title

CON CUA ĐỒNG VIỆT NAM

Cua Đồng là lọai cua sống trên đồng ruộng. Cua đồng là món ăn thuần túy của người Miền Bắc, họ làm những món ăn rất nhiều, như :
- Nấu canh rau đay
- Nấu canh bún - Riêu cua - Luộc- Kho- Bánh đa , nấu canh cua ( miền trung ).
- Làm mắm etc.

Miền trung tôi không rành lắm những món ăn họ làm từ cua. Miền Nam thì món cua đồng rất ít thông dụng. Ngọai trừ các món ăn đơn giản như, luộc, nuớng, rang. Nhưng cũng rất ít người ăn. Cua Đồng mỗi mùa nước chuẩn bị khô, chúng đào hang rất sâu để trốn nắng. Chúng đợi cho tới nước mưa thấm hang, đất mềm, chúng mới chui lên khỏi hang. Chúng tìm nhau trên những bụi cây, đám cỏ gốc rạ còn đứng sơ rơ giữa cánh đồng lồi lỏm nuớc. Để trao thân, để tạo giống và.. Chúng tìm những món ăn, như :- Cá trê đi bộ *- Cá Rô trườn mình **- Cá lóc vượt đập *** etc.

Nói về cua đào hang, phải nhắc đến ếch " Điền Kê" ( gà đồng ) lọai ếch là lọai ma mảnh. Chúng chờ cho các anh chị cua đào hang xon, làm chỗ ở tươm tất. Thì chúng chui vào hang của cua, chúng sống bằng nước bọt của cua, thổi lên khi cua thở và là khi giúp chúng cần nước. Cho đến khi chúng đói lòng, là lúc anh chị cua đang lột. Thì chúng bò xuống chén luôn thịt của kẻ đã dày công hạng mã, khoét vách đào hang cho chúng tá túc, trong mùa hạng hán đất khô, nuớc cạn. Ếch nếu xét ra nó còn tệ hại hơn lòai Tu Hú, với đám Quạ Đen nhiều. Vì Tu hú chỉ có thay trứng tráo con, chớ không giết kẻ dày công làm cho nó hưởng.

Trở lại chuyện cua, cua ở xứ tôi thật ra nó ngập tràn đồng đâu đâu cũng có. ( Xin nhớ là trước năm 1975 ). Những người canh tác lúa ruộng rất khổ tâm với chúng. Vì nếu lỡ lúc gieo giống lúa, có vào ba anh chị cua trong đám mạ. Thì bao nhiêu mầm lúc đều lọt vô đôi càng, đưa ngay hố miệng của chúng. Hồi con nhỏ, mỗi khi có những đám mưa đầu mùa tôi xách thùng đi bắt ốc và bắt cua đem về luộc, chấm nuớc mắm chanh, ăn cũng ngon lắm. Nhưng rồi thời gian càng qua thì thằng con người tôi ít dần đi tìm bắt cua bắt ốc.

- Cua giả nấu canh rau đay (Miền Nam gọi là cây bố ), món nầy là món của người miền Bắc thuần túy 100%. Sau này vì có một số người Bắc Du nam, cho nên cũng có người miền Nam ăn món này. Trong phần hiếm hoi đó có tui. Rau đay không biết nó có ở VN lúc nào. Nhưng từ lúc Nhật chiếm Đông Dương, có lẽ cây Bố được cấy trồng nhiều nhất. Nạn đói năm Ất Dậu ( 1945 ) của khắp xứ Bắc Kỳ, cũng vì cái cây bố của lũ Nhật Lùn mà nên.

Cách nấu canh rau đay ( trong cái đầu còi cọc sự nhớ đã lưng, nếu tôi có viết sai xin quý vị thông cảm ).- Cua đồng một kg - Rau đay một kg ( bó )- Trứng gà một quả- Một nhúm tôm khô.- Cua đồng , rữa sạch lấy ổ bụng ( phân ) phổi , yếm bỏ.( bỏ cua vô cối đá cứ đâm cho vỏ cua , mai cua , gần thành bột ).- Rau đay rữa sạch chỉ lấy lá và đọt non.- Tôm khô giả nhuyễn.- Tất cả ba thứ trộn chung. Bắt nồi nước nấu cho thật sôi, thả bột cua, tôm khô, hòa trứng vô trước. Nêm tí bột ngọt đường muối ( hoặc nước mắm ) cho vừa ăn. Khi thấy những vật hòa chung, nổi lên. Thì thả lá đọt rau đay, trộn đều, tắt lửa. Là chúng ta có một bữa canh cua nấu với rau đay rồi đó.

* Cá trê đi bộ, cứ mỗi đám mưa đầu mùa. Thì gia dình nhà cá. Từ cá lóc, cá trê, cá rô. Vượt sông vượt đập, đường, liếp, để lên đồng sinh đẻ. Chúng lội từng đàn, chúng vượt ngang mấy chặng đường để an tòan đáp bến, là cánh đồng thuở lúc mới sinh ra. Những con may mắn thì gặp ngay rạch, vũng để hòa mình vào đó. Những con không may lọt vào chỗ khô cạn, không có nước là đành phơi thây. Mặc cho các loài khác banh thây xẻ thịt. Trong đó có anh chị cua, kiến, ruồi, lằn, nhặng. Thậm chí mèo, chó, chồn đều cũng dự phần thanh tóan, đám cá, vì cầu sinh hóa ra tử.

* - Cá trê đi bộ là :Chúng lấy hai gai ( kỳ ngang ) của chúng vươn ra rồi cứ nhích mình theo mỗi lần, chiếc gai cày dưới đất.

** Cá Rô trườn mình, thật ra chúng chẳng có trườn mình. Mà chúng dùng cái mang, để bám đất, rồi lắc mình theo chiều nghiêng, mà lên cạn.

*** Cá Lóc ( Cá Tràu ) Miền Trung ( Cá Quả ) Miền Bắc. Cứ mỗi mùa mưa là chúng theo nguồn nước trở lại nơi chúng sinh đẻ, để rồi chúng cũng đẻ sinh tạo giống. Cá lóc khôn hơn, nó chỉ đi theo nguồn nuớc, để lên đồng, qua các rạch mương. Mà hầu như các rạch mương người dân quê thường đắp đập cả. Cho chúng muốn vượt qua thì phải nhảy.

Cua là loại ăn tạp giống gì nó cũng ăn. Người ta đặt rọ cua , họ bỏ vô trong rọ những con cá chết , mực thúi, hay thịt , để chúng bắt mùi mà bò vô rọ. Ở Vancouver BC người ta bẩy cua bằng lồng Stainlees steel , để bắt những con cua mà chúng ta thấy có trong mấy hồ kiếng của tất cả các siêu thị Việt, Tàu. Con này theo gọi đúng nó thì là con đại ba khía mới. Vì nếu cua biển thì biết bơi, đằng này nó chỉ có biết bò. Nhìn thân hình chúng đâu có chi con ba khía. Từ cái càng cho đến chiéc mai đều giống Ba Khía. Nó chỉ có khác màu và con to hơn con ba khía thôi. Thân cua BC thì màu xám, thân con ba khía màu xám tím, càng con đực lại đỏ tươi. Con ba khía nếu ngắm dung nhan, thì con ba khía đẹp hơn con cua BC nhiều.

Câu đố về cua :
1-/-8 chèo bơi cạn , 2 nạng chỏi thiên , con mắt láo liên đầu đuôi không có. ( con cua )

2-/- gươm 8 giáo mặc áo da bò thập thò cửa lỗ.( Ba khía )


Tác giả ?!