh, tỏi ớt, và rắc vào dĩa vài nhúm đậu phộng rang giã giập là xong. Món này mà “lai rai” với “đế” rất bắt.

Còn món Chả ốc đắng chế biến hơi “vẽ duyên” một chút để hương vị được thăng hoa. Nói thế, có nghĩa là ta phải thêm một số “phụ gia” vào như: thịt ba rọi, trứng vịt, cùng một số gia vị khác.

Trước hết, ốc đắng luộc chín, nhể thịt ốc ra (khoảng 200 gram) để vào tô. Thịt ba rọi (hoặc nạc dăm khoảng 100 gram) bằm nhuyễn, hành tím (xắt miếng mỏng) cùng trứng vịt (2 trứng muối + 1 trứng tươi) cho vào tô và dùng đũa đánh đều hỗn hợp trên. Thêm gia vị (muối + đường + bột ngọt + tiêu xay + vài lát ớt) vào vừa khẩu vị. Sau cùng, đặt tô ốc vào xửng chưng cách thủy.

Khoảng 20 phút sau mở nắp ra, thấy trứng đông, dùng đũa xiên thử, thịt không dính đũa là chín. Lấy tô ra để nguội, dọn lên bàn. Nhớ thêm vài cọng ngò rí trang trí cho bắt mắt và phong phú thêm hương vị. Món này ăn cùng với rau sống (dưa leo, rau thơm, chuối chát…) rất tuyệt và hao cơm.

Riêng, món Ốc Đắng chiên trứng chế biến rất dễ dàng, nhanh gọn. Ốc luộc chín, lấy thịt cho vào tô. Đập một trứng vịt cho vào thịt ốc (cùng ít nước) và dùng đũa đánh đều hỗn hợp. Nêm nếm gia vị (nước mắm + đường + bột ngọt + hành lá xắt nhuyễn + tiêu xay) cho vừa ăn, rồi cho hỗn hợp vào chảo và bắc lên bếp chiên (như đổ bánh xèo). Khi thấy mặt dưới chín vàng, dùng xạng xếp lại thành hình bán nguyệt là xong. Món này dùng chung với món canh bông bí đậm đà hương vị.

Nếu ốc Lác nướng tiêu xanh với vị cay nồng thích hợp cho những ngày mưa thì món gỏi ốc đắng bắp chuối là món ngon không thể bỏ qua trong ngày nắng nóng. Những con ốc Đắng sau khi rửa sạch được luộc chín, khều lấy thịt ốc, bỏ vỏ. Bắp chuối thái mỏng, ngâm trong nước muối để hết mủ và không bị thâm đen. Làm nóng chảo, phi thơm dầu ăn rồi cho thịt ốc vào xào chín. Lấy một cái thau nhỏ, cho bắp chuối vào trộn đều với ốc, rau răm và nước mắm chanh tỏi ớt cho vừa ăn. Dọn món gỏi lên đĩa, rắc lên ít đậu phộng rang là bạn đã có món gỏi ốc đắng dân dã, ngon miệng cho bữa cơm gia đình thêm phần hấp dẫn.

Ngoài ra, ốc đồng còn chế biến thành các món ăn khác như chả, ốc đắng chiên trứng, ốc bươu xào chuối xanh, ốc lác xào bơ cay…

Ốc bươu nhồi thịt, làm chả hay cuốn lá lốt là 3 món ăn được biến tấu từ ốc bươu rất lạ miệng và thú vị.

Món ngon từ ốc Bươu Vàng

Thịt ốc bươu có tính hàn, giải độc, giải nhiệt nên được chế biến thành nhiều món ăn dân dã, ngon miệng. Dưới đây là ba món ăn ngon miệng được biến tấu từ ốc bươu:

Ốc Bươu nhồi thịt

Ốc bươu nhồi thịt là món ăn mang hương vị đất Bắc. Những con ốc đòi hỏi phải tươi sống, nếu không tươi thịt ốc không giòn, món ăn nặng mùi rất khó ăn. Ngoài ra, cần phải ngâm ốc thật kỹ để tránh mùi bùn tanh cho thực khách khi thưởng thức.

Ốc Bươu nhồi thịt là món ăn nóng hổi rất ngon miệng trong những ngày trở lạnh. Ảnh: Khánh Hòa.

Ốc Bươu nhồi thịt là món ăn được chế biến khá công phu. Thành phần của món ăn gồm có thịt ốc thái lát mỏng, giò sống, thịt nạc xay, nấm mèo thái sợi… trộn đều hỗn hợp đó với các loại gia vị, trong đó tiêu sọ và ớt tươi là hai gia vị không thể thiếu. Cái vị cay nồng của tiêu sọ làm cho món ăn thêm hấp dẫn. Cuộn phần nhân vào cọng sả, nhét vào thân ốc và đem hấp chín.

Món này ngon nhất khi dùng nóng, cùng chén nước chấm chua ngọt được pha hơi sền sệt, cùng các loại rau ăn kèm như tía tô, rau răm vừa giúp giải hàn vừa làm cho món ăn thêm đậm đà.

Chả ốc

Chả ốc là món ăn biến tấu từ món ốc bươu nhồi thịt. Cũng có cùng công thức và cách chế biến, nhưng thay vì cho vào vỏ ốc và hấp chín, phần nhân lại được gói vào lá chuối và nướng chín trên bếp than hồng. Hương thơm của lá chuối nướng quyện trong vị ngọt của chả ốc đem lại món ăn thơm ngon.

Món chả ốc thơm ngon được ăn kèm với các loại rau tía tô, kinh giới, húng thơm, húng quế và chén nước mắm tỏi ớt đậm đà.

Ảnh: Khánh Hòa.

Chế biến chả ốc rất đơn giản, ốc bươu ngâm trong nước vo gạo cho hết nhớt, rửa lại bằng nước sạch rồi đem luộc chín. Vớt ốc ra, loại bỏ phần ruột ốc để tránh mùi bùn, phần thịt rửa lại với nước cốt chanh pha chút muối. Thịt ốc được thái lát mỏng và bằm nhỏ. Ngoài thịt ốc, chả ốc còn có các thành phần khác như giò sống, nấm mèo thái nhỏ…

Sau khi chuẩn bị xong thì trộn đều các nguyên liệu với gia vị cho vừa ăn, thêm một ít ớt và tiêu để món ăn có hương vị cay nồng thơm ngon. Sau đó dùng một miếng lá chuối nhỏ đã lau sạch, thoa lên bề mặt một ít dầu ăn, cho hỗn hợp chả ốc lên, gói kín lại và đem nướng chín. Món này ngon nhất là ăn khi còn nóng, dùng tay lột bỏ lớp lá chuối gói bên ngoài để cảm nhận mùi thơm quyến rũ của món ăn.

Ốc Bươu xào chuối xanh

Món ăn đơn giản với chuối xanh (chuối già) và ốc bươu. Đầu tiên, lựa những trái chuối xanh vừa ăn, gọt bỏ lớp vỏ mỏng bên ngoài, ngâm trong nước lạnh để chuối không bị thâm và bớt đi vị chát. Ốc bươu phải còn sống, ngâm nước để nhả hết nhớt và rửa sạch.

Vị bùi bùi của chuối xanh hòa quyện trong cái ngọt đặc trưng của ốc bươu đã tạo nên một món ăn thơm ngon mang đậm hương vị đất Bắc. Ảnh:Khánh Hòa.

Lấy thịt ốc ra khỏi vỏ, rửa sạch và để ráo. Đặt chảo lên bếp, làm nóng dầu và cho ốc vào xào, khi ốc vừa chín cho chuối xanh vào xào chung, nêm gia vị vừa ăn. Món ăn sẽ không thơm ngon và kém phần hấp dẫn nếu như thiếu tía tô, lá lốt và ngò gai. Chính các loại rau này sẽ làm át đi mùi ốc, chỉ còn một hương thơm dịu nhẹ đầy hấp dẫn. Ốc xào chuối xanh được ăn kèm với chén nước mắm gừng đậm đà.